Το πινγκ πονγκ των ευθυνών «φιτίλι» για τις πυρκαγιές

Η πρώτη μεγάλη πυρκαγιά του 2021 στα Γεράνεια Ορη άφησε πίσω της 70.000 στρέμματα αποτεφρωμένου παρθένου δάσους και προκάλεσε ζημιές σε σπίτια και επιχειρήσεις. Καταγγελίες για ακαθάριστα οικόπεδα που αποτέλεσαν πρόσφορο έδαφος για το «ταξίδι» της φλόγας σήμαναν συναγερμό και για τις υπόλοιπες 18 «κόκκινες» περιοχές της Αττικής και συγκάλεσαν έκτακτη τηλεδιάσκεψη παρουσία του Πρωθυπουργού.

Το συνηθέστερο ερώτημα αυτής της περιόδου είναι εάν είμαστε έτοιμοι για να αποφύγουμε – αντιμετωπίσουμε τις καλοκαιρινές πυρκαγιές. Η απάντηση είναι σχεδόν πάντα η ίδια και η ετοιμότητα κρίνεται εκ του αποτελέσματος. Οι επιπτώσεις της κακοκαιρίας «Μήδειας» προκαλούν πονοκέφαλο στους αρμοδίους. Πολλά δέντρα έπεσαν και μεγάλα κλαδιά κόπηκαν και παραμένουν «εγκλωβισμένα» στα δάση της Αττικής δημιουργώντας μεγάλους όγκους καύσιμης ύλης, κυρίως στα βόρεια προάστια, σε απόσταση αναπνοής από κατοικημένες περιοχές.

Η «Μήδεια» και
τα προβλήματα

Η πυρκαγιά στα Γεράνεια Ορη ήταν μια ανάσα από τον Δήμο Μάνδρας – Ειδυλλίας. «Είναι λυπηρό αυτό που συνέβη» σχολιάζει ο δήμαρχος κ. Χρήστος Στάθης. Τα όρη Πατέρας και Κιθαιρώνας, γνωστά πια στο ευρύ κοινό από την καταστροφική πλημμύρα του 2017, είναι ανάμεσα στις περιοχές της Αττικής που έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση ειδικής κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας, με τη δημοτική αρχή να προσπαθεί να περισυλλέξει ό,τι μπορεί από τα σπασμένα δέντρα. «Οι πληγές της «Μήδειας» δεν έχουν κλείσει ακόμη. Σε έναν δήμο με περίπου μισό εκατομμύριο στρέμματα, όπως είναι ο δικός μας, δεν μπορώ να πω ότι έχει ολοκληρωθεί 100% η περισυλλογή των κατεστραμμένων δέντρων. Γίνεται συνεχώς και βρίσκεται σε εξέλιξη ο καθαρισμός από τα υπολείμματα της παλαιότερης βλάστησης» σημειώνει ο δήμαρχος.

Συνεπώς στην ετήσια προετοιμασία εν όψει της αντιπυρικής περιόδου προστέθηκε και η περισυλλογή όσων άφησε πίσω της η κακοκαιρία. Μήπως όμως είναι αργά και για αυτή την ετήσια προετοιμασία; «Οχι, γιατί η βλάστηση ακόμα και τον Μάιο αναπαράγεται. Οπότε πρέπει να περιμένουμε να είναι σε μια ημιθανή κατάσταση για να παρέμβουμε, αλλιώς δεν έχει νόημα. Ο Μάιος είναι η κατάλληλη περίοδος» σχολιάζει ο κ. Βαγγέλης Μπουρνούς, δήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου. Μια ακόμα περιοχή που κάθε χρόνο «ταλαιπωρείται» από καταστροφικές πυρκαγιές. Στο μικροσκόπιο της Πυροσβεστικής μπήκαν οι οικισμοί Περιβολάκια και Διώνη. Μάλιστα πρόσφατα άνοιξαν, στον πρώτο οικισμό, και έναν δρόμο διαφυγής που οδηγεί στη λεωφόρο Μαραθώνος, ενώ για τον δεύτερο οικισμό, ο οποίος έχει τη μορφή χωνιού, έχει αποσταλεί σχετικό αίτημα στην Πολιτική Προστασία ούτως ώστε να ανοίξει και εκεί δεύτερος δρόμος διαφυγής.

Δεν αρκούν
οι επιχορηγήσεις

Τα εκτεταμένα κλαδέματα που κάνουν τα αρμόδια συνεργεία, σε μη δασικές όμως περιοχές, έχουν ήδη ξεκινήσει και θα συνεχιστούν, ωστόσο ο όγκος είναι τεράστιος και σύμφωνα με τον κ. Μπουρνούς «τα χρήματα τα οποία διατίθενται από την κεντρική διοίκηση υπολείπονται πολλών χιλιάδων ευρώ. Εχω πει κατ’ επανάληψη ότι η πολιτική προστασία πρέπει από πάρεργο να γίνει βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο της κεντρικής διοίκησης ώστε να μπορέσουμε να προστατέψουμε τις ανθρώπινες ζωές».

Οπως αναφέρει και ο δήμαρχος Ωρωπού κ. Γιώργος Γιασημάκης, η επιχορήγηση πυροπροστασίας από το υπουργείο Εσωτερικών ανέρχεται στις 185.000 ευρώ ετησίως. «Τι να κάνω με 160.000 στρέμματα δάσους και αυτά τα λεφτά. Μόνο οι προσλήψεις των εργατών πυροπροστασίας καλύπτουν το ποσό. Δεν μιλώ για συντήρηση οχημάτων, επιχορηγήσεις εθελοντικών συλλόγων, εξοπλισμό, συνεργεία ή αγορά μηχανημάτων. Τα χρήματα που δίνονται για την πυροπροστασία είναι λίγα. Φέτος μας υποσχέθηκαν και κάποια έξτρα επιχορήγηση, την οποία αναμένουμε».

Η ασυνειδησία
των πολιτών

Πέρα από την προετοιμασία και την αντιπυρική προστασία που εφαρμόζουν οι δημοτικές αρχές, μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν και οι δημότες. Δεκάδες είναι οι ιδιόκτητες εκτάσεις τις οποίες δεν φροντίζει κανένας, με αποτέλεσμα να έχουν μετατραπεί σε μικρές ζούγκλες και να αποτελούν δημόσιο κίνδυνο. Μάλιστα, οι δήμαρχοι έχουν αποστείλει και επιστολές στους εν λόγω ιδιοκτήτες ώστε να προβούν άμεσα στην κοπή των ξερών χορταριών. Συγκεκριμένα, ο Δήμος Ωρωπού απέστειλε 2.494 επιστολές με μόνο το 10% των παραληπτών να έχει ήδη κινητοποιηθεί, ενώ ο Δήμος Κηφισιάς 1.600 επιστολές. Απ’ ό,τι φαίνεται, οι δημοτικές αρχές σκέφτονται πολύ σοβαρά να προσφύγουν νομικά στην περίπτωση που δεν ανταποκριθούν άμεσα οι πολίτες.Την ίδια στιγμή, όσοι καθαρίζουν κήπους και χωράφια βρίσκουν την ευκαιρία να «πετάξουν» τα ξερόχορτα στον δρόμο, χωρίς ωστόσο να ειδοποιήσουν τα συνεργεία του δήμου για την περισυλλογή τους. «Το θέμα δεν είναι ότι τα βγάζουν στον δρόμο, αλλά ότι δεν ειδοποιούν. Με αποτέλεσμα τη μια μέρα να καθαρίζουμε έναν δρόμο και την επομένη να μαζεύονται. Ζητούμε κοινωνική ευθύνη» αναφέρει ο δήμαρχος Κηφισιάς κ. Γιώργος Θωμάκος.

Στον Δήμο Κηφισιάς το δάσος Καστρίτσα στην Ερυθραία και Φασιδέρη στην Εκάλη μπήκαν στην κόκκινη λίστα της πολιτικής προστασίας. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στους δήμους αυτούς να αναθέσουν σε ιδιώτες εργολάβους την αποκομιδή κλαδεμάτων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο Δήμος Κηφισιάς έπειτα από συνεννόηση με το Δασαρχείο Πεντέλης θα επέμβει στις δασικές αυτές περιοχές. «Εκτιμώ ότι είμαστε σε καλό σημείο. Μέχρι στιγμής έχουμε βγάλει 40 φορτηγά. Είναι εκατοντάδες τόνοι. Συνεχίζουμε και πιστεύω ότι θα τελειώσουμε σχετικά γρήγορα» σημειώνει ο κ. Θωμάκος.

Σε ετοιμότητα ο «στόλος» και 11.000 πυροσβέστες

Αίσθηση προκαλούν τα στοιχεία της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού σύμφωνα με τα οποία το 2020 καταγράφηκε αύξηση 80% των κατηγορουμένων «εμπρηστών» σε σχέση με το 2019 και αύξηση 25% των αγροτοδασικών πυρκαγιών. Ειδικότερα το 2020 εκδηλώθηκαν 12.827 φωτιές σε αγροτοδασικές εκτάσεις έναντι 10.244 το 2019. Επίσης το 2020 κατηγορήθηκαν 368 άτομα για εμπρησμό, εκ των οποίων 313 από αμέλεια και 55 από πρόθεση.
Στελέχη της Πυροσβεστικής μιλώντας στο «Βήμα» δηλώνουν επιχειρησιακά έτοιμα λίγες ώρες προτού ξεκινήσει και τυπικά η εφετινή αντιπυρική περίοδος (άτυπα ξεκινά από την 1η Μαΐου).
Αυτή τη στιγμή στον «στόλο» της Πυροσβεστικής περιλαμβάνονται συνολικά 3.456 οχήματα, εκ των οποίων 2.016 υδροφόρες, 1.207 βοηθητικά και 233 ειδικά, ενώ «επί ποδός» βρίσκονται 10.761 πυροσβέστες και 350 στελέχη της ΕΜΑΚ (σύνολο 11.111), 2.700 πυροσβέστες 5ετούς θητείας και 2.500 εποχικοί.
Ακόμα σε ετοιμότητα για να επιχειρήσουν από αέρος εφόσον χρειαστεί θα είναι στα αεροδρόμια όλης της χώρας 69 εναέρια μέσα, κάποια εκ των οποίων είναι μισθωμένα, ενώ θα μπορούν να συνδράμουν και 3 ελικόπτερα ΒΚ 117 του ΠΣ και ελικόπτερο της ΕΛ.ΑΣ. για επιτήρηση και συντονισμό, 2 ελικόπτερα Super Puma για δασοπυρόσβεση και drones. Επίσης το παρών εφόσον αποφασιστεί θα δώσουν και οι Ενοπλες Δυνάμεις με προσφορά C-130 για μεταφορά προσωπικού και ελικοπτέρων ή αεροσκαφών για επιτήρηση και συντονισμό. Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, μελετάται σοβαρά το ενδεχόμενο να τροποποιηθεί το Προεδρικό Διάταγμα 575 για τις επικίνδυνες – για εκδήλωση δασικών πυρκαγιών – περιοχές, το οποίο χρονολογείται από το 1980!