Το εκλογικό σκάκι Τσίπρα – Μητσοτάκη

Τις τελευταίες ημέρες το πρωθυπουργικό περιβάλλον διατείνεται ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει λάβει οριστική απόφαση για εξάντληση της κυβερνητικής θητείας και προκήρυξη εκλογών τον Οκτώβριο. Αυτό, λένε, μεταδίδει στους συνομιλητές του εντός και εκτός Ελλάδας και εμφανίζεται διατεθειμένος να αναλάβει το ρίσκο μιας ήττας στις ευρωεκλογές. Ο ανασχηματισμός, στον οποίο προχώρησε την Παρασκευή, άλλα μηνύματα στέλνει. Μπορεί ένα φθαρμένο κυβερνητικό σχήμα, που «μπαλώθηκε» όπως-όπως με πρόσωπα που εμφανώς αδυνατούν να σηκώσουν το βάρος των περιστάσεων, να αντέξει επτά μήνες ακόμα, ειδικά αν έχει καταμετρήσει απώλεια δυνάμεων στις κάλπες για την Ευρωβουλή και για τις αυτοδιοικητικές εκλογές τον Μάιο;

Μοντέλο ρηγμάτωσης
του πολιτικού σκηνικού

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτιμά ότι οι εθνικές εκλογές θα γίνουν πιθανότατα τον Μάιο, αλλά προετοιμάζει το κόμμα του για όλα τα ενδεχόμενα, δηλαδή για έναν προεκλογικό μαραθώνιο μέχρι τον Οκτώβριο, αλλά και έναν εκλογικό αιφνιδιασμό νωρίτερα από τον Μάιο. Η ΝΔ πιέζει σταθερά για εκλογές, το ίδιο έκανε και μετά τον ανασχηματισμό. «Ας ανακοινώσει επιτέλους ο κ. Τσίπρας την ημερομηνία των εκλογών για να τελειώνει η φαρσοκωμωδία» σχολίασαν από την Πειραιώς.

Από το 2012 μέχρι το 2015 ο κ. Τσίπρας ισορρόπησε αριστοτεχνικά στο ρήγμα που προκάλεσε η αντιπαράθεση μνημονιακών – αντιμνημονιακών και έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία ως το νέο απέναντι στο παλαιό. Τέσσερα χρόνια αργότερα, έχοντας απολαύσει στο έπακρο την εξουσία, ο Πρωθυπουργός προσπαθεί να επιβληθεί στους αντιπάλους του εφαρμόζοντας το ίδιο μοντέλο, της ρηγμάτωσης του πολιτικού σκηνικού. Η Συμφωνία των Πρεσπών διέλυσε τους Ανεξάρτητους Ελληνες και το Ποτάμι, αλλά δεν δίχασε τη Νέα Δημοκρατία ούτε κονιορτοποίησε το Κίνημα Αλλαγής. Το ρήγμα που πέτυχε ο κ. Τσίπρας ήταν ανάμεσα στην κυβέρνησή του και στην πλειονότητα της κοινωνίας.

Επόμενη κατασκευασμένη διαίρεση, η συνταγματική αναθεώρηση, την οποία ο κ. Τσίπρας είχε αναγγείλει με τελετή στο προαύλιο της Βουλής τον Ιούλιο του 2016 συγκροτώντας την εξωθεσμική Επιτροπή Διαλόγου (με τον λαό) που τίποτα δεν συνεισέφερε. Ισως μόνο το πνεύμα του λαϊκισμού που διαπότισε την ομιλία του Πρωθυπουργού την Τετάρτη στη Ολομέλεια της Βουλής όταν αναφέρθηκε στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την καθιέρωση λαϊκού δημοψηφίσματος. «Η άρνηση της αντιπολίτευσης», είπε, «αναδεικνύει μια βαθιά ιδεολογική και πολιτική διαφωνία, σύμφωνα με την οποία η δουλειά του λαού είναι απλώς και μόνο να δίνει τη συγκατάθεσή του κάθε τέσσερα χρόνια σε κάποιους που γνωρίζουν. Διότι οι πολλοί, ως αδαείς, δεν γνωρίζουν, ενώ οι μεγαλοφυείς που προέρχονται πολλές φορές από πολιτικά τζάκια ξέρουν να χειρίζονται τα προβλήματα. Αλλο αν αυτοί μας έριξαν στη χρεοκοπία».

Την επόμενη ημέρα ανέλαβε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος να αποσαφηνίσει το νέο δίπολο: «λαός – ελίτ». Στη Βουλή, δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, «αναδείχτηκαν με τον πιο σαφή τρόπο οι βαθιές ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές που χωρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ από τη Νέα Δημοκρατία. Διαφορές που αφορούν τους ίδιους τους αξιακούς πυρήνες των δύο κομμάτων και σκιαγραφούν μια καθαρή κοινωνική και πολιτική αντίθεση που περιγράφεται από το δίπολο λαός – ελίτ».

Ακολουθώντας τα χνάρια του Τραμπ, μια ανέμπνευστη εξουσία που χρησιμοποιεί το φθαρμένο κλισέ του «αγνού λαού» που εναντιώνεται στη «διεφθαρμένη ελίτ», ενώ διεκδικεί το προνόμιο να είναι η καθοδηγητική ελίτ του λαού, δηλαδή η ελίτ της ελίτ, και ταυτόχρονα δεν κρύβει την προτίμησή της στα κότερα, στα πούρα, στη συμβίωση με το κεφάλαιο, στη χλιδάτη πλευρά της ζωής. Θα μπορούσε κανείς να περιγράψει το νέο πρόσωπο της αυθάδειας του ΣΥΡΙΖΑ, τις εξόφθαλμες αντιφάσεις του Πρωθυπουργού, αν οι δημοσκοπήσεις και η εμπειρία των παλαιότερων βουλευτών δεν συνέκλιναν στην παρατήρηση ότι «ο Τσίπρας δεν καταρρέει».

Οχι μόνο αυτό, αλλά όπως τόνισε ο Ευάγγελος Βενιζέλος «οργάνωσε έτσι τα πράγματα ώστε και η αναθεώρηση να είναι κάρβουνο στη μηχανή της έντασης καθ’ οδόν προς τις εκλογές».

Αμύνεται και εκβιάζει
μέσω της έντασης

Ο κ. Τσίπρας χρειάζεται την ένταση. Μόνο μέσω της έντασης έχει τη δυνατότητα να αμύνεται και να εκβιάζει ταυτόχρονα, όπως επιχείρησε να κάνει πιέζοντας τον κ. Μητσοτάκη να αποδεχθεί πρώιμα και άκαιρα τη δεύτερη θητεία του Προκόπη Παυλόπουλου στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Πρόσωπο του στενού καραμανλικού κύκλου ενώθηκε με τον κ. Τσίπρα στον αγώνα κατά του μνημονιακού φιλελευθερισμού. Συνέδραμε την κυβέρνηση σε κρίσιμες στιγμές με τις νομικές του γνώσεις, από τη σύνταξη σχεδίων νόμου μέχρι τη διατύπωση αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος. Η αποστασιοποίηση του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος απουσίαζε από την ψηφοφορία που τον ανέδειξε στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα, θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμό στη Νέα Δημοκρατία. Σε ένα κόμμα παλαιότερων εποχών, όταν η αίγλη του Κώστα Καραμανλή δεν είχε θαμπώσει από την ακατανόητη σιωπή του ακόμα και σε εθνικά θέματα.

Ομως ο κ. Τσίπρας είχε διπλό στόχο. Κατήγγειλε σχέδιο ΝΔ – ΚΙΝΑΛ ώστε να προταθεί για Πρόεδρος της Δημοκρατίας άλλο πρόσωπο «ενδεχομένως κάποιο στέλεχος, νυν ή σε αποστρατεία, του ΚΙΝΑΛ». Τα ονόματα του Κώστα Σημίτη και του κ. Βενιζέλου ήρθαν κατευθείαν στο προσκήνιο. Η εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ Μαρία Σπυράκη έσπευσε να δηλώσει ότι «δεν υπάρχει καμία περίπτωση να προταθούν από τη Νέα Δημοκρατία». Αυτό όχι τόσο εξαιτίας του κ. Καραμανλή, αλλά επειδή στην Πειραιώς εκτίμησαν ότι η βάση του κόμματος δεν μπορεί να ανεχθεί τα σενάρια για τον κ. Βενιζέλο όταν η Φώφη Γεννηματά καταγγέλλει σε κάθε ευκαιρία την «καραμανλική συνιστώσα της κυβέρνησης».

Ο κ. Βενιζέλος κατηγόρησε τον κ. Τσίπρα ότι εμπλέκει, ερήμην του, τον κ. Παυλόπουλο, «σε έναν κομματικό ανταγωνισμό και τον οικειοποιείται, τον εμφανίζει σαν να είναι ο δικός του Πρόεδρος. Μα δεν κάνουμε συζήτηση περί προσώπων, κάνουμε συζήτηση για τους θεσμούς, για το Σύνταγμα, για το μέλλον» είπε.

Η προσκόλληση του Πρωθυπουργού στον κ. Παυλόπουλο δεν κρύβει… έρωτα αλλά εκβιασμό. Ο κ. Τσίπρας επιδιώκει να διατηρήσει τα ερείσματά του στην εξουσία στην περίπτωση που βρεθεί στην αντιπολίτευση. Το να επιβάλει Πρόεδρο της Δημοκρατίας του δίνει πλεονέκτημα. Ο χειρισμός που έκανε, όμως, και τον έβαλε απέναντι στο ΚΙΝΑΛ, με το οποίο λέει ότι θέλει να φτιάξει προοδευτικό μέτωπο, και δεν κατέστρεψε τις γέφυρες της ΝΔ με τον κ. Παυλόπουλο. Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι εκτιμά και σέβεται τον σημερινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας και κράτησε όλες τις επιλογές ανοιχτές.

Το παιχνίδι με την
προεδρική εκλογή

Στη ΝΔ διακρίνουν ηττοπάθεια στη στάση του κ. Τσίπρα. Το επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης στην ομιλία του: «Μέσα από αυτή τη συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση κάνετε μια πολιτική διαχείριση της διαφαινόμενης ήττας σας» είπε. Κατήγγειλε τις δύο διαφορετικές πλειοψηφίες, την τυπική των 145 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και την άτυπη των 151 βουλευτών «ειδικού σκοπού». «Μια πλειοψηφία ΣΥΡΙΖΑ με 6 βουλευτές «Τριγύριζα»» είπε. Συνεργάτες του θεωρούν ότι ο πρόεδρος της ΝΔ παρουσίασε σε μια δομημένη ομιλία τις προτάσεις της ΝΔ ενώ ο κ. Τσίπρας έχασε τα επιχειρήματά του επειδή δεν γνώριζε το θέμα. Ομολόγησε, λένε, «εμμέσως πλην σαφώς καταγγέλλοντας ότι τάχα ΝΔ και ΚΙΝΑΛ έχουν ήδη μοιράσει θέσεις και αξιώματα για την επομένη των εκλογών, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι στην αντιπολίτευση και ότι τα δύο κόμματα θα έχουν αθροιστικά τις 180 έδρες που απαιτούνται – αν δεν αλλάξει το σχετικό άρθρο – για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας το 2020». Προσθέτουν, μάλιστα, ότι υπάρχει ενδεχόμενο να μην αλλάξει, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ «ακύρωσε την πρότασή του να εκλέγεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας από τον λαό, καταψηφίζοντας το άρθρο 30 παρ. 1 και τα στελέχη του αποφεύγουν να δεσμευθούν ρητά για το τι θα ψηφίσουν σε έναν μήνα». Αν δηλαδή θα δεχθούν την πρόταση της ΝΔ να αποσυνδεθεί η προεδρική εκλογή από την πρόκληση εθνικών εκλογών ώστε να μην εργαλειοποιείται η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.

Οι συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη προβάλλουν τις προτάσεις της ΝΔ, όπως την αναθεώρηση του άρθρου 16 για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, και τις άλλες 56 αλλαγές που πρότειναν ως «μια ευρεία και τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση που συμβαδίζει με τις σύγχρονες ανάγκες της Ελλάδας».

Προβληματισμός για την εγκυρότητα των εκλογών

Το ναρκοπέδιο για το οποίο μιλούν στην Πειραιώς δεν είναι μόνο δημοσιονομικό. Ο κ. Μητσοτάκης, από τις αρχές του έτους έθεσε ζήτημα εγκυρότητας της εκλογικής διαδικασίας. Μιλώντας στην Πολιτική Επιτροπή της ΝΔ στις 9 Ιανουαρίου προειδοποίησε αυστηρά ότι «οι εκλογές θα γίνουν με τους ίδιους ακριβώς όρους και τις ίδιες τεχνικές προδιαγραφές που έγιναν όλες οι προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Με ελεγμένους εκλογικούς καταλόγους, με ασφαλές ηλεκτρονικό σύστημα και με τρόπο που θα διασφαλίζει απόλυτα την ομαλή διαδικασία της ψηφοφορίας. Και αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο στην περίπτωση που γίνουν τετραπλές εκλογές τον Μάιο». Ο υπουργός Εσωτερικών Αλέξης Χαρίτσης απάντησε ότι η δήλωση του προέδρου της ΝΔ «αγγίζει τα όρια της θεσμικής εκτροπής» και διαβεβαίωσε ότι οι εκλογές θα γίνουν «με απολύτως ομαλό, διάφανο και αδιάβλητο τρόπο».

Εκτοτε, ο προβληματισμός για τις εκλογές που κρύβει την υποψία μεθοδεύσεων επανέρχεται με διάφορες αφορμές από τη ΝΔ. Συνέβη με το σχέδιο νόμου για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού που η κυβέρνηση μελετούσε να προσμετρώνται οι ψήφοι τους όχι στο σύνολο της Επικράτειας, όπως των υπόλοιπων ψηφοφόρων, αλλά αποκλειστικά και μόνο για την εκλογή τριών βουλευτών.

43.000 αλλοδαποί ψηφοφόροι

Ενταση έχουν προκαλέσει και οι πληροφορίες ότι η κυβέρνηση έχει εγγράψει στους εκλογικούς καταλόγους τής Α Αθηνών 43.000 αλλοδαπούς ψηφοφόρους. Ο βουλευτής της Α’ Αθήνας Βασίλης Κικίλιας κατέθεσε ερώτηση στον υπουργό Εσωτερικών για το ζήτημα και ο κ. Χαρίτσης απάντησε ότι «το νέο καταχθόνιο σχέδιο της κυβέρνησης για την αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος, που “ανακάλυψε” η αξιωματική αντιπολίτευση δεν είναι παρά μία ακόμη ακροδεξιά θεωρία συνωμοσίας κατασκευασμένη εξ ολοκλήρου από fake news, ξενοφοβία και ρατσισμό». Και πρόσθεσε ότι 12.841 άτομα απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια στην Α’ Αθήνας την περίοδο 2015 – 2018.

«Αντιδραστική πολιτική, κ. Χαρίτση, είναι αυτή που επαναφέρει στον 21ο αιώνα τη διαμάχη του 1843 ανάμεσα σε “αυτόχθονες” και “ετερόχθονες”. Αρνείστε το δικαίωμα ψήφου στους Ελληνες της διασποράς. Υπερασπίζεστε έναν φοβικό ελλαδιτισμό, υπονομεύετε την οικουμενικότητα του Ελληνισμού» απάντησε μέσω twitter ο κ. Κικίλιας.
Υπάρχουν και άλλα ζητήματα. Η κυβέρνηση αύξησε τα εκλογικά τμήματα από 23.000 σε 41.000 και οι συνεχόμενες εκλογές του Μαΐου θα απαιτήσουν μεγάλο αριθμό δικαστικών αντιπροσώπων – υπολογίζονται σε περίπου 46.000 προκειμένου να καλυφθούν τα εκλογικά τμήματα σε όλη τη χώρα. Ομως οι δικηγορικοί σύλλογοι έχουν προειδοποιήσει την κυβέρνηση ότι ο αριθμός των δικηγόρων που μπορεί να αξιοποιηθεί κυμαίνεται μεταξύ 25.000 – 30.000. Πώς θα καλυφθούν τα υπόλοιπα εκλογικά τμήματα; Ο νόμος λέει με δημοσίους υπαλλήλους, χωρίς να καθορίζει με ποιον τρόπο θα επιλεγούν περίπου 20.000 άτομα· θα είναι με κλήρωση ή με τοποθέτηση από την κυβέρνηση; Στη ΝΔ εκφράζουν ήδη τον προβληματισμό τους για αυτό και για πολλά άλλα ζητήματα, τεχνικά και μη, τα οποία ετοιμάζονται να θέσουν στη διακομματική επιτροπή.