Το «ακορντεόν» απορρύθμισε τους μαθητές

«Μια γενιά που την κλείσαμε στο σπίτι» λένε οι ψυχολόγοι. Μια γενιά που έμαθε ότι ίσως η έννοια της εκπαίδευσης δεν είναι και τόσο σημαντική. Μια γενιά που μεγάλωσε με τον κανόνα «όχι οθόνες για μεγάλο χρονικό διάστημα» και κατάλαβε ότι κανόνες δεν υπάρχουν.

Και βεβαίως, αντίστοιχα, μια γενιά ενηλίκων που απομυθοποίησαν τις δηλώσεις των επιστημόνων, ακούγοντάς τους τη μια να δηλώνουν ότι οι νέοι δεν μεταδίδουν τον νέο κορωνοϊό στο περιβάλλον τους και πρέπει να φοράμε υφασμάτινες μάσκες και την επομένη να ανακοινώνουν ότι οι νέοι μεταδίδουν κανονικά τον ιό και οι κατάλληλες μάσκες είναι οι χειρουργικές μίας χρήσης…

Αυξανόμενες ανισότητες

Το έγκυρο επιστημονικό περιοδικό «Science», από τον Δεκέμβριο του ’20, παρουσίασε έρευνα στην οποία αναφερόταν ότι την εξάπλωση του ιού στις πόλεις «συμπιέζει» κατά 38% το ταυτόχρονο κλείσιμο των σχολείων και των πανεπιστημίων.

Με λίγα λόγια, τα κλειστά σχολεία επηρεάζουν άμεσα την εξάπλωση της πανδημίας. Το θέμα είναι τι κάνεις με τις ραγδαία αυξανόμενες ανισότητες που ακολουθούν το κλείσιμό τους και βεβαίως με την κατάρρευση των θεμελίων του εκπαιδευτικού οικοδομήματος. Και στην πολιτική συχνά οι αποφάσεις δεν είναι εύκολες.

«Αδύναμη» η εκπαίδευση

Οι πληγές που άνοιξαν τόσο η πανδημία που συγκλόνισε ολόκληρο τον πλανήτη, όσο και η πολιτική και πολλές φορές επιστημονική διαχείρισή της διεθνώς ίσως είναι μεγαλύτερες από όσο μπορούμε να φανταστούμε.

Μια από τις εκφράσεις που χρησιμοποιεί η εκπαιδευτική ψυχολόγος  Στέλλα Αργυρίου, από την οποία ζητήσαμε να καθίσει τους εφήβους στο ντιβάνι του ψυχολόγου, σοκάρει: «Ξαφνικά η εκπαίδευση δεν μοιάζει πια σημαντική. Ή, για να το εξηγήσουμε καλύτερα, ξαφνικά στα μάτια των μαθητών η εκπαίδευση όπως την ήξεραν σταμάτησε να μοιάζει τόσο ξεχωριστή. Μπορούν πλέον να την αντικαταστήσουν με κάποιο άλλο είδος διδασκαλίας. Ομως όλα αυτά τους οδηγούν σε ένα ακόμη πιθανό πρόβλημα: να μην μπορούν πια να θέσουν στόχους… Γι’ αυτό», προσθέτει η κυρία Αργυρίου, «πρέπει να προσέξουμε πολύ στα μηνύματα που θα περάσουμε στα παιδιά μας μέσα στην οικογένεια».

Επιπλέον, εξηγεί ότι οι νέοι και οι νέες είναι πιθανόν να νιώθουν πλέον ένα αίσθημα ματαίωσης. «Και αυτό γιατί, ενώ στην πλειονότητά τους σε όλα ήταν τυπικοί, αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε με κανέναν τρόπο να τους δείξουμε ότι η παραπάνω προσπάθεια μετράει και οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα γιατί έτσι θα πετύχουμε κάτι. Ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε στερήσει από τα παιδιά όλες τις χαρές της παιδικής ηλικίας. Δεν έχουν πλέον μέσα εκτόνωσης. Ζουν όπως ζούμε εμείς οι μεγάλοι: δουλειά – σπίτι. Οσο υπήρχε δυνατότητα πήγαιναν σχολείο. Τώρα ούτε κι αυτό».

Από τον έλεγχο στον εθισμό

«Ενα τρίτο κομμάτι», λέει η κυρία Αργυρίου, «είναι το κομμάτι της οθόνης. Εχουμε μάθει τα παιδιά ότι η καθημερινή έκθεση στις οθόνες αφορούσε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Τώρα όμως το νέο σύστημα της τηλεκπαίδευσης έρχεται και μας ακυρώνει. Ξαφνικά η οθόνη γίνεται ο μόνος τρόπος επικοινωνίας. Με την παράλληλη χρήση της, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια με τα γραφικά που εθίζουν και τη διάδοση της βίας να οδηγούν σε λάθος δρόμους. Σκεφτείτε ακόμη ότι τα παιδιά πια ζουν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους μέσα στα σπίτια τους, με γονείς που πιθανά έχουν χάσει τη δουλειά τους ή είναι εκνευρισμένοι και των οποίων τα συναισθήματα απορροφούν».

Ειδικά για τη Γ’ Λυκείου, θυμίζει ότι πρόκειται για τη γενιά των παιδιών που πέρασαν όλη την πρώτη περίοδο της καραντίνας και εφέτος πιθανά έχουν συμμαθητές ή εκπαιδευτικούς που δεν έχουν ακόμη γνωρίσει ουσιαστικά.

Αδικεί τους αδύναμους μαθητές η εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Με τη μικρή «παρένθεση» της ολιγοήμερης επιστροφής στα σχολεία λοιπόν, πολλές περιοχές της χώρας επέστρεψαν τουλάχιστον ως το τέλος του μήνα αποκλειστικά στην τηλεκπαίδευση.

«Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση πρέπει να ξέρουμε ότι αδικεί τους αδύναμους μαθητές που χάνονται πίσω από μια κλειστή κάμερα» λέει ο εκπαιδευτικός αναλυτής Γιώργος Χατζητέγας. «Και ας μην ξεχνάμε ότι τέτοιοι μαθητές είναι η μεγάλη πλειοψηφία των υποψηφίων. Κάθε χρόνο στις πανελλαδικές εξετάσεις πάνω από 25.000 μόρια συγκεντρώνει μόνο το 17% μαθητών. Το 70% των υποψηφίων βρίσκεται κάτω από τα 14.000 μόρια. Αυτοί οι μαθητές χρειάζονται ενθάρρυνση, παρότρυνση, βοήθεια από κοντά. Η μέθοδος της τηλεκπαίδευσης αφορά μεγαλύτερες ηλικίες και παιδιά που είναι συνειδητοποιημένα ότι έχουν στόχο να διαβάσουν» αναφέρει.

Πάντως, το βέβαιο είναι ότι η πολιτική «ακορντεόν» του άνοιξε-κλείσε έχει κουράσει την εκπαιδευτική κοινότητα της χώρας.

«Η διά ζώσης διδασκαλία σε κάποια λύκεια την ίδια στιγμή που τα μισά περίπου λύκεια της χώρας παραμένουν κλειστά δημιουργεί μαθησιακές και διδακτικές διαφοροποιήσεις, που ειδικά για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου μπορεί να αποβούν κρίσιμες» λέει ο ειδικός γραμματέας της ΟΛΜΕ Ανδρέας Παπαδαντωνάκης.