Τι θέλει ο Ιλον Μασκ στο εξώφυλλο του «Τime»;

Από πιτσιρικάς έψαχνα, θυμάμαι, να βρω κάθε χρόνο ποιος είχε κερδίσει στο εξώφυλλο του περιοδικού «Time» τον τίτλο του ανθρώπου της χρονιάς. Γιατί; Πρώτα απ’ όλα γιατί έβρισκα τον τίτλο αυτόν τεράστιο – ίσως τον μοναδικό για τον οποίο πραγματικά κάποιος μπορεί να νιώθει κολακευμένος. Κι έπειτα γιατί είχα αποκτήσει τη βεβαιότητα πως με τα εξώφυλλά του το «Time» δημιουργούσε ένα είδος εικονογραφημένης ιστορίας της ανθρωπότητας: αν τα έβλεπες το ένα δίπλα στο άλλο, καταλάβαινες σχεδόν τα πάντα για το τι ήταν αληθινά σημαντικό τη χρονιά που έφευγε. Αν, όπως λένε οι σοφοί Κινέζοι, «μία φωτογραφία αξίζει χίλιες λέξεις», ένα cover του αμερικανικού περιοδικού με τον άνθρωπο της χρονιάς διηγείται την ίδια την ιστορία της χρονιάς με ένα πλήθος από λεπτομέρειες. Αλλωστε, από το 1927 μέχρι σήμερα εξώφυλλα έχουν γίνει όχι μόνο πολιτικοί, όπως ο Τσόρτσιλ, ο Τρούμαν, ο Ομπάμα και ο Τραμπ, αλλά και θρησκευτικοί ηγέτες και διαδηλωτές και απλοί στρατιώτες.

Ηθελα να σας τα πω όλα αυτά γιατί η επιλογή του σπουδαίου περιοδικού να αφιερώσει το εφετινό του εξώφυλλο στον δισεκατομμυριούχο Ιλον Μασκ κομμάτι με προβλημάτισε. Εντάξει, ο Μασκ είναι ο πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο. Οπως έκανε γνωστό πριν από λίγες ημέρες σε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του, οι εταιρείες του θα πληρώσουν εφέτος στο αμερικανικό κράτος 11 δισ. δολάρια – ναι, σωστά διαβάσατε! Είπε στην ίδια συνέντευξη, με μια δόση παράξενης υπερηφάνειας, ότι δεν έχει χρήματα κρυμμένα, ότι οι εταιρείες του δεν έχουν έδρες σε εξωτικές χώρες, ότι τη φορολογική του δήλωση την κάνει μόνος του – «χωρίς λογιστές με ειδικότητα στη φοροκλοπή». Ωραία είναι αυτά, αλλά δεν νομίζω ότι δικαιολογούν το εξώφυλλο του «Time» και τον τίτλο του «ανθρώπου της χρονιάς».

Σκεπτόμουν ότι ίσως οι επικεφαλής του περιοδικού θέλησαν να αφιερώσουν το εξώφυλλο σε έναν επιχειρηματία σε μια χρονιά που γίνονται λογιών-λογιών επιχειρηματικοί πόλεμοι, αλλά αν ίσχυε κάτι τέτοιο ο Μπιλ Γκέιτς που μας προειδοποιούσε για τον ερχομό της πανδημίας – και δεν τον ακούγαμε – θα ήταν καλύτερος. Συγκίνησε τους ανθρώπους του περιοδικού ο πλούτος του Μασκ; Δεν νομίζω. Οι περιουσίες και τα κέρδη ενθουσιάζουν το περιοδικό «Forbes», όχι το «Τime». Και μετά κοίταξα το βιογραφικό του Μασκ: και νομίζω ότι τα κατάλαβα όλα.

Ο πάμπλουτος, πολυσχιδής entrepreneur γεννήθηκε στην Πρετόρια στις 28 Ιουνίου 1971 – έχει νοτιοαφρικανική, καναδική και αμερικανική υπηκοότητα. Δηλώνει μηχανικός, όπως και εφευρέτης. Είναι επίσης άνθρωπος που σέβεται τις παραδόσεις και αγαπά τις συνταρακτικές ιστορίες – μάλλον γι’ αυτό έδωσε το όνομα του αδικημένου ιδιοφυούς εφευρέτη Νίκολα Τέσλα στη δική του, διάσημη πλέον, αυτοκινητοβιομηχανία.Στην εταιρεία αυτή ο Μασκ είναι και CEO και επικεφαλής τεχνολογικού σχεδιασμού – έχει τον τελικό λόγο πριν από την παραγωγή των ακριβών αυτοκινήτων της και όχι μόνο. Είναι επίσης πρόεδρος της εταιρείας φωτοβολταϊκών συστημάτων SolarCity, αλλά και ιδρυτής της εταιρείας Neuralink, που διερευνά τη συμβίωση ανθρώπου και μηχανών την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Αλλά κυρίως ο Μασκ είναι ο γενικός διευθυντής και επικεφαλής τεχνολογικής ανάπτυξης της εταιρείας διαστημικής τεχνολογίας SpaceX, της οποίας είναι επίσης ο ιδρυτής.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο η εταιρεία αυτή, σε συνεργασία με τη ΝΑSA, έφερε σε πέρας την πρώτη πτήση στο Διάστημα για λίγους τυχερούς που απόλαυσαν ένα ταξίδι στα άστρα, χωρίς να είναι εκπαιδευμένοι αστροναύτες. Και γι’ αυτό νομίζω το «Time» τον τίμησε. Οχι για την πραγματοποίηση του πανάκριβου αυτού ταξιδιού, ούτε γιατί έδωσε την ευκαιρία σε απλούς πολίτες να το κάνουν. Αλλά γιατί η πρωτοβουλία του αυτή λογικά κάνει πολλούς να νιώθουν αισιόδοξοι ότι σύντομα θα φύγουν από τον πλανήτη Γη και θα πάνε κάπου μακριά στα αστέρια. Πού; Οπουδήποτε. Αρκεί να μην υπάρχει εκεί ο κορωνοϊός και όλη αυτή η τρέλα που προκάλεσε στην ανθρωπότητα.

Το «Time» δεν έβαλε εξώφυλλο έναν πάμπλουτο επιχειρηματία, ούτε έναν δαιμόνιο εφευρέτη: έβαλε έναν σύγχρονο Νώε – αυτόν που μπορεί να φτιάξει μια μεγάλη διαστημική κιβωτό στην οποία να τρυπώσουν οι καλύτεροι εκπρόσωποι του ανθρώπινου είδους και να φύγουν για αλλού. Ο πλανήτης Γη είναι φανερό ότι τον άνθρωπο-δυνάστη της, αυτό το θηλαστικό που αντί να την ευγνωμονεί την καταστρέφει, τον βαρέθηκε.

Ενώ έφευγε το 2021 και όλος ο κόσμος συζητούσε για τη μετάλλαξη Ομικρον (περιμένοντας τις μεταλλάξεις Π, Ρ, Σ, Τ, Υ, Φ, Χ, Ψ και Ω που ακολουθούν) σκεπτόμουν ότι όλο αυτό που τα δύο τελευταία χρόνια ζούμε είναι μια τιμωρία. Εξαντλήσαμε τους ενεργειακούς πόρους της Γης χωρίς να μπορούμε να συμφωνήσουμε στα στοιχειώδη. Μολύναμε το περιβάλλον (της) ανεπανόρθωτα. Την καίμε κάθε καλοκαίρι. Αδιαφορούμε για το γεγονός ότι οι πάγοι λιώνουν και αυτό από μόνο του θα φέρει μια χωρίς προηγούμενο καταστροφή. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει «κλιματική αλλαγή» και πόσο επικίνδυνη είναι. Δεν μπορούμε ούτε καν να χτίσουμε απέναντι στον ιό – που δύο χρόνια εξολοθρεύει τους πιο αδύναμους – μια κάποια άμυνα που να βασίζεται στη συμπεριφορά μας. Είναι απολύτως λογικό η φύση να θέλει να μας αποβάλει – εμείς είμαστε ο μολυσματικός ιός του πλανήτη. Αλλά πολλοί από εμάς έχουν ένα προσόν σπάνιο: λίγο μυαλό. Οχι πολύ, αλλά όσο χρειάζεται για να καταλάβουν πως μόνο ένας Μασκ θα σώσει το είδος μας, μαζεύοντας ό,τι καλύτερο μπορεί και σαλπάροντας από το ακρωτήριο Κανάβεραλ για άλλους πλανήτες.

Εχει δίκιο το «Time» για την επιλογή του, αλλά μη νομίζετε ότι κάνοντας αυτή την επιλογή μάς νουθετεί. Το έπραξε κάνοντας εξώφυλλο τη μαχητική Γκρέτα Τούνμπεργκ το 2019: αδιαφορήσαμε πλήρως! Για τους ανθρώπους του αμερικανικού περιοδικού είμαστε μάλλον μια χαμένη υπόθεση. Δεν μοστράρουν τον Μασκ για να τιμήσουν την πίστη του στην επιστημονική έρευνα
– σιγά μην τους απασχολούν και αυτούς τα αυτονόητα. Οι άνθρωποι κάνουν κομμάτι δημόσιες σχέσεις μαζί του. Του χαρίζουν ένα εξώφυλλο μπας και την ώρα της κρίσης τρυπώσουν στο διαστημόπλοιό του και φύγουν μαζί του. Κούνια που τους κούναγε. Στον νέο κόσμο, τον οποίο κάπου αλλού ο Μασκ θα δημιουργήσει σώζοντας το ανθρώπινο είδος από την εξαφάνιση, δεν νομίζω πως θα υπάρχει χώρος για δημοσιογράφους. Ούτε καν για όσους κάνουν ωραία αβανταδόρικα εξώφυλλα…