«Θέλουμε να αλλάξουμε τα πράγματα»

«Το μωρό της Ρόζμαρι», η σημαντική ταινία του Πολάνσκι. H πλοκή γνωστή: η σύζυγος ενός ηθοποιού υποψιάζεται ότι ο άντρας της και οι γείτονές της έχουν μυηθεί στον σατανισμό. Σε ποιον ανήκει το μωρό που κυοφορεί;  Πρόκειται για το φιλμ-«μητέρα» όλων των «δαιμονισμένων» ταινιών, αλλά και την ταινία των πολλαπλών αναγνώσεων: επίθεση στο αμερικανικό όνειρο ή μια σπουδή ανάμεσα σε λογική και παραφροσύνη; Μια ομάδα νέων ηθοποιών με σκηνοθέτη τον Μάρκο Παπαδοκωνσταντάκη αναμετριέται σήμερα με το εμβληματικό φιλμ και δημιουργεί ένα νέο αφήγημα μέσω μιας θεατρικής παράστασης που θα μεταδοθεί σε streaming προβολές στις 5, 6 και 7 Μαρτίου.

Η ταλαντούχα Ευθαλία Παπακώστα κρατά τον ρόλο της Ρόζμαρι, τον ρόλο που ανέδειξε τη Μία Φάροου. «Θυμάμαι ότι αυτό που μου κίνησε αρχικά το ενδιαφέρον ήταν το θέμα της ψυχικής ασθένειας» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα». «Σε ποιον βαθμό αυτά που ζει η ηρωίδα είναι τελικά εφιάλτες, δημιουργήματα του μυαλού της με τα οποία καλείται να παλέψει; Ακόμα κι αν είναι έτσι, όμως, το σύμπαν αυτό που κατασκευάζεται φέρει κανόνες και θίγει θέματα όπως το αμερικανικό όνειρο, την κακοποίηση, τη μάχη των δύο φύλων. Καταλήγουμε η ανάγνωσή μας σε αυτή την παράσταση να είναι όλα τα παραπάνω μαζί. Το ένα σκοτάδι δίπλα στο άλλο».

Μιλήστε μου για την παράσταση «Ρόζμαρι». Ποια στοιχεία κρατάτε από την κλασική ταινία του Πολάνσκι;

«Την ταινία την είδαμε όσες φορές χρειάστηκε ώστε να μπορέσουμε να φέρουμε μαζί μας στην πρόβα χρήσιμα για τη δουλειά μας υλικά. Το κείμενο είναι βασισμένο στο σενάριο του Ρόμαν Πολάνσκι, στο ομώνυμο βιβλίο του Αϊρα Λέβιν και σε συνδυασμό τελικά με τις προσωπικές μας εμπειρίες καταλήξαμε στη δική μας εκδοχή της ιστορίας».

Γιατί επιλέξατε να ανεβάσετε αυτό το έργο τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο;

«Προσωπικά το έργο με άγγιξε λόγω του χαρακτήρα της Ρόζμαρι, την οποία υποδύομαι. Είναι μια σύγχρονη Παναγία. Ενα αρχέτυπο μητρότητας και αγάπης που το σέρνουν διά της βίας στις πύλες της κολάσεως. Τυχαίνει σε αυτή τη χρονική στιγμή οι πύλες αυτές να ανοίγουν στη χώρα μας, στον χώρο μας, και να υπάρχει σύνδεση με το αφήγημα του ρόλου και της παράστασης».

Μιλήστε μου για τον τρόπο κινηματογράφησης της παράστασης.

«Αρχικά η παράσταση προοριζόταν να ανέβει σε θεατρική σκηνή και οι πρόβες πραγματοποιήθηκαν στο σπίτι μου. Ο σκηνοθέτης μας Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης είπε πως ήθελε ως σκηνικό μια πλήρη απεικόνιση του διαμερίσματος που γεννήθηκε η δουλειά μας. Κάπως έτσι, οργανικά, μαζί με τις συνθήκες της πανδημίας μάς ήρθε η σκέψη να γυριστεί στο διαμέρισμά μου, το οποίο σκηνογραφήθηκε για τις ανάγκες της παράστασης. Με τον τρόπο κινηματογράφησης που επιλέχθηκε, αυτόν του μονοπλάνου, ο φακός της κάμερας εισβάλλει ανάμεσα στους ηθοποιούς. Κρίναμε, λοιπόν, ότι αυτός είναι ο πιο σωστός τρόπος για να διηγηθούμε αυτή την ιστορία».

Το θέατρο αυτή τη στιγμή ζει ημέρες κάθαρσης…

«Βλέπω τους ανθρώπους του πολιτισμού ενωμένους με έναν τρόπο που δεν έχω ξαναζήσει. Μπορεί να είναι ιδέα μου, αλλά μας νιώθω όλους μαζί. Με το βλέμμα μας κοινό απέναντι σε αυτά που συμβαίνουν και αποκαλύπτονται καθημερινά. Μας βλέπω αποφασισμένους να θέλουμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Βέβαια, ξαφνικά γυρνάς στον διπλανό σου και τον βλέπεις να εφαρμόζει τις πρακτικές για τις οποίες πολεμάμε τώρα. Αλλά λες «δεν πειράζει, συνεχίζουμε» και εμείς οι ίδιοι χρειαζόμαστε δουλειά».

Πιστεύετε ότι οι ημέρες που έρχονται για το ελληνικό θέατρο θα είναι καλύτερες;

«Καλύτερες θα γίνουν όταν θα έχουμε ένα υπουργείο να μας υποστηρίζει. Να μας καταλαβαίνει. Οχι μόνο εμάς. Τον ίδιο τον πολιτισμό. Και ιδανικά ολόκληρο τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Δεν ζητάμε κάτι αυθαίρετο ως έννοια. Πρόκειται για το περιβάλλον μας».

Εσείς έχετε βιώσει καταστάσεις ή περιστατικά που σας έχουν φέρει σε δύσκολη θέση;

«Καθημερινά νιώθω μια τάση εξουσίας από το αντίθετο φύλο. Δεν λέω ότι το κάνουν όλοι πάντα και παντού, αλλά την έχω νιώσει. Εχω ζήσει πόρτες να κλειδώνουν, οντισιόν που θέλουν γυμνό χωρίς λόγο, όλα αυτά, ναι. Και ακόμα δουλεύω αυτές τις στιγμές. Και τις ενοχές μου που με άφησαν να βρεθώ σε αυτές τις θέσεις, ακόμα και αν δεν το ήθελα και ούτε ήξερα πως επρόκειτο να έρθουν. Ενοχές που έχουμε μάθει να κουβαλάμε για αυτά που έκαναν οι θύτες πιθανώς».

Θέλατε να γίνετε πάντα ηθοποιός;

«Οχι. Αλλά γύρω στα 17, όταν άρχισα να έρχομαι σε επαφή με τη μοναξιά  μου και ταυτόχρονα με τις πληγές μου και τα αδιέξοδα του μυαλού μου, μού γεννήθηκε η ανάγκη για έκφραση μέσω της θεατρικής τέχνης».

Πώς βρεθήκατε στο Bard College στη Νέα Υόρκη για να σπουδάσετε υποκριτική; Τι θυμάστε πιο έντονα από εκείνα τα χρόνια;

«Θυμάμαι να οδηγώ έξω από τη Νέα Υόρκη μέσα στα χιόνια πηγαίνοντας στο μάθημά μου καθυστερημένη και κάνοντας τις ασκήσεις ορθοφωνίας. Θυμάμαι να τσακώνομαι με τη διευθύντρια της σχολής και να καταλήγω σπίτι της να μαγειρεύουμε και να διαβάζουμε Μπέκετ. Θυμάμαι να ερωτεύομαι τον Μάικλ που είχε ένα μπλε μάτι και ένα καφέ και να προσπαθώ να παίξω όσο καλύτερα μπορώ για να τον εντυπωσιάσω. Θυμάμαι να πρέπει να παίξω την Ιουλιέτα και να πηγαίνω να βλέπω μια παράσταση του «Αμλετ» για έμπνευση στη Νέα Υόρκη».

Γιατί επιλέξατε να γυρίσετε στην Ελλάδα;

«Για το κλασικό «ήλιος και θάλασσα». Επαγγελματικά ήμουν πολύ ευχαριστημένη, αλλά ήμουν ήδη πέντε χρόνια εκτός Ελλάδας και σκεφτόμουν πως αν μείνω παραπάνω, δεν θα έχει νόημα να σκεφτώ την επιστροφή: ή θα έμενα για πάντα και θα ρίζωνα εκεί ή θα έπρεπε να επιστρέψω τότε».

Ηθοποιός αλλά και σκηνοθέτρια. Σε ποια ιδιότητα βρίσκετε καλύτερα τον εαυτό σας;

«Ως σκηνοθέτρια έχω να νιώσω πραγματικά δημιουργική και ελεύθερη από τα χρόνια της Νέας Υόρκης. Ως ηθοποιός, δουλειά με τη δουλειά ευτυχώς νιώθω πως βρίσκω τα πατήματά μου. Μπορώ και αναπνέω λίγο. Χρειάζομαι μερικά χιλιόμετρα ακόμα, μερικές ακόμα ήττες και προσπάθειες. Και αν έρθει ξανά η στιγμή για σκηνοθεσία, θα το κάνω με χαρά».

«Ρόζμαρι». Σκηνοθεσία: Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης. Streaming προβολές: 5, 6 και 7 Μαρτίου 2021.