Τα ενδύματα και τα διηγήματα του Γιάννη Μετζικώφ

Ο Γιάννης Μετζικώφ είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το κοστούμι θεάτρου αλλά και με την επαφή του με την παράδοση. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καπόν ένα πολυτελές λεύκωμα, το «Μετζικώφ. Ενδύματα και διηγήματα», με το οποίο μας συστήνεται και με μια άλλη ιδιότητα, αυτή του διηγηματογράφου. Ιστορίες μυθοπλασίας ενισχυμένης σε κάθε περίπτωση από την πραγματικότητα, με τη στέρεη βάση ενός ιστορικού γεγονότος να αγκαλιάζει την πλοκή τους και να συνοδεύει τα λεπτεπίλεπτα σχέδια περισσότερων από 250 παραδοσιακών φορεσιών από όλη την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μικρασία. Εστω και αν αυτή η δημιουργική κατεύθυνση προέκυψε σχεδόν κατά λάθος έπειτα από παραίνεση της Ιωάννας Παπαντωνίου, σκηνογράφου – ενδυματολόγου και ιδρύτριας του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος «Β. Παπαντωνίου». Γιατί το λεύκωμα των 340 σελίδων είχε βέβαια ως αφετηρία του τη ζωγραφική αναπαράσταση των παραδοσιακών φορεσιών. «Οταν τελείωσε το βιβλίο και σκέφτηκα ποιον λαογράφο να υποχρεώσω να γράψει ένα κείμενο να συνοδεύει τη ζωγραφική, η Ιωάννα Παπαντωνίου μου είπε: «Είσαι κορυφαίος στη διήγηση, θα γράψεις 23 δικά σου διηγήματα. Διηγήματα τα οποία διαβάζοντάς τα καταλαβαίνει κανείς γιατί οι άνθρωποι ήταν τότε ντυμένοι έτσι. Διότι ήταν η ζωή έτσι» όπως έλεγε χαρακτηριστικά στην παρουσίαση του βιβλίου του στο «Βιβλιοπωλείο της Ραχήλ» στο Κολωνάκι. Ετσι, μέσα από 23 διηγήματα τα οποία είναι «23 κομμάτια ζωής, για τον γάμο, τον φόνο, το πένθος, τον ξενιτεμό», δημιουργήθηκε μια σχέση ανάμεσα στα σχέδια και στα διηγήματα που έγινε η εικονογραφία μιας άγνωστης για εμάς ζωής, «σαν το καθρέφτισμα ενός απωλεσθέντος σύμπαντος», όπως λέει σε συνέντευξή του στην Ιριδα Κρητικού που παρατίθεται στην εισαγωγή του βιβλίου. «Καθώς τα έφτιαξα έτσι, ώστε να αλληλοστηρίζονται ενδύματα και γεγονότα, μου φαίνεται ότι τίποτα τελικά δεν σε φέρνει περισσότερο κοντά στον άνθρωπο όσο μια αναφορά γύρω από τα ίδια του τα ρούχα, τα ρούχα που φοράει και που προσδιορίζουν το ποιος είναι ή το ποιος θα ‘θελε να είναι. Είτε είναι ρούχα ταπεινά, χειροφτιαγμένα και φτωχά ή δείγματα πολύτιμα, αρχοντικές ενδείξεις εξουσίας ή ένα πλήθος από αριστουργηματικά πονήματα βελόνας που φτιάχτηκαν μονάχα για να ντύσουν με ομορφιά τις κορυφαίες ώρες της ζωής».