Συνδυάζονταςεπιστήμη καιλογοτεχνία

Τα Χανιά παρουσιάζουν διαχρονικά σημαντική πνευματική δραστηριότητα, ιδιαίτερα στον τομέα των Γραμμάτων. Αξιόλογοι συγγραφείς και ποιητές, με τοπική, πανελλήνια ή και παγκόσμια αποδοχή, επέλεξαν να παραμείνουν και να δημιουργούν στην πόλη μας. Αλλοι πάλι εγκαταστάθηκαν σε άλλον τόπο διατηρώντας, όμως, στενούς δεσμούς με τη γενέτειρα γη. Ενας από αυτούς είναι και ο Πολυχρόνης Κουτσάκης, ο οποίος γεννήθηκε το 1974 στα Χανιά αλλά από το 2016 κατοικεί στο Περθ της Αυστραλίας, όπου εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Murdoch. Πολυταξιδεμένος, πολυβραβευμένος στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ανήσυχος και δημιουργικός, ισορροπεί ανάμεσα στην επιστήμη και στη συγγραφή. Με μεγάλη μας χαρά συνομιλήσαμε διαδικτυακά με τον κ. Κουτσάκη, ο οποίος πρόθυμα απάντησε σε ερωτήσεις μας.

Διαβάσαμε στο βιογραφικό σας ότι έχετε σπουδάσει ηλεκτρολόγος μηχανικός και έχετε διδακτορικό στην επιστήμη των υπολογιστών. Εργάζεστε ως καθηγητής Πανεπιστημίου σε αυτό το αντικείμενο. Παράλληλα, γράφετε μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και κινηματογραφικά σενάρια. Πώς συνδυάζονται οι θετικές επιστήμες με τη λογοτεχνική συγγραφή, ενασχολήσεις που εκ πρώτης όψεως φαίνονται αντιφατικές;

«Είναι αλήθεια ότι είναι σχετικά σπάνιο. Οι περισσότεροι άνθρωποι που γνωρίζω οι οποίοι ασχολούνται με τις θετικές επιστήμες δεν διαβάζουν βιβλία εκτός των επιστημονικών και συχνά δυσκολεύονται να αντιληφθούν πράγματα που είναι πέραν της σφαίρας του απόλυτα ρεαλιστικού. Αντίστοιχα, όταν μιλάω με λογοτέχνες και τους λέω για την άλλη μου δουλειά με κοιτάζουν λίγο σαν «alien». Για εμένα είναι ένας συνδυασμός που μου φέρνει μεγάλη ισορροπία. Οταν κουράζομαι πολύ από τη δουλειά την επιστημονική, το να ασχοληθώ με το γράψιμο με πηγαίνει σε μία άλλη σφαίρα, με ικανοποιεί πνευματικά, με γεμίζει. Από την άλλη, όταν με κουράζει το γράψιμο, υπάρχει πάντα εκεί η επιστημονική δουλειά για να με γειώσει».

Ποιος είναι ο ρόλος της πόλης των Χανίων στη ζωή σας; Σας εμπνέει η γενέτειρα πόλη αν και ζείτε τόσο μακριά;

«Τα Χανιά τα αγαπάω πάρα πολύ. Είναι η πόλη στην οποία έχω ζήσει το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μου, 33 χρόνια συνολικά. Οπως καταλαβαίνετε, όλες μου οι παιδικές αναμνήσεις είναι από εκεί, όπως και τα βιβλία μου που εμπνέονται από την πόλη μου. Για παράδειγμα, «Η Τριλογία της Κρήτης» είναι αφιερωμένη στα Χανιά, επειδή ήθελα όλη η περιπέτεια να διαδραματίζεται εκεί. Μάλιστα, επειδή οι ήρωες είναι έφηβοι και οι έφηβοι έχουν και έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο να καυτηριάζουν τα πράγματα, μιλάνε για πολλά που δεν τους αρέσουν στα Χανιά, αλλά μιλάνε και για όλα αυτά τα υπέροχα που έχει η πόλη. Και το τελευταίο μου μυθιστόρημα «Show Business» οφείλει την ύπαρξή του στα Χανιά, καθώς εκεί γνώρισα τον Ανδρέα Θωμόπουλο, με τον οποίο συνεργάστηκα στη συγγραφή του».

Γράφετε λογοτεχνικά βιβλία που απευθύνονται στο νεανικό κοινό. Τι σας ωθεί προς αυτή την επιλογή;

«Ενας λόγος είναι ότι είμαι άντρας και οι άντρες δεν μεγαλώνουν ποτέ, παραμένουν πάντα έφηβοι. Πέραν αυτού, όταν ήμουν εγώ έφηβος στα Χανιά, δεν έβρισκα βιβλία να διαβάσω τα οποία να με αφορούν, να μιλάνε για τους εφήβους, για το δικό μου σήμερα. Πέρασα όλη μου την εφηβεία χωρίς να διαβάζω. Ξανάπιασα το διάβασμα στο πανεπιστήμιο, τελείως τυχαία, και μετά σιγά-σιγά άρχισα και να γράφω. Σήμερα, υπάρχουν πολλά βιβλία που αποτυπώνουν την πραγματικότητα των εφήβων αλλά ήθελα να βάλω και εγώ το λιθαράκι μου και να γράψω κάποιες ιστορίες που μιλάνε για το πώς αισθάνονται και σκέφτονται οι έφηβοι αλλά και που να έχουν πολλή περιπέτεια».

Στη σχολική μας βιβλιοθήκη έχουμε βιβλία σας που είναι αρκετά δημοφιλή. Ποιο νομίζετε ότι είναι το μυστικό της επιτυχίας των βιβλίων σας;

«Ολα παίζουν ρόλο, και ο τρόπος γραφής και η υπόθεση. Νομίζω, όμως, ότι αυτό που παίζει μεγαλύτερο ρόλο σε ένα βιβλίο είναι οι χαρακτήρες. Πρέπει οι πρωταγωνιστές να έχουν κάτι να πουν στον αναγνώστη σε κάποιο επίπεδο διανοητικό, συναισθηματικό… Πρέπει όταν κάποιος διαβάζει το βιβλίο να σκεφτεί «αυτός εδώ ο ήρωας ή αυτή εδώ η ηρωίδα του βιβλίου είναι κάποιος που με ενδιαφέρει να κάνω το ταξίδι μαζί του». Γιατί μπορεί ο τρόπος γραφής να είναι πολύ ωραίος, η υπόθεση να είναι καταιγιστική, αλλά ο ήρωας να μη σου λέει τίποτα. Μπορεί οι χαρακτήρες να είναι «flat», να είναι «επίπεδοι», μια «κατασκευή» ουσιαστικά, μόνο και μόνο για να υπάρχει μια ροή».

Πώς ξεκινά ένα βιβλίο; Από μία εικόνα; Ενα περιστατικό; Μία εμπειρία; Μία ανάγνωση; Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας;

«Από όλα αυτά, αλλά όχι ενσυνείδητα. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτό από το οποίο θα ξεκινήσω το βιβλίο δεν θα το καταλάβω εκείνη τη στιγμή. Σίγουρα επηρεάζομαι από αυτά που ζω και με κάποιον τρόπο εμφανίζονται στα βιβλία μου. Ομως, η σκιαγράφηση χαρακτήρων στηρίζεται στη φαντασία (fiction), δεν γράφω αυτοβιογραφία. Καλό είναι, όσο μπορεί κανείς να ζει τη ζωή του φυσιολογικά, χωρίς να σκέφτεται πώς θα εκμεταλλευτεί την πραγματικότητα για να την κάνει βιβλίο, κάτι που θεωρώ καταναγκασμό. Και μετά είναι τόσα αυτά που ζούμε κάθε μέρα που κάποια ιδέα θα έρθει».

Θα συνεχίζατε την ιστορία του «Στράτου Γαζή» ή δόθηκε το τέλος της με το «Baby Blue»; Τι συμβαίνει επίσης με «Το ομορφότερο τέλος του κόσμου»;

«Οπωσδήποτε θα υπάρξει συνέχεια. Αυτό που προσπαθώ είναι σε κάθε βιβλίο να μπαίνουν ήρωες από άλλα βιβλία. Μου αρέσει να κλείνω το μάτι στους αναγνώστες μου αλλά ταυτόχρονα οι ιστορίες να διατηρούν την αυτονομία τους».

«Να γράφετε και τα δικά σας κείμενα»

{ERT}Πολλά παιδιά στην ηλικία μας χρησιμοποιούν λόγο που τον διακρίνει ένας βαθμός λογοτεχνικότητας. Κάτι τέτοιο, όμως, θεωρείται μειονέκτημα στο πλαίσιο του μαθήματος της Εκθεσης στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Νιώθουν να αποθαρρύνονται και καταπνίγουν τη λογοτεχνική τους κλίση. Τι θα τα συμβουλεύατε; {ERT}
«Το μόνο που μπορώ να σας συμβουλεύσω είναι παράλληλα με το σχολείο να συνεχίσετε να γράφετε τα δικά σας κείμενα, ακριβώς όπως τα θέλετε, στα οποία κανένας δεν μπορεί να παρέμβει ούτε να καταπνίξει την έμπνευσή σας και την ανάγκη σας να εκφραστείτε».