Σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την ενεργειακή επάρκεια

Το σκληρό πόκερ για την ενέργεια μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ και η απαίτηση της Μόσχας να πληρώνονται σε ρούβλια οι προμήθειες φυσικού αερίου σήμανε και στην Ελλάδα συναγερμό ο οποίος, αν και προσώρας σίγασε, αναζωπύρωσε τα σχέδια έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση νέας αλλαγής των κανόνων του παιχνιδιού.

Σε  έκτακτη συνεδρίαση της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων την προηγούμενη Τρίτη εξετάστηκαν εναλλακτικά σενάρια τροφοδοσίας του ρωσικού αερίου, τα οποία αφορούν τη διατήρηση στρατηγικών αποθεμάτων σε υπόγειες αποθήκες στην Ιταλία, την προσθήκη πλωτής δεξαμενής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας, τη λειτουργία στο φουλ των λιγνιτικών εργοστασίων και των υδροηλεκτρικών μονάδων, την αλλαγή του καυσίμου σε πέντε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από αέριο σε ντίζελ καθώς και  την έλευση περισσότερων φορτίων LNG.

Ωστόσο, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, στο ακραίο σενάριο που η στρόφιγγα με το ρωσικό αέριο κλείσει, το σύστημα δύσκολα θα αντέξει. Κι αυτό διότι δεν επιλύεται το άμεσο πρόβλημα με την προοπτική προσθήκης μιας 4ης δεξαμενής στον τερματικό σταθμό LNG στη Ρεβυθούσα.

Σε αυτή την περίπτωση, η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να εφαρμόσει το PLAN B που έχει εκπονηθεί για το ακραίο σενάριο διακοπής της ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία που προβλέπει περιορισμούς στην κατανάλωση ενεργοβόρων βιομηχανιών, ακόμη και περιοδικές διακοπές ρεύματος για την επαγγελματική και οικιακή κατανάλωση. Ανάλογα μέτρα έχουν δοκιμαστεί στη χώρα μας την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, όταν η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας είχε φτάσει στα ύψη.

Οι αποθήκες
στην Ιταλία

Οσο για το ενδεχόμενο δέσμευσης ποσοτήτων σε αποθήκη της Ιταλίας, όπως ανέφερε και το στέλεχος του ΔΕΣΦΑ κ. Μιχάλης Θωμαδάκης, στο συνέδριο Power & Gas Forum, συνιστά ένα περίπλοκο ζήτημα καθώς δεν έχει ξαναγίνει, ωστόσο ο Διαχειριστής προχωρεί στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να καταστεί δυνατό.

Βραχυπρόθεσμα, η ΔΕΠΑ έχει εξασφαλίσει δύο επιπλέον φορτία LNG που σε συνδυασμό με το αέριο που φτάνει μέσω του TAP από το Αζερμπαϊτζάν μπορεί να εξασφαλίσουν την επάρκεια του διμήνου Απριλίου – Μαΐου. Ωστόσο, δίχως το ρωσικό αέριο, δύσκολα θα καλυφθεί η υψηλή ζήτηση ενέργειας στους καύσωνες του καλοκαιριού, οπότε θα χρειαστεί να  σταματήσουν οι εξαγωγές ή και να περικοπούν τα βιομηχανικά φορτία.

Οι λιγνιτικές δύσκολα θα μπορέσουν να δουλέψουν στο φουλ, καθότι στα ορυχεία, λόγω και του πλάνου απολιγνιτοποίησης, δεν έχουν προχωρήσει οι αποκαλύψεις νέων πεδίων, ενώ τα υδροηλεκτρικά η ΔΕΗ θέλει να τα διατηρήσει για τις δύσκολες ημέρες του καλοκαιριού.

Το asset
του Πρίνου

Η κατάσταση θα ήταν σαφώς καλύτερη εάν η χώρα διέθετε μια εγχώρια αποθήκη αερίου. Η σχεδιαζόμενη υπόγεια αποθήκη της Νότιας Καβάλας, η οποία θα κάλυπτε περί το 10% της ζήτησης βρίσκεται εδώ και μια δεκαετία στα… σκαριά, αλλά πλέον αποκτά ιδιαίτερο βάρος, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την ΕΕ.

Ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ για την αξιοποίησή της, έπειτα και από την αντιπαράθεση μεταξύ της ΡΑΕ, του ΔΕΣΦΑ και του ΥΠΕΝ σχετικά με το ποσοστό «κοινωνικοποίησης» του έργου (επιμερισμός του κόστους σε καταναλωτές και επενδυτές) και τον κανονισμό τιμολόγησης, πάει πιο πίσω την υποβολή δεσμευτικών προσφορών.

Πλέον όμως η αξιοποίηση αυτής της υποδομής αποκτά επείγοντα χαρακτήρα.

Η Γερμανία
και το πετρέλαιο

Στην ΕΕ και ειδικά στη Γερμανία το πρόβλημα εξασφάλισης ενέργειας στην περίπτωση που ο Πούτιν διακόψει τις ροές φυσικού αερίου είναι τεράστιο. Το 2020, οι εισαγωγές ρωσικών πόρων ενέργειας κάλυψαν το 24,4% των ενεργειακών αναγκών της. Στο ακραίο σενάριο διακοπής των προμηθειών αερίου πρώτη η Γερμανία θα υποχρεωθεί σε περιορισμούς της παραγωγής της βιομηχανίας, ίσως και της κατανάλωσης, με απρόβλεπτες συνέπειες στην πανευρωπαϊκή οικονομία.

Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν για τη χώρα μας ότι το πετρέλαιο έχει μεγαλύτερη σημασία για την ελληνική οικονομία, με το ποσοστό του στο ενεργειακό μείγμα να αντιστοιχεί στο 50,7% το 2020 έναντι 34,5% στην ΕΕ, ενώ όσον αφορά το φυσικό αέριο, η συμμετοχή του στο ενεργειακό μείγμα είναι λίγο χαμηλότερη από αυτή της ΕΕ (22,3% έναντι 23,7%, αντίστοιχα).

ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΡΩΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ• Αποθήκες LNG και η εφεδρεία τουΠρίνου στον ενεργειακό πόλεμο. • Προσθήκη πλωτής δεξαμενήςυγροποιημένου αερίου στον τερματικόσταθμό της Ρεβυθούσας.• Λειτουργία στο φουλ των λιγνιτικώνεργοστασίων και των υδροηλεκτρικώνμονάδων. • Αλλαγή του καύσιμου σε πέντε μονάδεςηλεκτροπαραγωγής από αέριο σε ντίζελ.