Στρατηγική συμφωνία με τα Εμιράτα

Το βασιλικό παλάτι στο Αμπου Ντάμπι είναι ένα λευκό εντυπωσιακό σύμπλεγμα κτιρίων που βρέχεται από τα νερά του Περσικού Κόλπου και είναι τριγυρισμένο από καταπράσινους περιποιημένους κήπους. Σε αυτό συναντήθηκε, την Τετάρτη, για δεύτερη φορά μέσα σε εννέα μήνες ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον διάδοχο του θρόνου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ αλ Ναγιάν προκειμένου να προετοιμάσουν την υπογραφή δύο σημαντικών συμφωνιών οικονομικής και αμυντικής συνεργασίας των δύο χωρών. Στην κατασκευή του παλατιού συμμετείχε μια σύμπραξη ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών και στο εξίσου εντυπωσιακό Μέγα Τέμενος του σεΐχη Ζαγιέντ, στο οποίο βρίσκεται ο τάφος του ιδρυτή της ομοσπονδίας των επτά εμιράτων, χρησιμοποιήθηκε λευκό μάρμαρο από τη Μακεδονία. Δεν ήταν όμως αυτά τα συμβολικά στοιχεία που έφεραν κοντά τις δύο χώρες αλλά μια κοινή απειλή. Η προκλητικότητα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και η προσπάθεια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ηγεμονεύσει στον μουσουλμανικό κόσμο, ακόμα και αν για να πετύχει τον σκοπό του υποθάλπει εξτρεμιστικά στοιχεία.

Συμμαχία απέναντι
στις ορέξεις Ερντογάν

Η ελληνική αποστολή πήγε στο Αμπου Ντάμπι προετοιμασμένη με συγκεκριμένες προτάσεις. Ομως οι Εμιρατιανοί από τον Φεβρουάριο και έπειτα έφτιαξαν ειδική ομάδα για την Ελλάδα, η οποία ερεύνησε επενδυτικές ευκαιρίες στη χώρα μας και παρουσίασαν τα δικά τους σχέδια. Ορισμένα από αυτά εκτιμάται ότι θα ανακοινωθούν μέχρι τα Χριστούγεννα και το πιο προχωρημένο αφορά μια επένδυση ύψους 500 εκατ. ευρώ. Οι επενδύσεις στην Ελλάδα δεν έχουν μόνο την προφανή οικονομική πτυχή, έχουν και γεωστρατηγική διάσταση. Τα ΗΑΕ θέλουν να στηρίξουν επενδυτικά και οικονομικά τη χώρα μας, την οποία θεωρούν δύναμη σταθερότητας στην περιοχή, έναντι της Τουρκίας την οποία αντιμετωπίζουν ως ταραχοποιό και απειλή όχι μόνο για την περιφερειακή ασφάλεια αλλά και για την ηρεμία στο σουνιτικό Ισλάμ, καθώς ο Ερντογάν προσπαθεί να προσεταιριστεί αραβικούς πληθυσμούς μέσω των σχέσεων και της στήριξης που προσφέρει στη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Επίσης, τα ΗΑΕ έχουν αναπτύξει στενές σχέσεις με βαλκανικές χώρες, ειδικά με τη Σερβία, και προσφέρθηκαν να μας βοηθήσουν να ανακτήσουμε το έδαφος που χάσαμε στα Βαλκάνια από το 2004 και έπειτα.

Ρητή καταδίκη
για τις παραβιάσεις

Η αποσταθεροποιητική συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο συζητήθηκε διεξοδικά, όπως επίσης και οι κόκκινες γραμμές των δύο χωρών, των ΗΑΕ στη Λιβύη και της Ελλάδας στον 28ο μεσημβρινό, με τον Πρωθυπουργό να διευκρινίζει ότι και η Τουρκία και η ΕΕ γνωρίζουν τι θα κάνει η χώρα μας αν παραβιαστεί αυτό το όριο. Επίσης, συζητήθηκε το εξοπλιστικό σύστημα της Τουρκίας και η χρήση drones στη Λιβύη και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Τα ΗΑΕ έχουν αναπτύξει εξελιγμένα αντι-drones συστήματα, τα οποία είναι βέβαιο ότι θα περιληφθούν στη διμερή Συμφωνία Ελλάδας – ΗΑΕ σχετικά με την Κοινή Συνεργασία στην Εξωτερική Πολιτική και την Αμυνα, η οποία θα κυρωθεί από το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Αλλωστε στην Κοινή Δήλωση των δύο κρατών υπάρχει ρητή καταδίκη για «τις παραβιάσεις της Τουρκίας στην κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδος και Κύπρου, καθώς και τη συνολική επιθετική συμπεριφορά της στη Μέση Ανατολή, τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τον Νότιο Καύκασο ως κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου». Οι δύο κυβερνήσεις κάλεσαν την Τουρκία να συμμορφωθεί με το Διεθνές Δίκαιο και να τερματίσει άμεσα όλες τις παράνομες και προκλητικές ενέργειές της και εξέφρασαν την ανησυχία τους για την εξαγωγή της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού στην περιοχή.

Διπλωματικός
μαραθώνιος

Προκειμένου να υπογραφεί η αμυντική συμφωνία, προηγήθηκαν πολύμηνες διαπραγματεύσεις και ένας διπλωματικός  μαραθώνιος από τον κ. Μητσοτάκη και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, ο οποίος επισκέφθηκε τα Εμιράτα τρεις φορές. Τον Σεπτέμβριο επισκέφθηκε την Αθήνα και ο Εμιρατινός ΥΠΕΞ σεΐχης Αμπντουλάχ μπιν Ζαγιέντ αλ Ναγιάν, ενώ υπήρξαν συνεχείς τηλεφωνικές επαφές ανάμεσα στους δύο υπουργούς. Η διμερής συμφωνία επρόκειτο να υπογραφεί στην Αθήνα αλλά επειδή ο Πρωθυπουργός τη θεώρησε πολύ σημαντική αποφασίστηκε να υπογραφεί στο πλαίσιο της επίσκεψής του στα Εμιράτα.

Η συμφωνία αυτή θεωρείται «κλειδί» για τις διεθνείς συνεργασίες της Ελλάδας, καθώς μία χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ θα συνεργαστεί με μια χώρα του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου. Δεν στρέφεται εναντίον κανενός τρίτου, εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο και αποσκοπεί στη διατήρηση της ασφάλειας, της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή.

Ρήτρα αμοιβαίας
συνδρομής

Το σημαντικότερο σημείο της συμφωνίας είναι ότι τα δύο κράτη δεσμεύονται να συμβάλουν στην άμυνα και τη διατήρηση της ασφάλειας, της κυριαρχίας, της ενότητας, της προστασίας και της εδαφικής ανεξαρτησίας της Ελλάδας και των Εμιράτων, στον βαθμό του εφικτού και όπου είναι πρακτικά δυνατό. Είναι δηλαδή μια ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής, η οποία έχει καθαρά αμυντικό χαρακτήρα και αποτελεί το μέγιστο που μπορεί να επιτευχθεί μεταξύ δύο χωρών που δεν συνορεύουν και έχουν άλλες συμβατικές δεσμεύσεις. Είναι η πρώτη φορά, από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που η Ελλάδα υπογράφει τέτοια ρήτρα σε αντίστοιχη διμερή συμφωνία.

Ανταλλαγή πληροφοριών

Για την υλοποίηση της αμυντικής συμφωνίας – ανάλογη από τις χώρες της ΕΕ έχει μόνο η Γαλλία με τα ΗΑΕ – θεσμοθετούνται τακτικές διαβουλεύσεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, καθώς και η σύσταση Ανώτατης Κοινής Επιτροπής. Παράλληλα τίθενται οι βάσεις που θα επιτρέψουν τη στάθμευση στρατιωτικών δυνάμεων της μίας χώρας στο έδαφος της άλλης, καθώς και η ανταλλαγή διαβαθμισμένων πληροφοριών. Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΞ, υπάρχει πλέον το πλαίσιο για την εμβάθυνση των σχέσεων, τόσο διμερώς, όσο και πολυμερώς με τη συμμετοχή άλλων κρατών, όπως η Κύπρος, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, αλλά και ανερχόμενων δυνάμεων όπως η Ινδία.

Οι ιχθυοκαλλιέργειες και οι μπίζνες στον αγροδιατροφικό τομέα

Παράλληλα με την αμυντική συμφωνία υπογράφηκε και μια οικονομική συμφωνία συνεργασίας σε τομείς όπως το εμπόριο, ο τουρισμός, ο πολιτισμός, η ενέργεια, η τεχνολογία, συγχρηματοδοτήσεις σε νοσοκομεία, υγεία, το real estate, τα τρόφιμα και η γεωργία. Τα ΗΑΕ ενδιαφέρονται πολύ να επενδύσουν στον αγροδιατροφικό τομέα, καθώς θέλουν να έχουν ασφάλεια τροφίμων, ιδίως στην ιχθυοκαλλιέργεια. Οι εμιρατιανοί αξιωματούχοι με τους οποίους συναντήθηκε η ελληνική αντιπροσωπεία συγχάρηκαν την κυβέρνηση για τον τρόπο που αντιμετώπισε τον κορωνοϊό και επισήμαναν ότι αυτό άλλαξε την εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό. Τις οικονομικές συνομιλίες διεξήγαγαν οι Αδωνις Γεωργιάδης, Κώστας Φραγκογιάννης και ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης. Τους προσχείς μήνες αναμένεται να ενεργοποιηθεί το fund των 400 εκατ. ευρώ που δημιουργήκε το 2018 αλλά είχε μείνει σε αδράνεια και να προχωρήσουν άμεσα δύο επενδύσεις από 50 ως 100 εκατ. ευρώ. Επίσης θα δημιουργηθεί ένα νέο fund από την Ελληνική Επενδυτική Τράπεζα και τα ΗΑΕ, ενώ παράληλα η Mubadala, μια παγκόσμια επενδυτική εταιρεία που δραστηριοποιείται ήδη στις ιχθυοκαλλιέργειες στην Ελλάδα, και η ADIA, η επενδυτική Αρχή του Αμπου Ντάμπι, θα αναζητήσουν ελληνικές επιχειρήσεις με προοπτικές για να επενδύσουν σε αυτές.