Στο τραπέζι οι χρεώσεις για τη χρήση του σιδηροδρόμου

Σε αναζήτηση mondus vivendi με τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, με αιχμή τις χρεώσεις χρήσης του δικτύου, βρίσκεται ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ). Απευθύνοντας πρόσκληση σε όλους τους συμμετέχοντες στο σιδηροδρομικό γίγνεσθαι της χώρας να συζητήσουν με ανοιχτά χαρτιά το «μέλλον» του σιδηροδρόμου, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, κ. Σπύρος Πατέρας, μιλώντας στο «Βήμα», σημειώνει ότι «αναζητείται η χρυσή τομή ώστε η σιδηροδρομική αγορά να είναι συγχρόνως βιώσιμη για τον δημόσιο διαχειριστή της υποδομής και ελκυστική για τις ιδιωτικές εταιρείες».

Η ισορροπία μεταξύ των τελών που πληρώνουν οι εταιρείες και των εσόδων που χρειάζεται ο ΟΣΕ για να καλύψει το άμεσο κόστος συντήρησης και αναβάθμισης της υποδομής συνιστά μια δύσκολη εξίσωση. Εξάλλου, η ελληνική αγορά, στην οποία κυριαρχεί η ιταλικών συμφερόντων ΤΡΑΙΝΟΣΕ, παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη. Τα έσοδα του ΟΣΕ από τέλη υποδομής ανήλθαν το 2019 σε 16 εκατ. ευρώ (προερχόμενα από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τη ΣΤΑΣΥ), με την κρατική επιχορήγηση σταθερή στα 45 εκατ. ευρώ. Μια αύξηση όμως που θα ισοσκελίσει έσοδα και άμεσο κόστος προϋποθέτει μια minimum συνεννόηση με τις εταιρείες. Οι τελευταίες βεβαίως προβάλλουν συνήθως ως… ανάχωμα την ανάγκη εκσυγχρονισμού των υποδομών ώστε να κυκλοφορούν στο δίκτυο περισσότερα – και ταχύτερα – τρένα, επιβατικά και κυρίως εμπορευματικά, που θα μεγαλώσουν την πίτα του σιδηροδρόμου και κατ’ επέκταση τα έσοδα για όλους.

Με το βλέμμα στα τέλη του 2022

«Η μεγάλη άσκηση είναι η ρύθμιση της σχέσης του διαχειριστή της υποδομής με τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις. Δεν μπορούμε κάθε τόσο να θέτουμε νέες βάσεις. Αυτό το ζήτημα πρέπει να λυθεί για τα επόμενα 5-7 χρόνια, ώστε και οι εταιρείες να γνωρίζουν τα δεδομένα της αγοράς, τις απαιτήσεις του διαχειριστή, τα ζητήματα εκσυγχρονισμού και συντήρησης του δικτύου, αλλά αντίστοιχα να θέσει και ο διαχειριστής μέσω μιας αναπτυξιακής πολιτικής τα δεδομένα για το άνοιγμα της αγοράς» αναφέρει ο επικεφαλής του ΟΣΕ.

Με το βλέμμα λοιπόν στα τέλη υποδομής του 2022, όλοι οι παίκτες καλούνται να διαμορφώσουν από κοινού, μέσα στους επόμενους 2-3 μήνες, ένα πλαίσιο λειτουργίας, με στόχο τη συνολική ανάπτυξη του κλάδου πριμοδοτώντας ειδικά τις εμπορευματικές μεταφορές. Ο σχεδιασμός για το 2022 ανάβει μηχανές για υψηλότερα έσοδα από τέλη χρήσης υποδομής από αυτά του 2019, βάσει της αρχής της προοδευτικότητας. Σημειώνεται ότι για τα έτη 2020 και 2021 υπήρξε ευρωπαϊκό παράθυρο ελάφρυνσης των εταιρειών, με την κάλυψη από το κράτος της «τρύπας» που δημιούργησε η πανδημία στα έσοδα από τέλη – η οποία για τη χώρα μας εκτιμάται γύρω στο 20%.

Στις ράγες το ΣΔΙΤ για τη συντήρηση

Οσον αφορά δε το τεράστιο πρότζεκτ της συντήρησης του σιδηροδρομικού δικτύου μέσω ΣΔΙΤ, συνδυάζοντας ευρωπαϊκές ενισχύσεις και ιδιωτική χρηματοδότηση, όπως λέει ο κ. Πατέρας, η συμβασιοποίηση αναμένεται στις αρχές του 2023. Εν τω μεταξύ, το έργο αυτό θα ενισχυθεί, βάσει του εθνικού σχεδίου που θα σταλεί στην Κομισιόν, με πόρους 130 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το συνολικό δεκαετές πλάνο του ΟΣΕ, ύψους 1,2 δισ. ευρώ, θα καλύπτει με μεγάλες εργολαβίες συντήρησης και αναβάθμισης όλο το δίκτυο της χώρας.