Στο μυαλό του Αντώνη Σαμαρά

Το 13ο Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας είχε αντικείμενο τον επαναπροσδιορισμό του ιδεολογικού στίγματος του κόμματος, το οποίο πέντε μήνες νωρίτερα κατέκτησε την εξουσία. Στην αίθουσα και στους διαδρόμους του συνεδριακού χώρου τα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος βρέθηκαν αντιμέτωπα με τις οικολογικές ανησυχίες του Κυριάκου Μητσοτάκη· αφίσες που διαφήμιζαν τις ψηφιοποιημένες διαδικασίες οι οποίες μείωσαν τη χρήση χαρτιού σε ποσοστό 92%, ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης των απορριμμάτων, περιορισμός των πλαστικών και χρήση εναλλακτικών υλικών.

Ο νυχτερινός αγώνας δρόμου με μήνυμα την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, την έναρξη του οποίου κήρυξε ο πρόεδρος της ΝΔ με μια βουβουζέλα, έδωσε τη χαριστική βολή στο πιο συντηρητικό κομμάτι των συνέδρων που αναρωτιόνταν αν το κόμμα τους έγινε… Ποτάμι. Οταν ανέβηκε στο βήμα ο Αντώνης Σαμαράς και μίλησε στην παραδοσιακή νεοδημοκρατική διάλεκτο, πολλοί σύνεδροι βρήκαν τον εαυτό τους και χειροκρότησαν με θέρμη μια ομιλία η οποία, με τις αναφορές σε «λαθρομεταναστευτικό» και σε «άτυπο λαθροεποικισμό», μπορεί να τροφοδότησε την ένταση με την αντιπολίτευση, ήταν όμως από τις ελάχιστες με συγκεκριμένο πολιτικό και ιδεολογικό προσανατολισμό.

Το ερώτημα

Ο πρώην πρωθυπουργός είχε πλήρη συναίσθηση του αντικτύπου που θα είχαν τα λόγια του και έσπευσε στην ομιλία του να αντικρούσει την κατηγορία του ΣΥΡΙΖΑ ότι είναι ακροδεξιός. Επικαλέστηκε μάλιστα την ταύτιση απόψεων με τον «επιφανέστερο εκπρόσωπο του «μεταρρυθμιστικού Κέντρου» στην Ευρώπη! «Ακροδεξιός» και ο Μακρόν;» έθεσε το ερώτημα, ενώ δύο φορές αναφέρθηκε στην αντιπαράθεση του με τη Χρυσή Αυγή που την έκλεισε φυλακή. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως ήταν αναμενόμενο, ξεσπάθωσε κατά του κ. Σαμαρά, καλύπτοντας με τον θόρυβο που προκάλεσε τα ζητήματα που άνοιξε ο πρώην πρωθυπουργός στο εσωτερικό της ΝΔ: τη διαχείριση της Συμφωνίας των Πρεσπών και τα όρια της πολιτικής συναίνεσης.

Παραμένει ενεργός

Ο κ. Σαμαράς δεν είναι ένας βουβός πρώην, όπως ο Κώστας Καραμανλής, ούτε ένας απόμακρος πρώην που παρεμβαίνει μόνο σε κρίσιμες στιγμές, όπως ο Κώστας Σημίτης. Παραμένει ενεργός στην πολιτική ζωή της χώρας και της ΝΔ. Και να ήθελε να αποσυρθεί, η υπόθεση Novartis δεν του το επιτρέπει. Επιπλέον, διεκδικεί με κάθε τρόπο την αναγνώριση της συμβολής του στη διάσωση της χώρας την περίοδο 2012-2014 και την επιστροφή της στην κανονικότητα έπειτα από τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Οι επικριτές του δεν ξεχνούν ότι εκείνος ήταν ο γεννήτορας του αντιμνημονιακού ρεύματος, με τις ομιλίες του στο Ζάππειο, και δεν έχουν ικανοποιηθεί από το «ουδείς αναμάρτητος» που είπε εν είδει αυτοκριτικής στην πρώτη επίσκεψή του στο Βερολίνο τον Αύγουστο του 2012.

Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη: ποια είναι η δουλειά ενός πρώην πρωθυπουργού αν όχι να διατυπώνει τις απόψεις του απαλλαγμένος από τους περιορισμούς και τις δεσμεύσεις του υψηλού αξιώματος;

Το πολιτικό ερώτημα

Ο πρώην πρωθυπουργός δεν έκρυψε, ούτε άλλαξε τις πεποιθήσεις του. Στο περυσινό συνέδριο της ΝΔ ήταν εκείνος που κράτησε στο παχνί τους πολύ δεξιούς και τους «μακεδονομάχους» ψηφοφόρους του κόμματος καθώς πλησίαζε η ώρα της κάλπης. «Τότε ήταν χρήσιμος και τώρα όχι; Αν είναι αυτός ο ορισμός που δίνουν κάποιοι στη Δεξιά, τότε θα έπρεπε να είναι ευγνώμονες» παρατηρεί βουλευτής που βρίσκεται κοντά στον κ. Σαμαρά. Εφέτος ζήτησε την αποδέσμευση της Ελλάδας από τη Συμφωνία των Πρεσπών. «Υποτίθεται ότι το ΝΑΤΟ θα «σταθεροποιούσε τα Σκόπια… Αλλά φτάσαμε πια στο σημείο εμείς, οι φιλο-ατλαντιστές, να αναρωτιόμαστε: το… ίδιο το ΝΑΤΟ ποιος θα το σταθεροποιήσει;» είπε. Και πρόσθεσε ότι «το πολιτικό ερώτημα είναι πώς θα αποδεσμευτούμε χωρίς να πληρώσουμε κόστος. Κι αυτό δεν είναι εύκολο, δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη – πάντως γίνεται» είπε εισπράττοντας θερμό χειροκρότημα.

Οι δέκα βουλευτές

Ο κ. Μητσοτάκης επιμένει ότι δεν μπορεί η κυβέρνησή του να υπαναχωρήσει μονομερώς από μια διεθνή συνθήκη την οποία κύρωσε το ελληνικό Κοινοβούλιο επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – πάντως σίγουρα δεν γίνεται χωρίς να διακινδυνεύσει πιθανή παραπομπή της στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης κατόπιν προσφυγής της Βόρειας Μακεδονίας. Ομως οι Πρέσπες δεν διαταράσσουν την προσωπική σχέση του νυν με τον πρώην πρωθυπουργό. Οπως δεν το έκανε ούτε η μη μετακίνησή του στις Βρυξέλλες, σε θέση αντιπροέδρου της ΕΕ, ούτε η προτροπή περίπου δέκα βουλευτών της ΝΔ προς τον Πρωθυπουργό να επιλέξει τον κ. Σαμαρά για Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Πηγές προσκείμενες στον πρώην πρωθυπουργό επιμένουν ότι δεν υποκίνησε εκείνος τους συγκεκριμένους βουλευτές και ότι αν ήθελε πράγματι να ανοίξει τέτοιο θέμα, οι βουλευτές θα ήταν πολύ περισσότεροι.    

Το ερώτημα για τις προθέσεις και τους σκοπούς του φρόντισε να απαντήσει προτού τεθεί. «Αυτές είναι οι απόψεις μου. Οι ιδέες μου. Με αυτές πολιτεύομαι πάντα. Δεν τις διαπραγματεύτηκα ποτέ! Για οποιοδήποτε αξίωμα… Ποτέ! Ούτε εντός ούτε εκτός Ελλάδος… Στα εύκολα και – κυρίως – στα δύσκολα… Γιατί πάντα σας μίλησα με ανοικτά χαρτιά… Αυτός είμαι. Με ξέρουν φίλοι και αντίπαλοι… Αλλοι συμφωνούν, άλλοι διαφωνούν με τις απόψεις μου. Αλλά ποτέ δεν κρύφτηκα» υπογράμμισε.

Μεταναστευτικό

Στο Μεταναστευτικό, άλλωστε, εξαιρώντας τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποίησε, οι προτάσεις του ταυτίζονται με αυτές της κυβέρνησης. Μίλησε για κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα, για διαχωρισμό όσων δικαιούνται άσυλο από εκείνους που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της Συνθήκης της Γενεύης και πρέπει να επιστρέψουν γρήγορα στις πατρίδες τους, για καλύτερη φύλαξη των συνόρων. Ο κ. Σαμαράς αναφέρθηκε και στα ελληνοτουρκικά, κρατώντας αποστάσεις από τη διατύπωση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο οποίος χαρακτήρισε «φαιδρότητες» τις κινήσεις της Τουρκίας στην περιοχή. «Δεν είναι φαιδρότητες. Είναι ευθεία απειλή!» είπε και ζήτησε τη χάραξη «νέας πολιτικής απέναντι στην Τουρκία» γιατί «κινήσεις κατευνασμού δεν ωφελούν».

Τα όρια της συναίνεσης

Ενδιαφέρον είχε η διαχωριστική γραμμή που τράβηξε ανάμεσα στην παράταξή του και στον ΣΥΡΙΖΑ προσδιορίζοντας τα όρια της συναίνεσης. «Οχι «συναίνεση με τους υποστηρικτές του μπάχαλου! Οχι «συναίνεση» με όσους στηρίζουν τα «τάγματα εφόδου»! Είτε της Χρυσής Αυγής, είτε της ακροαριστερής τρομοκρατίας… Οχι «συναίνεση» με όσους ανοίγουν τα σύνορα σε λαθρομετανάστες! Οχι «συναίνεση» με όσους κατασκεύασαν σκευωρίες, που σήμερα σαν βόμβες γυρνάνε πάνω στα κεφάλια τους. Οσο «λαϊκισμός» είναι τα απίστευτα ψέματα του Τσίπρα, άλλο τόσο λαϊκιστές θα είχαμε γίνει κι εμείς αν ξαφνικά δίναμε συγχωροχάρτι και κάναμε «συναίνεση» με τέτοιες ακρότητες» είπε.

Διπλή στόχευση

Η στόχευσή του είναι καθαρή και διπλή: Να πάει «μέχρι τέλους», όπως έχει πει, τον Αλέξη Τσίπρα για τη Novartis και να αποτρέψει τυχόν υπόγειες διαδρομές στελεχών της ΝΔ με τον ΣΥΡΙΖΑ. Που σημαίνει ότι κινείται σε διαφορετική τροχιά από τον κ. Καραμανλή και όσους στη ΝΔ στηρίζουν την επανεκλογή του Προκόπη Παυλόπουλου στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα και σε δυνητική σύγκρουση με τον κ. Μητσοτάκη αν σηκώσει λευκή πετσέτα στη διερεύνηση του σκανδάλου Novartis.