Σπάνε τα «κοντέρ» οι τιμές της ενέργειας

Μέρα με τη μέρα καταρρίπτονται, το ένα μετά το άλλο, τα ρεκόρ ανόδου των τιμών στην ενέργεια. Η τραγωδία με τον πόλεμο στη Ουκρανία έχει πολλαπλασιάσει τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, η οποία ήδη βρισκόταν σε εξέλιξη από τον Σεπτέμβριο. Την περασμένη Πέμπτη, οι τιμές στο ευρωπαϊκό hub φυσικού αερίου της Ολλανδίας πήραν την… ανηφόρα, με ενδοσυνεδριακές διακυμάνσεις που έφτασαν στα – πρωτοφανή στα χρονικά – επίπεδα των 198,56 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh), ξεπερνώντας και το «υψηλό» της Τετάρτης των 193,95 ευρώ, σε μια συνεδρίαση που έκλεισε στα 171,5 ευρώ/MWh.

Ετσι, καταρρίφθηκε το προηγούμενο ρεκόρ των 162 ευρώ/MWh της 21ης Δεκεμβρίου 2021. Είναι αξιοσημείωτο ότι μια ημέρα πριν από την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία η τιμή ήταν στα 80 ευρώ/MWh.

Τα συμβόλαια

Δυσμενέστερη είναι η εικόνα της αγοράς που δίνεται μέσω των προθεσμιακών συμβολαίων αερίου τα οποία την Πέμπτη κλείνονταν για τον Απρίλιο ακόμη και στα 181 ευρώ/MWh και τον Μάιο στα 194 ευρώ/MWh, γεγονός που «θολώνει» τον ορίζοντα για αποκλιμάκωση των τιμών.

Το εφιαλτικό ράλι των ανατιμήσεων στο αέριο παρέσυρε, όπως ήταν αναμενόμενο, τη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος σε όλη την Ευρώπη. Ειδικά χθες έφτασε τα 434, 28 ευρώ/MWh στη Βρετανία και από 350 ευρώ έως 388 ευρώ στις υπόλοιπες χώρες, με εξαίρεση την Ισπανία και την Πορτογαλία (340,7 ευρώ). Στην Ελλάδα την Παρασκευή η μεγαβατώρα «έπιασε» τα 362,22 ευρώ, από 281,75 ευρώ την Πέμπτη, 254.9 ευρώ την Τετάρτη και 175.61 ευρώ/MWh μία εβδομάδα πριν (25 Φεβρουαρίου).

Τρόμαξαν οι αγορές

«Τρόμαξαν οι αγορές με την επιβολή κυρώσεων προς τη Ρωσία, τα αντίμετρα προς τη Δύση κ.λπ. Ομως με ανοιχτές τις στρόφιγγες του αερίου δεν δικαιολογείται η απόλυτη ταραχή στην αγορά. Σε αυτή τη δίνη, εάν στραγγίξουν οι αγωγοί, δεν θα υπάρχει οροφή για το αέριο» αναφέρει παράγοντας της ενεργειακής αγοράς, επισημαίνοντας ότι κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει πόσο θα διαρκέσει η περίοδος αστάθειας.

Υψηλό δεκαετίας καταγράφηκε και στο Brent που έφτασε την Τετάρτη και την Πέμπτη στα 117,5 και 119 δολάρια το βαρέλι αντίστοιχα, ενώ πέρυσι (3 Μαρτίου 2021) ήταν 64,07 δολάρια, δηλαδή μια αύξηση 85,7%. Αλλά και μια ημέρα πριν από την εισβολή των Ρώσων η τιμή ήταν στα 94,05 δολάρια. Σε υψηλά επίπεδα κινήθηκαν και τα καύσιμα την Τετάρτη, με τη μέση τιμή λιανικής πώλησης για όλη την Ελλάδα της αμόλυβδης να φτάνει τα 1,929 ευρώ, ενώ την ίδια ημέρα πέρυσι ήταν στα 1,565 ευρώ. Αντιστοίχως, το ντίζελ κίνησης έπιασε τα 1,664 ευρώ από 1,3 ευρώ πέρυσι και το ντίζελ θέρμανσης 1,318 ευρώ από 0,945 ευρώ πέρυσι.

Σκηνικό τρόμου

Με το σκηνικό τρόμου να παραμένει, η κυβέρνηση θα συνεχίσει και τον Μάρτιο τις επιδοτήσεις των τιμολογίων ρεύματος και φυσικού αερίου. Ηδη έχει φτάσει στους παρόχους επιστολή του υπουργείου Ενέργειας, με την οποία τους ενημερώνει ότι θα συνεχιστεί περίπου η ίδια πολιτική με εκείνη του Φεβρουαρίου (θα επιδοτεί τις πρώτες 310 kWh αντί για 300 kWh), αν και η τρελή πορεία των τιμών εξανεμίζει πλέον το όποιο όφελος για τους καταναλωτές.

Το νέο «πακέτο» θα φτάνει περί τα 350 εκατ. ευρώ με την επιδότηση για τους οικιακούς καταναλωτές να είναι κατάτι αυξημένη, δηλαδή στα 40,3 ευρώ (από 39 τον Φεβρουάριο). Για τους δικαιούχους Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου η επιδότηση αυξάνεται στα 52,7 ευρώ (από 51 ευρώ), ενώ οι δικαιούχοι Τιμολογίου Υπηρεσιών Αλληλεγγύης επιδοτούνται με 170 ευρώ ανά 1.000 kwh δίχως όριο κατανάλωσης.

Για τους επαγγελματικούς καταναλωτές, με κυμαινόμενα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, η επιδότηση παραμένει στα 65 ευρώ/MWh. Στο φυσικό αέριο η κρατική επιδότηση είναι 20 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα. Την ίδια ώρα την εκπτωτική τους πολιτική συνεχίζουν η ΔΕΗ και η ΔΕΠΑ.

Ασφάλεια εφοδιασμού με νέες υποδομές αερίου

Ο πόλεμος στην Ουκρανία αναζωπύρωσε και τον… απαγορευμένο «έρωτα» με το φυσικό αέριο. Ο ρόλος του αναβαθμίζεται, με «όχημα» τις γεωπολιτικές απειλές και την ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών τροφοδοσίας, όπως επεσήμανε και ο Πρωθυπουργός κατά τη συζήτηση στη Βουλή, ανακοινώνοντας τη δρομολόγηση της κατασκευής ενός δεύτερου πλωτού σταθμού Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (FSRU) αερίου της εταιρείας Gastrade στο Θρακικό πέλαγος.

Το έργο – με αποθηκευτική ικανότητα 170.000 κ.μ. LNG και δυνατότητα παράδοσης έως και 22,7 εκατ. κ.μ. φυσικού αερίου ημερησίως – εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει το 2025. Η εταιρεία προετοιμάζει εδώ και επτά μήνες το έργο, το οποίο θα έχει και εξαγωγικό προσανατολισμό προς τις χώρες των Βαλκανίων, οι οποίες εξαρτώνται σήμερα από το ρωσικό αέριο. Σε φάση υλοποίησης βρίσκεται και το άλλο «δίδυμο» FSRU της Gastrade στην Αλεξανδρούπολη που αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του 2023.

Η συγκυρία για τις υποδομές φυσικού αερίου είναι ευνοϊκή δίνοντας ώθηση στους εγχώριους «παίκτες» που ωριμάζουν υποδομές τερματικών σταθμών LNG. Eτσι, προγραμματίζεται από τη Motor Oil το άνοιγμα μίας ακόμη πύλης εισαγωγής LNG, στους Αγ. Θεοδώρους. Η δεύτερη δεσμευτική φάση του Market test αναμένεται να «τρέξει» στις αρχές καλοκαιριού. Αντίστοιχο Project προωθείται και από την εταιρεία Mediterranean Gas για τη δημιουργία FSRU στο λιμάνι του Βόλου με στόχο να ξεκινήσει δοκιμαστική λειτουργία το 2023. Παράλληλα και άλλοι παίκτες της ενεργειακής αγοράς, αλλά και της ναυτιλίας, έχουν στα σκαριά σχεδιασμούς για δημιουργία FSRU.

Το σύστημα φυσικού αερίου της χώρας αναμένεται να ενισχυθεί όταν ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για την παραχώρηση της Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου της Καβάλας που διεκδικούν η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ – ΔΕΣΦΑ και η Energean.

Σχέδιο για ταχεία απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει την εβδομάδα αυτή σχέδιο για μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τις ρωσικές εισαγωγές φυσικού αερίου που φθάνουν στο 40% και για ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ενεργειακών συστημάτων των κρατών σε αναταράξεις στον εφοδιασμό ή εκτίναξη των τιμών.

Με βάση το προσχέδιο της πρότασης η αποθήκευση φυσικού αερίου της ΕΕ θα πρέπει να διαμορφώνεται στο 80% τουλάχιστον έως τις 30 Σεπτεμβρίου εφέτος ως ανάχωμα σε οποιοδήποτε σοκ για τον επόμενο χειμώνα. Τα αποθέματα της ΕΕ διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή στο 29%, περίπου 8 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από την ίδια περίοδο πέρυσι. Η Κομισιόν είπε ότι η ΕΕ θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια μερική διακοπή της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα, με βάση τα σχέδια αποθήκευσης και έκτακτης ανάγκης.

Οι ανησυχίες για διακοπές στις ροές αερίου από τη Ρωσία προέτρεψαν την ΕΕ να αναζητήσει εναλλακτικές προμήθειες από ΗΠΑ, Κατάρ και Ιαπωνία. Οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της Ευρώπης έφθασαν σε υψηλό ρεκόρ και διαμορφώθηκαν στα 11 δισ. κυβικά μέτρα τον Ιανουάριο. Το προσχέδιο ανέφερε ότι η ΕΕ θα συζητήσει τις μεσοπρόθεσμες εξελίξεις με μεγάλους αγοραστές φυσικού αερίου για να προσπαθήσει να αποφύγει «πρακτικές της αγοράς» που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές. Δεσμεύθηκε επίσης να παράσχει μεγαλύτερη υποστήριξη σε έργα πράσινου υδρογόνου, ενώ η Επιτροπή θα κάνει τον Ιούνιο συστάσεις για επιτάχυνση της αδειοδότησης νέων έργων αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Μια άλλη πρόταση θα περιλαμβάνει μέτρα για την επιτάχυνση έργων ηλιακής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων φωτοβολταϊκών στη στέγη, ανέφερε το προσχέδιο.