Πυξίδα για την ανάπτυξη

Η Ελλάδα έχει από τα πιο υψηλά ποσοστά επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη με 17%. Δηλαδή 1,1 εκατομμύρια Ελληνες αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα, είτε ως αφεντικά με εργαζομένους είτε ως αφεντικά του εαυτού τους αφού σε ένα μεγάλο ποσοστό ο ιδιοκτήτης είναι και ο μοναδικός εργαζόμενος στην επιχείρηση.

To 6,4% του πληθυσμού (418.000 άτομα) βρισκόταν το 2018 στα αρχικά στάδια εκδήλωσης επιχειρηματικότητας, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ. Μάλιστα η πρώτη εκτίμηση για το 2019 κάνει λόγο πως το ποσοστό μπορεί να «σκαρφαλώσει» στο 8,2% του πληθυσμού. Θα πιάσουμε δηλαδή τα ποσοστά των παχιών αγελάδων του 2008, όταν το 9,9% των Ελλήνων ήθελε να δοκιμάσει την τύχη του στο επιχειρείν.

Η τάση αυτή αποδίδεται στις προσδοκίες για τη σταθεροποίηση  της οικονομίας και στην εμφάνιση νέων εργαλείων χρηματοδότησης, αν και η πλειοψηφία των νέων επιχειρηματιών χρηματοδοτείται από την… οικογένεια. Την ίδια ώρα 2,8% του πληθυσμού (183.000 πολίτες) διέκοψε ή ανέστειλε την επιχειρηματική του δραστηριότητα το 2018. Βασικοί λόγοι ήταν η έλλειψη κερδοφορίας (43,8%) και η γραφειοκρατία (22%).

Το ισοζύγιο μεταξύ αυτών που ανοίγουν και αυτών που κλείνουν είναι θετικό αλλά από μόνη της αυτή η εξέλιξη δεν λέει τίποτα. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι η ποσοτική ενίσχυση της επιχειρηματικότητας αλλά η επιβίωση. Μπορεί να δημιουργούνται λιγότερες επιχειρήσεις σε μια οικονομία αλλά με ποιοτικότερα χαρακτηριστικά και μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.

Για παράδειγμα, το 54,7% των νέων προσπαθειών επικεντρώνεται στον χώρο του εμπορίου και της λιανικής (ψιλικατζίδικα, σουβλάκια, καφέ κ.ά.) γιατί απαιτείται σχετικά μικρή επένδυση. Πολλά όμως από αυτά τα εγχειρήματα δεν επιβιώνουν και μπαίνει λουκέτο. Μόνο το 7,9% των νέων προσπαθειών αφορά τον πρωτογενή τομέα (γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, εξόρυξη) και το 24,9% στη μεταποίηση, δηλαδή στον μετασχηματισμό πρώτων υλών σε βιομηχανικό προϊόν. Δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας αφού παράγουν εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα και δημιουργούν ασφαλείς και σχετικά καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας. Σε αυτούς τους τομείς θα πρέπει να επικεντρωθεί το βάρος των προσπαθειών, τόσο από την πολιτεία όσο και από τους ίδιους τους επίδοξους επιχειρηματίες.