Ψηλά ο πήχης της ασφάλειαςγια τα δίκτυα 5G στην Ευρώπη

Τη στρατηγική της μέσης οδού επέλεξε η Ευρώπη στον πόλεμο για τα δίκτυα πέμπτης γενιάς. Αποφεύγοντας το μονοπάτι της μηδενικής ανοχής απέναντι στη Huawei προς το οποίο πιέζει η αμερικανική κυβέρνηση με το επιχείρημα της εθνικής ασφάλειας λόγω της σχέσης της με την κινεζική κυβέρνηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε μεν ως προτεραιότητα τα ασφαλή δίκτυα 5G, βάζοντας ψηλά τον πήχη των απαιτήσεων ασφαλείας, χωρίς όμως να βγάλει «κόκκινη κάρτα» σε κανέναν προμηθευτή.

Πρόκειται για το δεύτερο χτύπημα που γλίτωσε ο κινεζικός τεχνολογικός κολοσσός μέσα σε μία εβδομάδα. H Βρετανία, λίγο πριν από την οριστική επικύρωση του Brexit στο Ευρωκοινοβούλιο, ανακοίνωσε ότι θα επιτρέψει στη Huawei να έχει περιορισμένο και εξαιρετικά ρυθμισμένο ρόλο στα δίκτυα 5G της χώρας. Δεν θα συμμετέχει σε κρίσιμες υποδομές, θα μπορεί όμως να προμηθεύει τηλεπικοινωνιακούς παρόχους με λιγότερο ευαίσθητα προϊόντα, όπως σταθμούς βάσης, εφόσον το μερίδιο αγοράς τους περιορίζεται στο 35%.

Με ανακοίνωσή της η κινεζική εταιρεία χαιρέτισε την απόφαση της ΕΕ, χαρακτηρίζοντάς την ως μια προσέγγιση «αντικειμενική και βασισμένη στα γεγονότα για την ασφάλεια του 5G που επιτρέπει στην Ευρώπη να αποκτήσει ένα περισσότερο ασφαλές και ταχύ δίκτυο».

Toolbox από
την Κομισιόν

Η «εργαλειοθήκη» για την αντιμετώπιση των κινδύνων ασφαλείας που σχετίζονται με την ανάπτυξη των δικτύων 5G, που δημοσιεύθηκε την περασμένη Τετάρτη από την Κομισιόν, καλεί τα κράτη-μέλη να αξιολογήσουν το προφίλ επικινδυνότητας των προμηθευτών και να εφαρμόσουν σχετικούς περιορισμούς για όσους θεωρούνται υψηλού κινδύνου. Στους περιορισμούς περιλαμβάνονται οι αναγκαίοι αποκλεισμοί για αποτελεσματικό μετριασμό των κινδύνων, κυρίως για ζωτικής σημασίας πάγια στοιχεία, όπως οι λειτουργίες του κεντρικού δικτύου και διαχείρισης δικτύου.

Επίσης, τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι θα αποφευχθεί ή θα περιοριστεί οποιαδήποτε σημαντική εξάρτηση από έναν μόνο προμηθευτή, ότι θα υπάρχει επαρκής ισορροπία προμηθευτών σε εθνικό επίπεδο, καθώς και ότι θα αποφευχθεί εξάρτηση από προμηθευτές που θεωρούνται υψηλού κινδύνου. Αν και η λήψη ειδικών μέτρων παραμένει αρμοδιότητα των κρατών-μελών, η ΕΕ κατέληξε σε μία συντονισμένη προσέγγιση με άξονες τον σεβασμό στον ανοικτό χαρακτήρα της εσωτερικής αγοράς, εφόσον πληρούνται οι ευρωπαϊκές απαιτήσεις ασφαλείας.

Ο βαθμός
εξάρτησης

Τα δίκτυα πέμπτης γενιάς γίνονται πιο ευάλωτα λόγω της πιο αποκεντρωμένης αρχιτεκτονικής, της ανάγκης για περισσότερες κεραίες, της έξυπνης υπολογιστικής ισχύος στις παρυφές του δικτύου και της αυξημένης εξάρτησης από το λογισμικό. Στην ευρωπαϊκή έκθεση αξιολόγησης για την επικινδυνότητα των δικτύων πέμπτης γενιάς, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, επισημαίνεται ότι κράτη-μέλη έχουν εντοπίσει πως τρίτες χώρες αντιπροσωπεύουν ιδιαίτερη απειλή στον κυβερνοχώρο για τα εθνικά τους συμφέροντα.

Οπως σημειώνεται, «κράτη μη μέλη της ΕΕ ή φορείς που υποστηρίζονται από κράτη θεωρούνται ως οι σοβαρότεροι (παράγοντες κινδύνου) και οι πλέον πιθανοί να στοχεύσουν δίκτυα 5G». Επίσης, ως σημαντικό κρίνεται το προφίλ επικινδυνότητας κάθε μεμονωμένου προμηθευτή, όπως και η πιθανότητα αυτός να υποστεί παρεμβολή από χώρα μη μέλος της ΕΕ. Για τους παραπάνω λόγους και ο βαθμός εξάρτησης από έναν προμηθευτή είναι σημαντικός παράγοντας.

Περιθώριο στην Ελλάδα για ψύχραιμες αποφάσεις

Δεδομένου ότι η εκχώρηση φάσματος για τα δίκτυα 5G στη χώρα μας πρόκειται να ξεκινήσει στο τέλος του 2020 υπάρχει περιθώριο για ψύχραιμες αποφάσεις, μελετώντας και τα πρώτα συμπεράσματα από την εφαρμογή της εργαλειοθήκης που θα κοινοποιηθούν στις 30 Ιουνίου 2020.

Επί του παρόντος, η Cosmote έχει προμηθευτεί κεραίες και σταθμούς βάσης από τη σουηδική Ericsson και τη φινλανδική Nokia, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες θα συνεχίσει στο 5G μόνο με την πρώτη. Οι ανταγωνιστές της, Vodafone και Wind, έχουν ως κύριο προμηθευτή τη Huawei.

Το πρώτο υπό προετοιμασία βήμα για την είσοδο στην εποχή του 5G, βάσει του σχεδιασμού της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, θα γίνει το τελευταίο τρίμηνο του 2020 με τη δημοπράτηση φάσματος στα 3,5 GHz, ενώ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 θα διατεθεί και το φάσμα στα 700 MΗz, αφού ολοκληρωθεί η απελευθέρωσή του από την ψηφιακή τηλεόραση. Στόχος είναι η ανάπτυξη να ξεκινήσει σχεδόν ταυτόχρονα με τη δημοπράτηση των αδειών, προκειμένου σε ορισμένα σημεία να υπάρχει λειτουργικό δίκτυο ει δυνατόν το 2021.

Επιδότηση για συνδέσεις με υψηλές ταχύτητες

Εντείνεται η προσπάθεια για να βελτιωθεί ο εξαιρετικά χαμηλός βαθμός απορρόφησης της δράσης Superfast Broadband (SFBB), με την οποία δίδεται κίνητρο στους πολίτες μέσω «κουπονιού», επιδότησης δηλαδή συνολικής αξίας 360 ευρώ για διάστημα 24 μηνών, για να επιλέξουν ευρυζωνική σύνδεση με ταχύτητες από 100 Mbps έως 1 Gbps μέσω δικτύου οπτικών ινών. Ενώ ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 50 εκατ. ευρώ, εκτιμάται ότι μέχρι σήμερα έχει απορροφηθεί μόλις 1,5 εκατ. Η προσπάθεια που γίνεται αυτή την περίοδο εστιάζει αρχικά στην επέκταση της δράσης, που ολοκληρώνεται στο τέλος Μαρτίου, και εν συνεχεία στο «άνοιγμα» σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις προκειμένου να μπορούν και αυτές να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Για τα παραπάνω απαιτείται βέβαια η έγκριση της Κομισιόν.

Την ίδια στιγμή, προχωρούν οι διαδικασίες για να ξεκινήσει εντός του μήνα η φάση του ανταγωνιστικού διαλόγου για το έργο ΣΔΙΤ του Ultrafast Broadand, με το οποίο θα καλυφθούν και οι πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας με υπερυψηλές ταχύτητες. Παρ’ όλα αυτά, δεν αποκλείεται κάποια καθυστέρηση λόγω υποβολής ένστασης στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών από έναν εκ των δύο αποκλεισθέντων μνηστήρων της πρώτης φάσης του διαγωνισμού, αξίας 850 εκατ. ευρώ. Η Oman Fiber Optic και η Wind Hellas αποκλείστηκαν για τυπικούς λόγους από τη συνέχεια, με αποτέλεσμα στη δεύτερη φάση να περνούν οκτώ υποψήφιοι.

Επενδυτικός πυρετός με στοχο έσοδα 225 δισ. ευρώ το 2025

Τα έσοδα του 5G εκτιμάται ότι θα ανέρχονται παγκοσμίως σε 225 δισ. ευρώ το 2025. Δεδομένου ότι θα αποτελέσει το «όχημα» της ψηφιακής οικονομίας και κλειδί για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, το υψηλό επίπεδο κυβερνοασφάλειας θα διασφαλίσει τη στρατηγική αυτονομίας της Ενωσης. Αφορά δίκτυα ενέργειας, μεταφορών, τραπεζικών συναλλαγών, Υγείας, εθνικής ασφάλειας, βιομηχανικού ελέγχου. Σήμερα, η Ευρώπη συγκαταλέγεται στις πλέον προηγμένες περιοχές του κόσμου όσον αφορά την εμπορική διάθεση υπηρεσιών 5G, με επενδύσεις 1 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένης κοινοτικής χρηματοδότησης 300 εκατ. ευρώ. Εως το τέλος του τρέχοντος έτους, οι πρώτες υπηρεσίες 5G αναμένεται να είναι διαθέσιμες σε 138 ευρωπαϊκές πόλεις.