Πρόσω ολοταχώς!

Η ιστορία μας είναι γεμάτη τρικυμίες, και καταμεσής μιας νέας, χρειάζεται να επανασχεδιάσουμε τη ρότα μας. Ανατρέχοντας πίσω στην ιστορία μας, έχουμε μια σειρά επιλογές. Μια εβδομάδα μετά την μεγάλη επιτυχία της ειδικής έκδοσης BHMAgazino Ναυτιλία, επιχειρούμε ένα ακόμα ταξίδι σε υπέροχες θάλασσες.

Δελφοί 480 π.Χ.

Η Πυθία έχει δώσει έναν διφορούμενο χρησμό: «Τα ξύλινα τείχη θα σώσουν την πόλη». Οι Αθηναίοι τον ερμηνεύουν ως οχυρωματικό. Να ενισχύσουμε τα τείχη μας. Ο Θεμιστοκλής τον ερμηνεύει ως αναπτυξιακό. Να κατασκευάσουμε πλοία και να νικήσουμε τους Πέρσες εκεί που είμαστε πιο δυνατοί. Φουλ επίθεση!

Λισαβόνα 2004 μ.Χ.

Ο Οτο Ρεχάγκελ έχει δώσει έναν ξεκάθαρο χρησμό: «Ολοι πίσω από την μπάλα». Οι 11 υπακούν στις εντολές του και – ω του θαύματος – νικάμε Ρώσους, Γάλλους, Πορτογάλους εκεί που είμαστε πιο δυνατοί. Φουλ άμυνα!

Ελλάδα 2020 μ.Χ.

Είμαστε και πάλι μπροστά σε μια μεγάλη απειλή. Οι «βάρβαροι» αυτή τη φορά έχουν διαφορετική μορφή και ονόματα. Κορωνοϊός, κλιματική αλλαγή, νέα κρίση. Και πάλι όμως – όπως ο Ξέρξης, ο Ζιντάν και ο Κριστιάνο Ρονάλντο – έρχονται κατά ορδές. Και το δίλημμα είναι αν θα παίξουμε άμυνα, οχυρωμένοι πίσω από παραδοσιακά δόγματα και παρελθοντολογικές δοξασίες, ή επίθεση, αναπτύσσοντας νέες δεξιότητες και νέα μοντέλα.

Παρότι ευγνωμονώ τον Οτο – και θεωρώ πως ο τρόπος με τον οποίο έστησε την Εθνική μας ήταν και ο μόνος για να σηκώσουμε το «τιμημένο» -, εν έτει 2020 θα προτιμήσω για προπονητή μας τον Θεμιστοκλή.

Γιατί έχοντας δουλέψει με πάρα πολλούς οργανισμούς και σχεδόν όλους τους κλάδους, θεωρώ πως οι άνθρωποι της θάλασσας έχουν κάποιες αρετές που είναι απολύτως απαραίτητες για να βγούμε και από αυτή την τρικυμία. Θα μιλήσω για μερικές από αυτές και γιατί πιστεύω πως είναι πολύτιμα μαθήματα για κάθε άνθρωπο που επιχειρεί και γιατί είναι αυτές που – κατά τη γνώμη μου – έκαναν τους έλληνες πλοιοκτήτες τους μεγαλύτερους εφοπλιστές στον πλανήτη.

Ανοιχτό μυαλό

Η θάλασσα είναι το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο. Χρειάζεται να ξέρεις από ναυπηγική και μηχανολογία, από γεωπολιτικές ισορροπίες και παγκόσμιο εμπόριο, από μίκρο και μάκρο-οικονομία, και πολλά-πολλά-πολλά ακόμη. Και βέβαια χρειάζεται να έχεις την ικανότητα να βλέπεις πιο πέρα από τον ορίζοντα.

Δυνατό στομάχι

Η θάλασσα είναι μια δουλειά 24/7/365. Δεν υπάρχει ωράριο, αργία, ρεπό. Οι αποφάσεις χρειάζεται να παίρνονται σε μηδενικό χρόνο, οι μεταβλητές είναι άπειρες και τα ρίσκα απροσμέτρητα.

Μεγάλη καρδιά

Η θάλασσα είναι μια δουλειά που χρειάζεται – πάνω από όλα – να ξέρεις από ανθρώπους. Και αυτό που ξεχωρίζει μια ναυτιλιακή εταιρεία – και δη τις παραδοσιακές – από τις περισσότερες επιχειρήσεις της στεριάς είναι το ότι οι άνθρωποί της τη νιώθουν δική τους. Αυτό ξεκίνησε από τα χρόνια που η ναυτοσύνη ήταν ένα πολύ επικίνδυνο επάγγελμα. Αλλά αν κάποιος χανόταν στη θάλασσα, ο εφοπλιστής αναλάμβανε να φροντίσει την οικογένειά του για πάντα. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που οι άνθρωποι της ναυτιλίας αποκαλούν την εταιρεία τους ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ. Και μπορεί τα πλοία της να αλλάζουν σημαίες, αλλά οι άνθρωποί της έχουν μία σημαία.

Ομως οι θαλασσινοί δεν ξεχωρίζουν μόνο για αυτά που δημιούργησαν. Ξεχωρίζουν και για αυτά που προσέφεραν και εξακολουθούν να προσφέρουν. Τα ιδρύματα, τα νοσοκομεία, τα κέντρα πολιτισμού, τα μουσεία, τα γήπεδα, κ.λπ., κ.λπ., κ.λπ. Κοιτάζοντάς τα δεν μπορείς να μη νιώσεις ένα βαθύ συναίσθημα δέους για αυτά που έχτισαν και ευγνωμοσύνης για αυτά που άφησαν πίσω τους.

Βέβαια όσα έχουμε να μάθουμε από τον καπετάνιο, άλλα τόσα -αν όχι περισσότερα – έχουμε να μάθουμε από την καπετάνισσα. Γιατί εκείνη μεγάλωνε παιδιά μόνη της, κράταγε οικογένεια και σπίτι μόνη της, ήταν μάνα και πατέρας μόνη της, κράταγε τη σχέση ζωντανή από απόσταση τόσο για την ίδια όσο και για τα παιδιά της με την πατρική φιγούρα, ήταν στο σπίτι και η γυναίκα και ο άντρας.

Για μία ακόμη φορά εμείς οι Ελληνες είμαστε καταμεσής μιας νέας τρικυμίας. Και η μόνη έξοδος που υπάρχει είναι να δούμε τις ευκαιρίες που γεννάει αυτή η νέα εποχή και να τις αρπάξουμε. Και – ο καθένας στο δικό του γήπεδο – να κάνουμε πράξη ους στίχους «Εγώ είμαι ο κύριος της μοίρας μου, εγώ ο καπετάνιος της ψυχής μου» από το ποίημα του Γουίλιαμ Ερνεστ Χένλεϊ με τίτλο «Ανίκητος» («Invictus»). Γιατί όλες οι παραπάνω αρετές είναι στο DNA όλων μας. Θαλασσινών και στεριανών. (Αλλωστε οι φουρτούνες δεν ήταν λίγες και για τους δεύτερους.)

Γιατί δεν είναι τελικά οι συνθήκες αυτές που καθορίζουν τα αποτελέσματά μας. Είναι οι επιλογές μας. Και εγώ αυτή τη στιγμή βλέπω μόνο μία. Πρόσω ολοταχώς!

* Ο Δημήτρης Τσούχλος είναι master executive coach & organizational developer.