Προς κυρώσεις από τις ΗΠΑ για τους S-400

Επειτα από μία μακρά περίοδο αμφιθυμίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες εμφανίζονται έτοιμες να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία για την προμήθεια του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ντόναλντ Τραμπ, σε μία κίνηση κατόπιν πρότασης του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, έχει υπογράψει μία σειρά μέτρων από τη φαρέτρα του Νόμου για την «Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων» (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act – CAATSA). Η κίνηση αυτή ομοιάζει με μία αντίστοιχη για επιβολή κυρώσεων εναντίον της Κίνας το 2018.

Κατάλογος
επιλογών

Ο εν λόγω νόμος και πιο συγκεκριμένα το Τμήμα (Section) 235 αυτού περιέχει έναν κατάλογο 12 επιλογών, από τις οποίες η αμερικανική κυβέρνηση μπορεί να επιλέξει συγκεκριμένο αριθμό (πέντε ή έξι). Ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα των επιλογών που προσφέρονται είναι η απαγόρευση χορήγησης αδειών εξαγωγών, η απαγόρευση χορήγησης δανείων, η παρεμπόδιση δανεισμού από διεθνείς χρηματοοικονομικούς θεσμούς, η απαγόρευση προμηθειών αγαθών και υπηρεσιών, το πάγωμα τραπεζικών συναλλαγών και η επιβολή κυρώσεων σε πρόσωπα (π.χ. απαγόρευση εισόδου στις Ηνωμένες Πολιτείες).

Κυρώσεις
εντός 30 ημερών

Ο κ. Τραμπ είχε πολλάκις στο παρελθόν εμποδίσει την επιβολή κυρώσεων, αλλά φαίνεται ότι αποφάσισε να το πράξει πριν από την ψήφιση, το βράδυ της Παρασκευής, και από τη Γερουσία του αμυντικού προϋπολογισμού (National Defense Authorisation Act – NDAA) για το έτος 2021. Σε αυτό το νομοσχέδιο είχε συμπεριληφθεί συγκεκριμένη τροπολογία – για την οποία πάλεψαν επιφανή στελέχη της ελληνικής ομογένειας – που περιέχει σαφή διάταξη ότι εντός 30 ημερών από την ψήφισή του θα πρέπει να επιβληθούν οι κυρώσεις του νόμου CAATSA για την αγορά των S-400. Αυτό σημαίνει ότι αφαιρείται από τον αμερικανό πρόεδρο η δυνατότητα να αποφασίσει εκείνος τη χρονική στιγμή των κυρώσεων.

Τουρκικές γέφυρες
με Μπάιντεν

Δεν αποκλείεται λοιπόν ο κ. Τραμπ, ο οποίος έχει προαναγγείλει ότι θα θέσει βέτο στον αμυντικό προϋπολογισμό λόγω της διαφωνίας του με άλλα σημεία του νομοσχεδίου, να κινήθηκε προληπτικά, ώστε να ελέγξει και το βάρος των κυρώσεων, λαμβάνοντας υπόψη και τη στενή προσωπική σχέση του με τον τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το τελευταίο διάστημα άλλωστε, πληροφορίες από την Ουάσιγκτον, που ήδη έχει γράψει «Το Βήμα», αναφέρουν ότι η Αγκυρα έχει αποστείλει αντιπροσωπεία με σκοπό να κλείσει τόσο την ανοιχτή υπόθεση της τράπεζας Halkbank όσο και να αποφύγει την επιβολή σκληρών κυρώσεων για τους S-400. Παράλληλα, η τουρκική πλευρά επιδιώκει με μία σειρά θετικών δηλώσεων να ρίξει γέφυρες προς την πλευρά του νεοεκλεγέντος αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν. Δεν πρέπει να διαφεύγει την προσοχή ότι στελέχη που κινούνται κοντά στον κ. Μπάιντεν εκτιμούν ότι «δεν πρέπει να χαθεί» η Τουρκία, διότι σε διαφορετική περίπτωση θα κινηθεί ακόμη περισσότερο προς την πλευρά της Ρωσίας και της Κίνας.

Στο στόχαστρο η Προεδρία Αμυντικών Βιομηχανιών

Ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, δεν ήταν σαφές το ακριβές περιεχόμενο των αμερικανικών κυρώσεων. Οι πρώτες πληροφορίες ανέφεραν ότι στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών θα έμπαινε η Προεδρία Αμυντικών Βιομηχανιών (SSB) και ο επικεφαλής της Ισμαήλ Ντεμίρ. Πρόκειται για την υπηρεσία η οποία τρέχει κάθε είδους προμήθεια και αμυντικό πρόγραμμα της Τουρκίας και από την αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρική δημοκρατία έχει τεθεί υπό την απόλυτη αιγίδα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο τούρκος πρόεδρος πάντως χαρακτήρισε ως «έλλειψη σεβασμού» την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ, ενώ παράλληλα επιδίδεται προσεκτικά σε μια επιχείρηση γοητείας της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.