Πρόγνωση σεισμών και αντισεισμική θωράκιση της χώρας

Στα τριάντα πέντε χρόνια λειτουργίας του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας παρήχθη ένα σημαντικότατο έργο καθιστώντας τη χώρα μας πρωτοπόρα στην αντισεισμική θωράκιση.

Σεισμοτεκτονικοί χάρτες, Αντισεισμικοί Κανονισμοί και Κανονιστικοί Κώδικες, Επιχειρησιακά Σχέδια, Τεχνικά Εγχειρίδια, Εκπαιδευτικές Ασκήσεις Ετοιμότητας, Εκδηλώσεις, Σεισμοτεκτονικές Μελέτες, Εκπαίδευση Πληθυσμού και Επιχειρησιακές Εμπλοκές είναι μερικές μόνο από τις δράσεις οι οποίες συνέβαλαν καθοριστικά στη μείωση των επιπτώσεων από τους σεισμούς στην πλέον σεισμογενή χώρα της Ευρώπης.

Το έργο αυτό είναι μια καθολικά αποδεκτή πραγματικότητα. Τεκμηριώνεται δε από το γεγονός ότι για ίδιου μεγέθους σεισμούς σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου η Ελλάδα είχε τις μικρότερες ανθρώπινες απώλειες, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Αυτό οφείλεται αποκλειστικά στους έλληνες γεωεπιστήμονες και μηχανικούς που λειτουργούν μέσα από τις θεσμοθετημένες επιτροπές, τα στελέχη του Οργανισμού, αλλά και όλους όσοι συμμετείχαν στα διοικητικά συμβούλια, καταξιωμένοι καθηγητές όπως ο Β. Παπαζάχος και ο αείμνηστος Ι. Δρακόπουλος.

Ενα από τα κορυφαία ζητήματα στη Διαχείριση του Σεισμικού Κινδύνου είναι ασφαλώς η πρόγνωση των σεισμών, που νοείται ως ο επακριβής προσδιορισμός του μεγέθους, του χρόνου και της θέσης εκδήλωσης του σεισμού. Ενα πολυσύνθετο ζήτημα για το οποίο, παρά το γεγονός ότι διεθνώς καταβάλλονται τεράστιες προσπάθειες, η πρόοδος είναι περιορισμένη.

Η επιστημονική πρόκληση είναι τεράστια, σε αντίθεση με την πρακτική χρησιμότητα η οποία αμφισβητείται, ιδίως στις περιοχές πυκνοδομημένων οικιστικών συγκροτημάτων εξαιτίας των προβλημάτων ειδοποίησης, ενημέρωσης, εκκένωσης, διαφυγής και συγκέντρωσης των κατοίκων σε ασφαλή σημεία.

Τα μείζονα αυτά θέματα προσπαθεί να διερευνήσει η Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικής Επικινδυνότητας και Αξιολόγησης Σεισμικού Κινδύνου, που λειτουργεί στο πλαίσιο του ΟΑΣΠ, στην οποία συμμετέχουν 20 καταξιωμένοι επιστήμονες, με διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα και καλύπτουν όλο το φάσμα της αντισεισμικής θωράκισης της χώρας.

Δυστυχώς όμως η τεράστια αυτή επιστημονική πρόκληση της πρόγνωσης ωθεί σε ακραίες πρακτικές ορισμένους επιστήμονες εξαιτίας της τεράστιας προβολής την οποία αυτονόητα εμπεριέχει, αδιαφορώντας για τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο που επισύρει μια ούτως ή άλλως τόσο επισφαλής πληροφορία.

Ο κ. Ευθύμης Λέκκας είναι καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας.