Πού έχουν κολλήσει οι ιδιωτικοποιήσεις

Προίκα για την επόμενη κυβέρνηση μένει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, με όλα τα μεγάλα μέτωπα να παραμένουν ανοιχτά. Οι διαγωνισμοί στους οποίους στοιχημάτιζε το ΤΑΙΠΕΔ για να επιτύχει τον στόχο του 1 δισ. ευρώ για το 2019, δηλαδή ΕΛΠΕ, Εγνατία, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, παραμένουν παγωμένοι. Την ίδια στιγμή, η τρίτη έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας σημειώνει ότι η όποια πρόοδος έχει συντελεστεί σε μικρότερες συναλλαγές δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις καθυστερήσεις σε άλλες.

Διαφορετική στρατηγική

Δεν είναι μόνο το εκλογικό σκηνικό που έχει διατηρήσει στάσιμο το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, αλλά και η διαφορετική στρατηγική που κατά καιρούς διαφαίνεται ότι πρόκειται σε ορισμένες περιπτώσεις να ακολουθήσει η Νέα Δημοκρατία, όπως οι υποπαραχωρήσεις των λιμανιών, εφόσον επικρατήσει στις επερχόμενες εθνικές εκλογές.

Η έγκριση από το ΚΥΣΟΙΠ του αναθεωρημένου Επιχειρησιακού Προγράμματος Αξιοποίησης (ADP) του ΤΑΙΠΕΔ, που αναμενόταν εντός Ιουνίου, μετατίθεται για μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου. Στην έκθεσή της πάντως η Κομισιόν κάλεσε τις ελληνικές αρχές να λάβουν μέτρα που θα επιτρέψουν την ομαλή πρόοδο του προγράμματος στο δεύτερο εξάμηνο του 2019, αποφεύγοντας νομοθετικές παρεμβάσεις που ανατρέπουν τον σχεδιασμό.

Μόνο ένας στόχος

Από τους δύο στόχους στους οποίους είχε δεσμευτεί η ελληνική κυβέρνηση με ορόσημο τα μέσα του 2019 μόνο ένας βρίσκεται κοντά. Ο φάκελος του διαγωνισμού για την παραχώρηση της μαρίνας Αλίμου βρίσκεται για προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο, μετά την ανάδειξη της Ακτωρ Παραχωρήσεις σε προτιμητέο επενδυτή. Η ολοκλήρωση της συναλλαγής αναμένεται κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2019.

Από την άλλη, η πώληση ποσοστού 50,1% των Ελληνικών Πετρελαίων βρίσκεται στον αέρα μετά την κήρυξη του διαγωνισμού ως άγονου. Μετά από συμφωνία με τους θεσμούς οι ελληνικές αρχές έδωσαν εντολή στο ΤΑΙΠΕΔ να διερευνήσει όλες τις δυνατές επιλογές για την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Ουσιαστικά, το ζητούμενο είναι η κάλυψη του κενού στα προϋπολογισμένα έσοδα της πώλησης. Τα ζητήματα της δομής του διαγωνισμού θα μπουν στο μικροσκόπιο των θεσμών για την τέταρτη μεταμνημονιακή αξιολόγηση, με νέα κυβέρνηση πια και όλα τα σενάρια σχετικά με τη στάση του ιδιώτη μετόχου να μένουν ανοιχτά.

Μία ακόμη καυτή πατάτα στα χέρια της επόμενης κυβέρνησης είναι η τύχη της αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ, όπου το περίπλοκο σχέδιο του διαχωρισμού σε ΔΕΠΑ Εμπορίας και ΔΕΠΑ Δικτύων έχει μείνει ανολοκλήρωτο και «στοίχισε» την καρατόμηση του πρώην πια διευθύνοντος συμβούλου, κ. Δημήτρη Τζώρτζη.

Η περιοχή Αφάντου

Παρά τη γενικότερη στασιμότητα, στις αρχές του μήνα, ξεκόλλησε μια επένδυση η τύχη της οποίας συμβολίζει, μαζί με το Ελληνικό, όλες τις κακοδαιμονίες που ακολουθούν το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων. Ο διαγωνισμός για την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής Αφάντου στη Ρόδο, αν και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2014, χρειάστηκε 5 χρόνια για να πάει στο επόμενο στάδιο.

Η σύμβαση πώλησης για το Golf – Βόρειο Αφάντου, με τίμημα 26,9 εκατ. ευρώ, υπογράφηκε από το ΤΑΙΠΕΔ και την M.A. Angeliades Inc. Αυτό που μένει είναι η έγκριση του υπουργείου Αμυνας για να ολοκληρωθεί η συναλλαγή. Εν τω μεταξύ, πριν από τις εθνικές εκλογές, σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται η υπογραφή και το οικονομικό κλείσιμο για το Νότιο Αφάντου με τίμημα 15,2 εκατ. ευρώ και προτιμητέο επενδυτή την T.N. Aegean Sun Investments Limited.

Η Εγνατία οδός

Οι περισσότερες εκκρεμότητες πάντως συνεχίζουν να εντοπίζονται στο καυτό θέμα της παραχώρησης της Εγνατίας οδού. Παρά τα βήματα προόδου που έχουν σημειωθεί, το πράσινο φως για να προχωρήσει η δεύτερη φάση του διαγωνισμού αναμένεται πια το 2020. Οπως έχουν αποκαλύψει οι εκθέσεις αξιολόγησης της Κομισιόν, το πολιτικό παρασκήνιο αυτού του διαγωνισμού ήταν τόσο θερμό, που οι διαδικασίες είχαν μπει στην κατάψυξη τους τελευταίους μήνες του 2018.

Υπό την πίεση της Κομισιόν μετά τον περασμένο Φεβρουάριο, έχουν γίνει τα πρώτα βήματα απεμπλοκής του διαγωνισμού, τα οποία περιλαμβάνουν την έγκριση του προϋπολογισμού της Εγνατία Οδός ΑΕ, την υποβολή από την Εγνατία του συνόλου των φακέλων για την αδειοδότηση των σηράγγων στην αρμόδια Αρχή, καθώς και των απαραίτητων στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κατατεθειμένη προς έγκριση πολιτική διοδίων. Επίσης, μετά την έγκριση από τη Βουλή του διορισμού του κ. Αθανάσιου Σχίζα στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, η τοποθέτησή του εγκρίθηκε και από το ΤΑΙΠΕΔ στις αρχές Ιουνίου.

Η συντήρηση

Κρισιμότερες όλων των εκκρεμοτήτων είναι η πιστοποίηση των σηράγγων, με το κόστος για την αναβάθμισή τους να παραμένει απροσδιόριστο, και η συντήρηση των γεφυρών. Μάλιστα, η πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν αποκάλυψε ότι ορισμένες εκ των γεφυρών κατηγοριοποιούνται ως «δυνητικά επικίνδυνες». Χαρακτηριστικό της απαξίωσης του άξονα, συνολικού μήκους 670 χλμ., είναι ότι δεν έχει γίνει ποτέ βαριά συντήρηση.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις το κόστος, μαζί με τα κόστη αναβάθμισης και αδειοδότησης για σήραγγες και γέφυρες, φτάνει τα 5,5-6 δισ. ευρώ, τη στιγμή που η κατασκευή του άξονα κόστισε 7 δισ. ευρώ. Μόλις το κόστος των απαραίτητων εργασιών προσδιοριστεί, θα καθοριστεί από τη σύμβαση παραχώρησης ποιος θα εκτελέσει τα έργα και ποιος θα αναλάβει τον σχετικό κίνδυνο. Κριτήριο προφανώς σημαντικό για τη διαμόρφωση των τελικών προσφορών των επτά επενδυτικών σχημάτων που συμμετέχουν στην κούρσα.  

Οι σταθμοί διοδίων

Ακόμα, θα πρέπει να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί η κατασκευή όλων των μετωπικών και πλευρικών σταθμών διοδίων που απομένουν. Οι σχετικές συμβάσεις υπεγράφησαν στις 2 Μαΐου 2019. Αναμένονται ακόμα οι ΚΥΑ για τη θέση σε λειτουργία των σταθμών σε Ωραιόκαστρο και Ασπροβάλτα.

Φυσικά εκκρεμεί η έγκριση της τιμολογιακής πολιτικής από τις αρμόδιες Διευθύνσεις της Κομισιόν, η οποία στην έκθεση αξιολόγησης του Φεβρουαρίου είχε ευθέως επισημάνει τρικλοποδιές στη διαδικασία από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών που «αποσκοπούσε στην μετατόπιση της έγκρισης της πολιτικής τιμολόγησης των διοδίων και, επομένως, της εφαρμογής της σε μια επόμενη χρονική στιγμή».

Κάτι κινείται στο «Ελευθέριος Βενιζέλος»

Ο δρόμος για τον διαγωνισμό πώλησης ποσοστού 30% του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» άνοιξε μετά την 20ετή παράταση της σύμβασης παραχώρησης. Αν και έχουν προσληφθεί από το ΤΑΙΠΕΔ οι σύμβουλοι για την προετοιμασία του διαγωνισμού, υπήρχε διαφωνία μεταξύ του καναδικού ομίλου που ελέγχει το 40% του ΔΑΑ και του Ελληνικού Δημοσίου. Αυτή αφορά τα δικαιώματα των μετόχων μετά την πώληση του 30% που ελέγχει σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ.

Η παραχώρηση των λιμανιών

Οσον αφορά δε τα Περιφερειακά Λιμάνια, για τα οποία η σημερινή κυβέρνηση έχει προκρίνει τη μέθοδο της υποπαραχώρησης, δηλαδή την παραχώρηση κάποιων δραστηριοτήτων με διατήρηση τον οργανισμών λιμένος υπό κρατικό έλεγχο, το ζήτημα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο. Από τις μέχρι σήμερα δημόσιες τοποθετήσεις διαφαίνεται ότι η Νέα Δημοκρατία προτίθεται να ακολουθήσει το μοντέλο της παραχώρησης με το οποίο προχώρησαν τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Παρά λοιπόν την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε νομοθετικό επίπεδο για να ανοίξει ο δρόμος για την αξιοποίηση των υπολοίπων λιμένων, οι εκλογές ίσως φέρουν ανατροπή στον τρόπο αξιοποίησης.

Μετά την ολοκλήρωση λοιπόν των νομοθετικών ρυθμίσεων σχετικά με τις υποπαραχωρήσεις, το ΤΑΙΠΕΔ επεξεργάστηκε προτάσεις για τις υποπαραχωρήσεις των λιμένων Αλεξανδρούπολης και Καβάλας. Ωστόσο, ο διαγωνισμός μπορεί να ξεκινήσει μόνο μετά την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης από τα υπουργεία Ναυτιλίας και Οικονομικών, με την οποία θα καθορίζονται οι υπό παραχώρηση δραστηριότητες, καθώς και τα τέλη που καταβάλλουν οι υπεργολάβοι στις αρμόδιες λιμενικές αρχές.