«Ποτέ δεν ήμουν μονοφαγάς»

Ο Στέλιος Μάινας δεν επαναπαύεται: Γι’ αυτό και κάθε νέα του δουλειά έχει μια ξεχωριστή σημασία, που ξεπερνά το καλλιτεχνικό και αγγίζει τη ζωή. Το «Labor», γραμμένο από ένα νέο κορίτσι, την Ανθή Τσιρούκη, και σκηνοθετημένο από μια εξίσου νέα δημιουργό, που έχει ξεχωρίσει στο εξωτερικό, την Εμιλυ Λουίζου, είναι το αποτέλεσμα του Εργαστηρίου Σύγχρονης Γραφής – το εγκαινίασε ο Δημήτρης Τάρλοου στο Πορεία. Παράλληλα κάνει γυρίσματα για τη νέα ταινία του Σωτήρη Γκορίτσα, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε και το πρώτο του μυθιστόρημα με θέμα την ευθανασία.

Τι σας κίνησε το ενδιαφέρον στο «Labor»;

«Η πρόταση ήρθε από τον Δημήτρη Τάρλοου και αφορούσε ένα καινούργιο έργο που προέκυψε από τον διαγωνισμό θεατρικής γραφής του Πορεία (συγχρόνως ανεβαίνει ένα ακόμα) φτιαγμένο από νέους ανθρώπους. Για μένα ήταν τιμή να μη με θεωρούν αρτηριοσκληρωτικό παππού ή παλιομοδίτη. Γιατί κι εγώ μαθαίνω από τους νέους, από τη νέα γραφή, από αυτή τη νέα ματιά τους.

Μακάρι αυτό το βήμα να το μιμηθούν κι άλλοι. Ο Δημήτρης πήρε επιχορήγηση – πώς αλλιώς θα βρει να ανεβάσει ένας νέος συγγραφέας έργο του, και μάλιστα με προδιαγραφές του Πορεία; Ας κάνει το υπουργείο ένα Τμήμα Νεοελληνικού Εργου για να το βοηθήσει, όπως συνέβη με το καταλωνικό. Για 20 χρόνια οι Καταλανοί πλήρωναν για να γραφτούν έργα – ανάμεσά τους και βλακείες. Αυτή τη στιγμή το καταλωνικό θέατρο μεσουρανεί στην Ευρώπη».

Μιλήστε μου για το θέμα του…

«Το έργο επιχειρεί να δει τη δυστοπικότητα ενός «οικογενειακού» περιβάλλοντος, ενός περιβάλλοντος που προσπαθεί να εμφυσήσει στα παιδιά του, στους απογόνους του, το δικό της πρότυπο. Ενα ζευγάρι πλαστικών χειρουργών βρίσκεται σε ένα απομονωμένο σπίτι. Τυχαία πέφτει στην πόρτα του ένας νέος μετά από αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Εχει αμνησία. Τον περιθάλπουν και σιγά-σιγά ενσωματώνουν την ιδέα να μετατρέψουν αυτό το νέο παιδί σε αυτό που θα ήθελαν σαν παιδί τους. Αρχίζουν να του κάνουν πλαστικές για να τον μετατρέψουν στο παιδί που έχουν, προφανώς, χάσει. Και όλο αυτό με μια οικονομία λόγου που θυμίζει το σύγχρονο ευρωπαϊκό θέατρο και μια φόρμα που έχει να κάνει με το σωματικό θέατρο – κάτι που ξαναπιάνω μετά από χρόνια. Νιώθω μαθητής.

Συνεργάζομαι με την Ιωάννα Παππά, μια μεγάλη ηθοποιό που δεν επαφίεται σε ό,τι ξέρει, κι έναν νέο, τον Ορέστη Χαλκιά, με ήθος και ταλέντο – γιο δύο συναδέλφων με τους οποίους δούλεψα στο παρελθόν, την Ολγα Αλεξανδροπούλου και τον Κώστα Χαλκιά».

Γιατί «διορθώνουμε» την εικόνα μας; Λόγω αδυναμίας διαχείρισης της έννοιας του χρόνου;

«Υπήρχε πάντα το κυνήγι του χρόνου, η σταθεροποίησή του ώστε να μην περάσει από πάνω σου, κι αυτό τις τελευταίες δεκαετίες έχει πολλαπλασιαστεί. Κάτι που είναι φενάκη, ψέματα. Παρατηρούμε μια πρωτοκαθεδρία της νεότητας, του φρέσκου, του καινούργιου».

Αυτό μεταφράζεται και σε νεότητα σκέψης;

«Οχι, βέβαια. Η φύση του ανθρώπου είναι η δυσπιστία στο νέο γιατί του διαταράσσει την ασφάλεια – το καινούργιο ενσωματώνει το άγνωστο, το μη αναμενόμενο. Δεν είναι τόσο απλό να αφεθούμε στις αγκάλες του καινούργιου. Απαιτεί μια διαρκή εκπαίδευση, παιδεία, άσκηση, δεν είναι πάντα εφικτό. Από την άλλη, τα ευκίνητα πνεύματα ήταν πάντα ευκίνητα και θα μείνουν αιωνίως».

Το πρώτο σας μυθιστόρημα «Να θυμηθώ να παραγγείλω» (Εκδ. Μεταίχμιο) αφορά την ευθανασία. Γιατί;

«Προέκυψε από ένα πραγματικό γεγονός: Ενας φίλος, πριν από πολλά χρόνια, αρρώστησε σοβαρά και αφού μου το ανακοίνωσε μου είπε περιχαρής ότι αποφάσισε να υπογράψει συμβόλαιο ευθανασίας με τη γυναίκα του. Γιατί, όπως μου είπε «το μόνο πράγμα που δεν αντέχω είναι ο πόνος». Υπάρχουν τέσσερις χώρες στην Ευρώπη που έχουν επιτρέψει την καθοδηγούμενη ιατρική ευθανασία.

Πρόκειται για ένα μεγάλο θέμα, που αγγίζει φιλοσοφικά και υπαρξιακά ερωτήματα, άρα κι ένα πεδίο λογοτεχνικής δράσης απύθμενο. Ηρωίδα μου είναι μια γυναίκα, γιατρός-αναισθησιολόγος, που καλείται να διαχειριστεί τον πόνο και υπερβαίνει το όριο της ιατρικής ηθικής. Ευεργέτης ή φονιάς; Κρίσιμο και αμφιλεγόμενο ερώτημα».

Θα μπορούσε να σας απασχολήσει προσωπικά;

«Δεν νομίζω, αλλά ποτέ δεν λέω ποτέ. Η δύναμη για τη ζωή είναι μεγαλύτερη. Το καλό με τον φίλο μου είναι ότι σήμερα, δώδεκα χρόνια μετά, ζει – μια νίκη της ζωής πάνω στον θάνατο. Θέλω να βλέπω τη φωτεινή και αισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων. Πάντα υπάρχει ένα μικρό φως και σε αυτό επενδύουμε».

Τι άλλο κάνετε αυτή την εποχή;

«Γυρίζω την ταινία του Σωτήρη Γκορίτσα «Εκεί που ζούμε». Βασίζεται στο βραβευμένο βιβλίο του Κύπριου Χρίστου Κυθρεώτη, με τον Προμηθέα Αλειφερόπουλο κι ένα μεγάλο επιτελείο ηθοποιών: Λένα Κιτσοπούλου, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Ναταλία Τσαλίκη, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιούλικα Σκαφιδά, Μαρία Καλλιμάνη. Παίζω τον πατέρα του.

Το θέμα του είναι ακριβώς αυτό που ζούμε. Το 24ωρο ενός νεαρού δικηγόρου που προσπαθεί να συντονιστεί με την πραγματικότητά του ή να φύγει για το εξωτερικό. Το μεταιχμιακό κομμάτι που βρίσκονται πολλοί νέοι σήμερα».

Εχετε απάντηση;

«Σε ό,τι με αφορά εγώ είμαι της άποψης «μένω εδώ και παλεύω εδώ». Αν ήμουν 35, θα δοκίμαζα και την τύχη μου έξω, να δω πώς είναι. Γενικότερα όμως είμαι του «μείνε εδώ και πολέμα»».

Για ό,τι πολεμήσατε δικαιωθήκατε;

«Επειδή είμαι ένας αισιόδοξος άνθρωπος, ακόμα κι αν δεν δικαιώθηκα, νιώθω ευτυχής και ήσυχος ότι τουλάχιστον προσπάθησα. Για μένα το βασικότερο είναι να κάνεις τον προσωπικό σου αγώνα. Τις περισσότερες φορές δεν έχει την ίδια ανταπόκριση, όμως η προσπάθεια σου αφήνει ένα υπόλοιπο εσωτερικού σθένους, της ευφορίας ότι προσπάθησες.

«Είμαι του ολίγου και του ακριβούς. Αρνούμαι όμως τροφή στους χορτάτους που ζητούν ολοένα κι άλλη, κι άλλη πείνα», γράφει ο Ελύτης – ταυτίζομαι απόλυτα».

«Πλούσιος» νιώθετε από όσα έχετε κερδίσει;

«Φυσικά, πλούσιος από τη ζωή κι από τη δουλειά, ευγνώμων για ό,τι μου έχει δοθεί, όχι για ό,τι έχω κατακτήσει. Γιατί ό,τι κατακτούμε είναι συνδυασμός πολλών παραγόντων: Να βρεθείς στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή, να ‘χεις την τύχη, την ευκαιρία, κάποιος να σε προτείνει. Οπως μου έχει πει ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, τον οποίο εκτιμώ και αγαπώ, «μη στεναχωριέσαι για τις ευκαιρίες που περνάνε». Εάν είσαι συνεπής με τον εαυτό σου, θα έρθει μια επόμενη, κι αν δεν έρθει δεν πειράζει. Ετσι αφήνεις χώρο για κάποιον άλλον. Ποτέ δεν ήμουν μονοφαγάς».

Θέατρο Πορεία: Δευτέρα – Τρίτη – Τετάρτη & Κυριακή (21.00)