Πώς ο COVID-19 αλλάζει τις συνήθειες πληρωμών στην Ευρώπη

Η κρίση του COVID-19 επέβαλε σε επιχειρήσεις και πολίτες μια απότομη αλλαγή συνηθειών: θα έπρεπε για άγνωστο χρονικό διάστημα να μεταφέρουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και λειτουργίες σε ένα εξ αποστάσεως περιβάλλον, με βασικό σύμμαχο τις ψηφιακές τεχνολογίες. Λόγω των πρωτόγνωρων συνθηκών που απαγόρευαν κάθε είδους κοινωνική επαφή, οι εξήντα ημέρες της καραντίνας έγιναν ένα απρόσμενο ατομικό τεστ «ψηφιακής ετοιμότητας». Η περίοδος αυτή ήταν μια στιγμή συνειδητοποίησης αναφορικά με τον βαθμό ετοιμότητας του καθενός να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής, που με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς αλλάζει τον τρόπο που εργαζόμαστε, συνεργαζόμαστε, παράγουμε και καταναλώνουμε προϊόντα και υπηρεσίες.

Από την εμπειρία και την τοπική παρουσία της Viva Wallet σε 17 ευρωπαϊκές χώρες με υπηρεσίες πληρωμών, διαπιστώσαμε ότι σημαντικό ποσοστό ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, ακόμη και πολύ μικρών, όπως εξίσου και οι ελεύθεροι επαγγελματίες έδειξαν σχετικώς καλά «ψηφιακά» αντανακλαστικά. Προσπάθησαν να στήσουν – ακόμη και πρόχειρα – την ψηφιακή τους παρουσία. Υιοθέτησαν τρόπους απομακρυσμένης επικοινωνίας με τους πελάτες. Καθηγητές ξένων γλωσσών ενεργοποίησαν τηλεμαθήματα με τους μαθητές τους. Μικρά μαγαζιά της γειτονιάς έστησαν άγαρμπα τις πρώτες τους ιστοσελίδες. Μεσαίες επιχειρήσεις ξαναφρόντισαν επιτέλους τα παραμελημένα websites τους. Κάθε είδους υπηρεσία, από ψυχολόγους μέχρι γυμναστές, αλλά και κάθε είδους προϊόν μικρής ή μεγάλης επιχείρησης μπήκαν στον ψηφιακό χάρτη και παρασχέθηκαν ηλεκτρονικά, εξ αποστάσεως. Επρεπε όμως όλοι αυτοί και με κάποιον τρόπο να πληρωθούν!

Σε αυτό το περιβάλλον αβεβαιότητας ήταν πολύ κρίσιμο να παραμείνουν σε αδιάλειπτη λειτουργία οι βασικές αρτηρίες της οικονομίας, που της επιτρέπουν να παραμένει ζωντανή και να αναπτύσσεται ακόμη και στις πιο ακραίες συνθήκες. Και οι αρτηρίες της οικονομίας δεν είναι άλλες από τις ψηφιακές υπηρεσίες πληρωμών. Οι ψηφιακές πληρωμές επηρεάστηκαν βέβαια από το κλείσιμο ολόκληρων κλάδων λόγω του κορωνοϊού, από την άλλη όμως για πρώτη φορά απέδειξαν τόσο ηχηρά την ευελιξία αλλά και την ευκολία που παρέχουν σε επιχειρήσεις και καταναλωτές έναντι των εν δυνάμει «μολυσμένων» μετρητών. Οσοι κλάδοι παρέμειναν σε λειτουργία κατά την καραντίνα είδαν ποσοστά χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών που σε αρκετές περιπτώσεις ξεπέρασαν το 65% του κύκλου εργασιών τους έναντι λιγότερο από 20% δυο-τρία χρόνια πριν. Σε αυτή την αλλαγή, οι πλέον καινοτόμοι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών της Ευρώπης, που διακρίνονται για την τεχνολογία αιχμής και την ταχύτητα ανταπόκρισης έναντι άλλων, περισσότερο παραδοσιακών παικτών του χρηματοπιστωτικού συστήματος, έγιναν ο φυσικός «ψηφιακός σύμμαχος» των επιχειρήσεων για τις πληρωμές τους.

Τα δεδομένα που συλλέξαμε από τη δραστηριοποίηση της Viva Wallet στις χώρες της Ευρώπης αποδεικνύουν πως στη συντριπτική τους πλειονότητα οι επιχειρήσεις συνειδητά προτιμούν την online ενεργοποίηση των υπηρεσιών πληρωμών και την εξ αποστάσεως απόκτηση νέου λογαριασμού IBAN από τον υπολογιστή τους ή το smartphone, χωρίς να χάσουν χρόνο επισκεπτόμενοι με φυσική παρουσία κάποιο γραφείο ή υποκατάστημα. Eν μέσω πανευρωπαϊκής καραντίνας, η Viva Wallet τους παρείχε τη δυνατότητα να στήσουν σε λιγότερο από 5 λεπτά τη δική τους ηλεκτρονική σελίδα αποδοχής ηλεκτρονικών πληρωμών, χωρίς μάλιστα να χρειάζεται να φτιάξουν δικό τους ηλεκτρονικό κατάστημα, και εκείνες ανταποκρίθηκαν μαζικά αξιοποιώντας την υπηρεσία! Αυξήθηκαν σε συνεργασία με τη Mastercard και τη Visa τα όρια ανέπαφων συναλλαγών και παρείχαμε στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις υπερσύγχρονα τερματικά μόνο με οθόνη – χωρίς πλήκτρα – για να μειώσουμε την πιθανότητα μόλυνσης από τον κορωνοϊό, και εκείνες όχι απλά ακολούθησαν, αλλά αξιοποίησαν στο έπακρο όλες τις νέες δυνατότητες. Μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις προσαρμόστηκαν στις νέες ανάγκες, ανέτρεψαν παλιές συνήθειες και την αδράνεια της «κανονικότητας» και απέδειξαν ότι η αλλαγή είναι πιο εύκολη απ’ ό,τι νομίζουμε. Και σήμερα, έχοντας βγει από το lockdown, οι επιχειρήσεις ετοιμάζονται για την επόμενη μέρα ζητώντας να χρεώνουν κάρτες από το smartphone τους χωρίς να χρειάζονται τερματικό (POS). Και επιθυμούν να χρησιμοποιούν χρεωστικές κάρτες αποθηκευμένες στο κινητό τους χωρίς να αγγίζουν πλαστικά, υπηρεσίες που ως πάροχοι πληρωμών επίσης θα τους παρέχουμε, όντες οι φυσικοί «ψηφιακοί» τους σύμμαχοι στις πληρωμές. Στην ίδια κατεύθυνση, προβλέπουμε δε ότι πολύ σύντομα θα ενεργοποιηθεί και ένα νέο, περισσότερο ψηφιακό, πιο εύχρηστο και πιο φτηνό μοντέλο για την ανάληψη μετρητών μέσω των ήδη υφιστάμενων POS που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την Ευρώπη, το οποίο σταδιακά θα πάρει τα πρωτεία από τα ΑΤΜ. Και στη Viva Wallet εργαζόμαστε για να παρέχουμε μεταξύ των πρώτων στην Ευρώπη αυτές τις νέες υπηρεσίες της επόμενης μέρας της οικονομίας.

Είναι περισσότερο από προφανές ότι βρισκόμαστε πλέον στο μεταίχμιο όπου ως «ψηφιακές πληρωμές» δεν λογίζονται μόνο η απαλλαγή από τα χαρτονομίσματα και τα μετρητά, αλλά και η πλήρης αποϋλοποίηση όλων των φυσικών μέσων, από τα τερματικά αποδοχής καρτών (POS) μέχρι και τις πλαστικές κάρτες. Και καθώς βγαίνουμε σταδιακά από την κρίση του κορωνοϊού, θα αποκτήσουμε ακόμη πιο καθαρή εικόνα για τις επιπτώσεις του στην οικονομία, τις νέες συνήθειες που επέβαλε και τα ψηφιακά μέσα πληρωμών που θα κυριαρχήσουν στο εξής.

Ενα όμως είναι βέβαιο: ότι η «κανονικότητα» του 2019 δεν θα είναι η κανονικότητα της επόμενης μέρας. Ανεξαρτήτως μεγέθους, όλες οι επιχειρήσεις εντόπισαν σε αυτή την περίοδο τα πιο σημαντικά τους κενά, όχι μόνο στις τεχνολογικές τους υποδομές, αλλά και στις εσωτερικές τους διαδικασίες, στην επικοινωνία, στην επιχειρηματική τους κουλτούρα, στον τρόπο που πληρώνουν και πληρώνονται. Εκείνες οι επιχειρήσεις που δεν θα αντιμετωπίσουν τον κορωνοϊό απλώς ως ένα «κακό όνειρο», αλλά θα χτίσουν πάνω στην

εμπειρία που απέκτησαν στη διάρκεια αυτών των εξήντα ημερών, θα είναι αυτές που θα επιβιώσουν και στην επόμενη, περισσότερο ψηφιακή, ημέρα της παγκόσμιας οικονομίας.

*Ο κ. Γιάννης Λάριος είναι Senior VP for Strategy and Business Development της Viva Wallet.