Πειράματα

Αν δεν θέλουμε να ξοδεύουμε άσκοπα τον χρόνο μας, θα μπορούσαμε να δούμε την εποχή μας και τα γεγονότα που καθημερινά τη σφραγίζουν σαν το θέατρο αποκαλυπτικών πειραμάτων. Κοινωνικών και πολιτικών. Πίσω από την αυλαία πολλά και σημαντικά συντελούνται. Αρκεί να τη σύρουμε, να ακούσουμε τους διαλόγους και να βρούμε το θάρρος να δούμε.

Οσο και αν η γνωστή απαισιόδοξη φιλοσοφική ματιά μας λέει ότι όλα είναι «ίδια, με άλλο τρόπο», εμείς, άνθρωποι του παρόντος, έχουμε το δικαίωμα και την υποχρέωση να διεκδικήσουμε το προνόμιο του ισχυρισμού ότι η εποχή μας και οι μέρες που σήμερα ζούμε διατηρούν κάτι το μοναδικό και ανεπανάληπτο.

Μοναδικά για μας τα γεγονότα της εποχής, αφού στο σύντομο βίο μας, αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε ανθρώπινη ιστορία, θα εξελιχθεί μπροστά στα μάτια μας ως έργο συναρπαστικά και συγκλονιστικά πρωτότυπο.

Αν, όπως οφείλουμε, αρνηθούμε την προχειρολογία της τρέχουσας καταγραφής, θα δούμε στη μεγάλη κίνηση έναν κοινωνικό πειραματισμό, που αυτοσκηνοθετημένος σε κλίμακα μεγάλης οθόνης μας μιλάει για το ορατό και το αόρατο, που βρίσκεται σε πυρετώδη ανάπτυξη στο πλατύ κοινωνικό και πολιτικό πεδίο της εποχής.

Ανάμεικτα. Συντελεστές, παράγοντες, δεδομένα, επίδοξοι οργανωτές και  φιλόδοξοι καθοδηγητές, βρίσκονται σε συνάντηση μεγάλης αναταραχής και αναβρασμού, σε κίνηση επιθετική και αντιπαλότητα θανάσιμη.

Το δειγματολόγιο της εποχής προκλητικά πλούσιο. Πρόσφατες αμερικανικές εκλογές σε εκκρεμότητα. COVID-19 σε ανεξέλεγκτη και επικίνδυνη εξάπλωση. Σκίρτημα θανάτου του ισλαμικού φανατισμού στην καρδιά του δυτικού κόσμου.

Αυτά και άλλα γεγονότα, μικρά ή μεγάλα, συμπληρωματικά ή αυτόνομα, σε εξέλιξη, μας καλούν σαν πειράματα αποκαλυπτικά, να τα παρατηρήσουμε και να τα σκεφτούμε. Να ζυγίσουμε με σοβαρότητα και ευθύνη τη βαρύτητα του καθενός. Κατανοώντας έτσι καλύτερα την εποχή που μας αγκαλιάζει και μας παίρνει μαζί της στον δρόμο της.

Τα γεγονότα των ημερών οδηγούν σε συμπεράσματα και πικρές παραδοχές. Και πρώτα-πρώτα για την εσώτερη αντοχή του παραδοσιακού, του γνωστού και στερεοτυπικού τρόπου λειτουργίας μας. Βλέπουμε τη μηχανικότητά της να βρίσκεται σε δοκιμασία. Αυτό που γνωρίζουμε, το επαναλαμβανόμενο, το κοινό, αμφισβητείται στην πράξη, αποσυναρμολογείται και διασπάται. Βλέπουμε την οριακότητα της αντοχής των ανθρώπων, της αποτελεσματικότητας των κανόνων, της λειτουργικότητας των θεσμών. Το βλέπουμε σε κατάσταση δοκιμασίας. Δοκιμή το πείραμα, δοκιμασία η νέα εμπειρία. Τα μηνύματα μας εξοικειώνουν με αυτό που έρχεται.

Γιατί είναι στις μέρες μας πια καθαρό, σαν φως ανατολής. Αυτό που ζούμε ετοιμάζεται να παραχωρήσει τη θέση του σε κάτι άλλο. Δεν γνωρίζουμε μόνο το πώς και το πότε.

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.