Παρακολούθησα πρόσφατα τη συγκλονιστική σειρά του ARTE «Γκουλάγκ: μια σοβιετική ιστορία, 1917-1957», τρία ντοκιμαντέρ, περίπου 50 λεπτά το καθένα, με θέμα τα στρατόπεδα εξορίας και καταναγκαστικής εργασίας του σοβιετικού καθεστώτος. Αν και όποιος τα παρακολουθήσει θα πρέπει να έχει «γερό στομάχι», τα συνιστώ ανεπιφύλακτα. Ακόμα πιο ανεπιφύλακτα τα συνιστώ σε όσους εξακολουθούν να έχουν αυταπάτες ως προς την πραγματική φύση του σοβιετικού καθεστώτος, ιδιαίτερα κατά την περίοδο που οι τύχες της αχανούς αυτής χώρας βρίσκονταν στα χέρια του Στάλιν – αλλά και όχι μόνον τότε. Επίσης, τα συνιστώ ανεπιφύλακτα και σε όσους, ενίοτε καλών προθέσεων και ανοιχτών αντιλήψεων κατά τα άλλα, εξακολουθούν να έχουν αντιρρήσεις για την παράλληλη καταδίκη ναζισμού και σταλινισμού, κάνοντας κατά κανόνα λόγο για ανιστόρητη (sic) σύγκριση.
Προσοχή: δεν θα ισχυριστώ ότι τα δυο καθεστώτα ήταν «ίδια». Πώς θα μπορούσε, άλλωστε; Ποτέ δυο καθεστώτα, και ειδικότερα δυο ολοκληρωτικά καθεστώτα, δεν είναι ίδια. Ο φασισμός του Μουσολίνι είχε αισθητές διαφορές από τον εθνικοσοσιαλισμό του Χίτλερ, η δικτατορία του Φράνκο ήταν αρκετά διαφορετική όχι μόνο από τον φασισμό του Μουσολίνι αλλά ακόμα και από τη δικτατορία του Σαλαζάρ στη γειτονική Πορτογαλία. Δεν ισχυρίζομαι ότι τα δυο καθεστώτα ήταν «ίδια» ή «όμοια», αλλά ότι διέπραξαν εξίσου αποτρόπαια εγκλήματα, και επομένως είναι εξίσου καταδικαστέα. Ιδού, λοιπόν, μερικά από τα πιο κομβικής σημασίας στοιχεία που υπήρξαν κοινά τόσο στο ναζιστικό όσο και στο σοβιετικό/σταλινικό καθεστώτος.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
