Οι παλιοί, οι νέοι και η «παγκοσμιοποίηση»

Το μοίρασμα των υποψηφιοτήτων ανάμεσα σε πρόσωπα που έχουν παρελθόν στα βραβεία Οσκαρ με πολλά νέα πρόσωπα που εμφανίζονται για πρώτη φορά, καθώς επίσης η ποικιλία εθνικοτήτων με ταινίες από όλον τον κόσμο, δίνουν το στίγμα των 94ων βραβείων της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου που ανακοινώθηκαν την περασμένη Τρίτη και θα απονεμηθούν στις 27 Μαρτίου.
Η ομπρέλα των Οσκαρ «καλύπτει» καλλιτέχνες από τον 75χρονο Στίβεν Σπίλμπεργκ που έχοντας στην κατοχή του δύο βραβεία σκηνοθεσίας («Η λίστα  του Σίντλερ», «Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν») προτείνεται για το βραβείο σκηνοθεσίας του «West Side Story» για έκτη συνεχή δεκαετία (και όγδοη φορά), μέχρι τον Ιάπωνα Ριουσούκε Χαμαγκούτσι, ο οποίος γεννήθηκε όταν ο Σπίλμπεργκ βρέθηκε για πρώτη φορά υποψήφιος το 1978 για τις «Στενές επαφές 3ου τύπου»  και σήμερα τον συναγωνίζεται στην ίδια κατηγορία με το «Drive my car».

Γυναικεία φόρα και απουσίες

Πάντα για το βραβείο σκηνοθεσίας, η μόνη γυναίκα υποψήφια είναι η Νεοζηλανδή Τζέιν Κάμπιον, που έχει να εμφανιστεί με υποψηφιότητα στα Οσκαρ από το 1994 με τα «Μαθήματα πιάνου» και που εφέτος μάλλον θα το κερδίσει. Η ταινία της «Η εξουσία του σκύλου» είναι εκείνη που κυριαρχεί στις υποψηφιότητες των Οσκαρ έχοντας συγκεντρώσει δώδεκα. Μάλιστα είναι η ταινία με τις περισσότερες υποψηφιότητες σε κατηγορίες ηθοποιών: ο Βρετανός Μπένεντικτ Κάμπερμπατς διεκδικεί το Α’ ανδρικού και οι πρωτοεμφανιζόμενοι στα Οσκαρ Κόντι Σμιθ-Μακφί, Τζέσι Πλέμονς, Κίρστεν Ντανστ, όλοι Αμερικανοί, διεκδικούν Β’ ρόλων.

Μια θέση πιο κάτω, το επιστημονικής φαντασίας «Dune» του Καναδού Ντενί Βιλνέβ μετράει δέκα υποψηφιότητες, κυρίως σε τεχνικές κατηγορίες και χωρίς υποψηφιότητα στην κατηγορία της σκηνοθεσίας. Αυτό είναι ένα γενικότερο πρόβλημα εδώ και αρκετά χρόνια στα Οσκαρ. Η πίτα για το βραβείο καλύτερης ταινίας έχει μεγαλώσει με εννέα ή δέκα (όπως εφέτος) υποψήφιες ταινίες αλλά οι σκηνοθέτες παραμένουν σε πεντάδα. Επομένως κάποιοι μένουν απέξω. Μαζί με τον Βιλνέβ εκτός πεντάδας σκηνοθετών για ταινίες που διεκδικούν το καλύτερης ταινίας είναι οι Γκιγέρμο ντελ Τόρο («Το μονοπάτι των χαμένων ψυχών»), Ανταμ Μακ Κέι («Μην κοιτάτε πάνω»), Σιάν Χέντερ («CODA») και Ρεϊνάλντο Μάρκους Γκριν («Η μέθοδος των Γουίλιαμς»).

Σε ό,τι αφορά τους άνδρες ηθοποιούς (Α’ ρόλος), η μάχη θα δοθεί ανάμεσα στον Μπ. Κάμπερμπατς της «Εξουσίας του σκύλου» και στον Γουίλ Σμιθ της «Μεθόδου των Γουίλιαμς» όπου υποδύεται τον Ρίτσαρντ Γουίλιαμς, πατέρα των αθλητριών του τένις Σερίνα και Βένους Γουίλιαμς. Ο Σμιθ έχει ήδη κερδίσει τη Χρυσή Σφαίρα για αυτόν τον ρόλο και σίγουρα θα έχει μαζί του τη «μαύρη» μερίδα των μελών της Ακαδημίας. Σε ό,τι αφορά τις γυναίκες ηθοποιούς, για το Α’ ρόλου οι προβλέψεις είναι αρκετά δύσκολες. Πολύ πιθανόν η Ακαδημία να διαλέξει την πρωτοεμφανιζόμενη στα Οσκαρ Κρίστεν Στιούαρτ που υποδύεται τη Λαίδη Νταϊάνα στη «Spencer». Να επισημάνουμε εδώ το σνομπάρισμα των μελών προς τη Lady Gaga, που δεν είναι τελικά υποψήφια για τον «Οίκο Gucci».

Η αξία της Ευρώπης

Εκτός από το βραβείο σκηνοθεσίας ο Ιάπωνας Ριουσούκε Χαμαγκούτσι διεκδικεί και το βραβείο καλύτερου σεναρίου διασκευασμένου για τη μεγάλη οθόνη, ενώ το ίδιο το «Drive my car» που πρωτοπαρουσιάστηκε τον περασμένο Ιούλιο στις Κάννες και από τότε έχει τρομερά ανοδική πορεία, είναι υποψήφιο τόσο για το καλύτερης ταινίας όσο και για το καλύτερης διεθνούς ταινίας.

Ωστόσο, το «Drive my car» δεν είναι η μόνη μη αμερικανική ταινία που έχει συγκεντρώσει αρκετές υποψηφιότητες σε διάφορες κατηγορίες. Στα Οσκαρ εφέτος η Ευρώπη δείχνει την κινηματογραφική αξία της. Το ιρλανδικό «Belfast» του Κένεθ Μπράνα συγκέντρωσε επτά υποψηφιότητες, οι τρεις εκ των οποίων αφορούν τον ίδιο τον Μπράνα (ταινίας γιατί είναι παραγωγός, σκηνοθεσίας και πρωτότυπου σεναρίου). Η ισπανική «Παράλληλες μητέρες» του Πέδρο Αλμοδόβαρ προτάθηκε σε δύο κατηγορίες (Α’ γυναικείου ρόλου – Πενέλοπε Κρους, μουσικής – Αλμπέρτο Ιγκλέσιας) και η νορβηγική «Το χειρότερο κορίτσι στον κόσμο» του Γιοακίμ Τρίερ επίσης (καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου και καλύτερης διεθνούς ταινίας). Αλλά η δανέζικη «Flee» είναι που γράφει κυριολεκτικά ιστορία διότι είναι υποψήφια σε τρεις κατηγορίες που αφορούν ταινία ως σύνολο: καλύτερου ντοκιμαντέρ, καλύτερου κινούμενου σχεδίου και καλύτερης διεθνούς ταινίας. Αυτό δεν έχει επιτευχθεί ποτέ στο παρελθόν από μια ταινία στα Οσκαρ.

Τέλος, να επισημανθεί ότι πολύ καλά σε υποψηφιότητες πήγε η ταινία της Μάγκι Γκίλενχααλ «Η χαμένη κόρη» που γυρίστηκε εξ ολοκλήρου στις Σπέτσες. Διεκδικεί τρία Οσκαρ, ανάμεσα στα οποία και το Α’ γυναικείου ρόλου για την ήδη βραβευμένη σε αυτή την κατηγορία Ολίβια Κόλμαν («Η ευνοούμενη»).

Βασικές υποψηφιότητες

Tαινία
«Belfast»
«West Side Story»
«Drive my car»
«CODA»
«Dune»
«Η μέθοδος των Γουίλιαμς (King Richard)»
«Η εξουσία του σκύλου»
«Πίτσα γλυκόριζα»
«Μην κοιτάτε πάνω»
«Το μονοπάτι των χαμένων ψυχών»

Σκηνοθεσία
Κένεθ Μπράνα, «Belfast»
Στίβεν Σπίλμπεργκ, «West Side Story»
Ριουσούκε Χαμαγκούτσι, «Drive my car»
Τζέιν Κάμπιον, «Η εξουσία του σκύλου»
Πολ Τόμας Αντερσον, «Πίτσα γλυκόριζα»

Α’ γυναικείος ρόλος
Τζέσικα Τσαστέιν, «The eyes of Tammy faye»
Κρίστεν Στιούαρτ, «Spencer»
Νικόλ Κίντμαν, «Being the Ricardos»
Πενέλοπε Κρους, «Παράλληλες μητέρες»
Ολίβια Κόλμαν, «Η χαμένη κόρη
(The lost daughter)»

Α’ ανδρικός ρόλος
Αντριου Γκάρφιλντ, «tick, tick… BOOM!»
Ντενζέλ Ουάσιγκτον, «The tragedy
of Macbeth»
Χαβιέρ Μπαρδέμ, «Being the Ricardos»
Γουίλ Σμιθ, «Η μέθοδος των Γουίλιαμς
(King Richard)»
Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, «Η εξουσία του σκύλου»

Διεθνής ταινία
«Drive my car», Ιαπωνία
«Το χέρι του Θεού», Ιταλία
«Το χειρότερο κορίτσι στον κόσμο», Νορβηγία
«Λουνάνα, ένα γιακ μέσα στην τάξη», Μπουτάν
«Flee», Δανία

Ελληνική έκδοση

Η ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων για τα 94α βραβεία Οσκαρ συμπίπτει με μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ελληνική έκδοση για τα εν λόγω βραβεία, την «ΟΣΚΑΡ καλύτερης ταινίας» (εκδόσεις ΙΑΝΟΣ). Ο κριτικός κινηματογράφου Δημοσθένης Ξιφιλίνος κάνει μια αναδρομή σε όλες τις ταινίες που απέσπασαν το Οσκαρ καλύτερης ταινίας από το 1929 με το «Wings» ως και πέρυσι με τη «Χώρα των Νομάδων». Μια υποκειμενική ματιά που αποδίδει «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι» επτά χρόνια προτού κλείσει ένας αιώνας από την πρώτη οσκαρική τελετή.