Οι επενδυτές «σβήνουν» τις καπνοβιομηχανίες

Η εκστρατεία υπέρ των «κοινωνικά υπεύθυνων επενδύσεων» έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Ουδόλως, ωστόσο, είχε επηρεάσει τις μετοχές του κλάδου καπνού, που πήγαιναν «σφαίρα». Το κακό ξεκίνησε πρόσφατα. Και ξεκίνησε στην Ευρώπη από έναν (διαρκώς αυξανόμενο) αριθμό συνταξιοδοτικών ταμείων και ασφαλιστικών εταιρειών που άρχισαν να ξεφορτώνονται τις μετοχές των καπνοβιομηχανιών από τα χαρτοφυλάκιά τους. Τα καταστροφικά για τον παγκόσμιο κλάδο καπνού αποτελέσματα της τάσης αυτής γίνονται αμέσως κατανοητά αν αναλογιστεί κανείς ότι η μετοχή της British American Tobacco (BAT) έχασε το 50% της αξίας της τη χρονιά που πέρασε, ενώ η μετοχή της Philip Morris έπεσε 37%!

Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου αναστροφή του κλίματος σε έναν κλάδο που έδωσε… διαστημικές αποδόσεις στους επενδυτές τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο παγκόσμιος δείκτης MSCI World Tobacco Index είχε την περίοδο 1999-2005 απόδοση… 1.437%, όταν ο ευρύτερος δείκτης MSCI World Index είχε την περίοδο αυτή απόδοση 72%.

Βλαπτικά προϊόντα

Μεσολάβησε, ασφαλώς, η σκλήρυνση της στάσης της αμερικανικής Διεύθυνσης Τροφίμων και Φαρμάκων έναντι των καπνοβιομηχανιών. Αλλά η πρωτοβουλία των συνταξιοδοτικών και των ασφαλιστικών ταμείων να πάψουν να επενδύουν σε εταιρείες τα προϊόντα των οποίων είναι απολύτως βλαπτικά για τα οικονομικά συμφέροντά τους είναι παγκόσμια.

Το Μάιο του 2016 η γαλλική ασφαλιστική ΑΧΑ ανακοίνωσε ότι θα σταματούσε να επενδύει στον καπνό λόγω της έξαρσης των ασθενειών που συνδέονται με αυτόν. Η βρετανική Aviva ξεκίνησε να πουλά μετοχές καπνοβιομηχανιών τον Ιούνιο του 2017 και ήδη έχει αδειάσει το χαρτοφυλάκιό της απ’ αυτές. Τον Ιανουάριο του 2018 το ταμείο των δανών δημοσίων υπαλλήλων και εκπαιδευτικών ανακοίνωσε ότι θα πουλήσει όλες τις μετοχές καπνοβιομηχανιών, ενώ το αντίστοιχο σουηδικό ταμείο ανακοίνωσε ότι παύει εφεξής να επενδύει στον καπνό και στην πυρηνική ενέργεια. «Είναι ασφυκτικές οι πιέσεις από κάποιες κατηγορίες επενδυτών να διακοπούν οι επενδύσεις στον καπνό για περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς λόγους» δήλωσε στο Bloomberg ο Εντι Χάργκρεϊβς, αναλυτής της Investec.

Φρούδες ελπίδες

Η ανέλπιστη παραίτηση στις 5 Μαρτίου του επιτρόπου της αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων Σκοτ Γκότλιμπ, ο οποίος είχε προειδοποιήσει ότι η Υπηρεσία θα ζητήσει από τις καπνοβιομηχανίες να μειώσουν τα επίπεδα νικοτίνης στα προϊόντα τους και ότι θα απαγορεύσει τις πωλήσεις ηλεκτρονικών τσιγάρων και τσιγάρων με γεύση μέντας, έδωσε ώθηση στις μετοχές του κλάδου. Παρά ταύτα ο Χάργκρεϊβς δήλωσε ότι δεν πιστεύει πως η παραίτηση αυτή θα αναστρέψει το επενδυτικό κλίμα. Μαζί του συμφωνεί και ο Αλαν Ερσκάιν της Credit Suisse, που προειδοποίησε ότι η αισιοδοξία πως η αμερικανική Υπηρεσία θα αλλάξει πολιτική μετά την παραίτηση Γκότλιμπ είναι αστήρικτη.

«Ισως καθυστερήσουν λίγο οι αποφάσεις εξαιτίας των διοικητικών αλλαγών στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, αλλά η περιοριστική πολιτική σε ό,τι αφορά τα προϊόντα καπνού δεν θα αλλάξει» σημείωσε ο Ερσκάιν. Εν τω μεταξύ, οι μεγάλοι «παίκτες» της παγκόσμιας καπνοβιομηχανίας οργανώνουν την άμυνά τους. Η ΒΑΤ διοργάνωσε την περασμένη Πέμπτη ενημερωτική εκδήλωση για τους επενδυτές και τους αναλυτές αναφορικά με τα υποκατάστατα για το τσιγάρο που μελετά να λανσάρει στην αγορά προκειμένου να παρακάμψει την αυστηροποίηση της νομοθεσίας για το κάπνισμα και να αντιμετωπίσει τον οξυμμένο και εκεί ανταγωνισμό από το IQOS της Philip Morris, για παράδειγμα.

«Εν τω μεταξύ, το ξεπούλημα των μετοχών από τους θεσμικούς επενδυτές πιθανότατα θα συνεχιστεί» εκτιμά η ρεπόρτερ Λίζα Φαμ του Bloomberg. Οπως εξηγεί άλλωστε, οι θεσμικοί κατέχουν ακόμη περίπου το 86% των μετοχών των καπνοβιομηχανιών, ενώ αν συνυπολογιστεί το σύνολο των μετοχών των εταιρειών που μετέχουν στον δείκτη MSCI World Index το ποσοστό που κατέχουν οι μεγάλοι είναι 76%.