Νάτσο Ντουάτο: «Οι μόδες δεν με ενδιαφέρουν»

Ο Νάτσο Ντουάτο είναι Ισπανός, γεννημένος στη Βαλένθια, αλλά δικαίως διεκδικεί τον τίτλο του πολίτη του κόσμου. Στη διάρκεια της εντυπωσιακής καριέρας του ως χορευτή και χορογράφου έχει ταξιδέψει επανειλημμένως ανά τον κόσμο, ενώ έχει έρθει πολλές φορές και στην Ελλάδα, για δουλειά και για διακοπές.

Πριν από μερικές ημέρες βρέθηκε στην Αθήνα προκειμένου να επιβλέψει τις πρόβες για το ανέβασμα του έργου του «Herrumbre» («Σκουριά») που σηματοδοτεί την πρώτη του συνεργασία με το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Στο μεσοδιάστημα ως την πρεμιέρα της 6ης Φεβρουαρίου στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος», το πρόγραμμά του περιελάμβανε ένα ταξίδι στη Βιέννη όπου χθες ήταν προγραμματισμένη η πρεμιέρα ενός άλλου έργου του, θα επιστρέψει για το άνοιγμα της αυλαίας του «Herrumbre» ενώ οι επόμενοι μήνες αναμένονται ιδιαίτερα έντονοι: τον Μάρτιο έχει πρεμιέρα στη Στουτγάρδη, τον Απρίλιο στο Μεξικό, μέσα στον Φεβρουάριο ο σουπερστάρ του χορού Ρομπέρτο Μπόλε θα πρωταγωνιστήσει σε ένα έργο του στο Μιλάνο, ετοιμάζει μια νέα παραγωγή του μπαλέτου «H Mπαγιαντέρα» στη Ρωσία τον Οκτώβριο και παράλληλα έχει αναλάβει ένα πρόγραμμα για την ισπανική κρατική τηλεόραση σχετικό με τον κλασικό χορό, την όπερα και τη συμφωνική μουσική. «Παραδέχομαι ότι έχω βαρεθεί τα τόσο συχνά ταξίδια, από την άλλη όμως αυτός είναι πλέον ο τρόπος ζωής μου. Εχω συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορώ να μείνω στο ίδιο μέρος περισσότερο από 15 ημέρες συνεχόμενα» σχολιάζει ο 62χρονος Ντουάτο.

Το «Herrumbre» είναι εμβληματικό έργο. Κατοικώντας σε απόσταση μόλις 200 μέτρων από τον σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα της Μαδρίτης όπου το 2004 εκδηλώθηκε η αιματηρή τρομοκρατική επίθεση, επηρεάστηκε έντονα. Την ίδια εποχή, το Διεθνές Φόρουμ Πολιτισμών που πραγματοποιήθηκε στη Βαρκελώνη παρήγγειλε στον ίδιο και στο Εθνικό Μπαλέτο Ισπανίας – του οποίου ο Ντουάτο είχε τότε την καλλιτεχνική διεύθυνση – ένα νέο έργο με θέμα τα βασανιστήρια. Αφετηρία για τον δημιουργό στάθηκε μια φωτογραφία από τις φυλακές του Γκουαντάναμο που δείχνει τους φυλακισμένους πεσμένους στο έδαφος, σαν ζώα. Στη χορογραφία του – η οποία έχει παρουσιαστεί ανά τον κόσμο – επιχειρεί να μεταμορφώσει σε κινήσεις τις εικόνες βίας που προβάλλονται από τα ΜΜΕ με σκοπό να ευαισθητοποιήσει το κοινό γύρω από συγκεκριμένο ζήτημα.

Ο Ντουάτο εμπνεύστηκε τον τίτλο «Herrumbre» από το ποίημα «Θραύσματα» («Chatarra») του Ανχελ Γκονθάλεθ. «Το συγκεκριμένο έργο δεν αφορά μόνο τα βασανιστήρια αλλά και το πώς ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει σε μια τόσο ακραία, εξευτελιστική κατάσταση, όπως η απώλεια της αξιοπρέπειας» σημειώνει ο Ντουάτο. «Συγκρίνω τον άνθρωπο με τον σίδηρο, όπως ο σίδηρος οξειδώνεται, έτσι σκουριάζει και η ψυχή. Οταν προσπαθώ να φανταστώ τι ωθεί ένα άτομο να βασανίζει ένα άλλο, δεν βρίσκω απάντηση στην ερώτησή μου».

Ενα πολιτικό έργο

Θα χαρακτήριζε το «Herrumbre» πολιτικό έργο; «Απολύτως» απαντά ο Ντουάτο. «Πολλά από τα έργα μου είναι πολιτικά. Γενικώς, εμπνέομαι από θέματα που είναι σημαντικά για την κοινωνία μας και μας βοηθούν να σκεπτόμαστε. Θέλω τα έργα μου να είναι διαχρονικά και δεν με ενδιαφέρουν οι εφήμερες μόδες». Ομολογεί πως ο θάνατος της αδελφής του σε νεαρή ηλικία από ναρκωτικά τον στιγμάτισε. «Κι αυτό είναι πολιτικό θέμα, το ποιοι και γιατί σπρώχνουν τους νέους ανθρώπους στα ναρκωτικά» σχολιάζει. Πιστεύει πως το κοινό θέλει να βλέπει στη σκηνή πράγματα που προβληματίζουν ή προτιμά να «ξεφεύγει» από τη δύσκολη καθημερινότητα με κάτι πιο ανάλαφρο; «Και με τα θέματα που απασχολούν την κοινωνία μπορείς να «ξεφύγεις» από την καθημερινότητα. Εξαρτάται πώς παρουσιάζονται. Γενικά, τα έργα μου αποπνέουν μια ποιητικότητα, το «Ηerrumbre», ας πούμε, είναι βίαια ρομαντικό. Εχουμε τόσο πολύ συνηθίσει να βλέπουμε φοβερά πράγματα στα ΜΜΕ και να μην κάνουμε τίποτα για αυτό… Εν προκειμένω το κοινό για περισσότερο από μία ώρα θα προβληματιστεί, τουλάχιστον, επάνω σ’ αυτό το θέμα, δεν μπορείς να γυρίσεις σελίδα ή να αλλάξεις κανάλι. Ισως να μην ξανασχοληθούν με αυτό αν δεν θέλουν, αλλά το γεγονός πως πρόκειται για παράσταση και όχι για πραγματικότητα σε βοηθά να σκεφθείς πιο εύκολα».

Το 2019 σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της θητείας του στην καλλιτεχνική διεύθυνση του Κρατικού Μπαλέτου του Βερολίνου, την οποία κατείχε επί μία πενταετία. Πώς την αποτιμά; «Ηταν τα χειρότερα χρόνια της ζωής μου» λέει με τόλμη. «Οι πολιτικοί ανακατεύονταν διαρκώς, οι κριτικοί έδειξαν απίστευτη έλλειψη σεβασμού, οι χορευτές προέρχονταν και από τις τρεις όπερες του Βερολίνου, οπότε δεν παίζαμε σταθερά σε ένα θέατρο ούτε είχαμε τεχνικούς. Ολα αυτά, ομολογώ, δεν τα είχα σκεφθεί όταν αποδέχθηκα την πρόταση. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην τελευταία μου πρεμιέρα, το καλοκαίρι στην Komische Oper, μετά από τόσα χρόνια δεν με γνώρισαν στην είσοδο».

Παραμένει όμως καλλιτεχνικός διευθυντής στο θέατρο Μιχαηλόφσκι της Αγίας Πετρούπολης, στη Ρωσία. Λέει πως η κοινωνία εκεί είναι διαφορετική: «Υπάρχει ομοφοβία, μισογυνισμός…». Στο παρελθόν είχε και ο ίδιος μια δυσάρεστη εμπειρία: «Είμαι ανοιχτά ομοφυλόφιλος και κάποτε δέχθηκα επίθεση στον δρόμο, μου έσπασαν ένα δόντι. Τι να γίνει, δεν μπορώ σε αυτή την ηλικία να υποδυθώ κάτι που δεν είμαι. Αλλάζουν όμως κι εκεί τα πράγματα. Οι νέοι άνθρωποι σκέφτονται αλλιώς».