Οι δεκαεξάχρονες αμαζόνες του κλίματος

Το ραντεβού με τρεις μαθήτριες από το ελληνικό «Fridays for Future» («Παρασκευές για το Μέλλον») ήταν στο Σύνταγμα, όπου κάνουν τις συγκεντρώσεις τους. Οταν καταλήξαμε στο καφέ του Εθνικού Κήπου, μια φράση της Αριάδνης, που επανέλαβαν η Ηλιάνα και η Μαρίλια, ήταν η απόδειξη ότι εννοούν όσα υποστηρίζουν. Παραγγείλαμε φυσικό χυμό. «Χωρίς καλαμάκι!» είπαν και οι τρεις. «Δεν είναι καθόλου δύσκολο να αλλάξουμε συνήθειες» λέει η Αριάδνη. «Δεν αγοράζω σαμπουάν σε πλαστικό μπουκάλι – λούζομαι με μπάρες σαπουνιού. Εχω οδοντόβουρτσα από μπαμπού και πάντα μαζί μου ένα πακέτο με μαχαιροπίρουνο και καλαμάκι. Πλαστικές σακούλες; Δεν υπάρχουν στο σπίτι μας».

Κλιματική δικαιοσύνη

Η 16χρονη Αριάδνη Παπαθεοδώρου, μαθήτρια της Β’ Λυκείου στη Γερμανική Σχολή Αθηνών, θέλει να σπουδάσει Βιοχημεία και Βusiness, «για να κάνω μια εταιρεία που θα παρασκευάζει φάρμακα για όσους δεν έχουν χρήματα να τα αγοράσουν. Το θεωρώ πολύ σημαντικό – και αυτό είναι ένα μέρος της κλιματικής δικαιοσύνης». Προς το παρόν, μοιράζεται τον ελεύθερο χρόνο της ανάμεσα στον αθλητισμό (στην ομάδα μπάσκετ της Ηλιούπολης) και στην εθελοντική προσφορά (διδάσκει ελληνικά σε πρόσφυγες).  

Η Μαρίλια Μακάρεμ, μαθήτρια της Β’ Λυκείου στο Λύκειο Χαλανδρίου, ασχολείται επίσης με το μπάσκετ, σκοπεύει να σπουδάσει Οικονομία και δεν αποκλείει να ασχοληθεί με την πολιτική. Η μικρότερη της παρέας, η 15χρονη Ηλιάνα Τσακμπάση, φοιτά στην Α’ τάξη του 1ου Πειραματικού Λυκείου Αθηνών. Παίζει βόλεϊ και θέλει να γίνει ωκεανογράφος. Και οι τρεις τους, αν και 15 και 16 ετών, είναι ενημερωμένες, έχουν άποψη για όλα τα ζητήματα που αφορούν την κλιματική κρίση, την προστασία του περιβάλλοντος, τις εναλλακτικές προτάσεις.

Η ιστορία των κινητοποιήσεων «Fridays for Future» ξεκίνησε όταν η σουηδή μαθήτρια Γκρέτα Τούνμπεργκ έκανε κάθε Παρασκευή έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο καθιστική διαμαρτυρία για την έλλειψη δράσης για την κλιματική κρίση. Η Αριάδνη γνώρισε την Γκρέτα στην Λωζάννη τον Αύγουστο, σε μια συνάντηση έφηβων ακτιβιστών («είναι ένας ήρεμος άνθρωπος που θα καταφέρει πολλά» λέει). Η Γκρέτα έχει γίνει διάσημη πλέον, έχουν ιδρυθεί τμήματα του κινήματος σε πολλές χώρες – στην Ελλάδα υπάρχουν ή ετοιμάζονται σε 20 πόλεις (από τη Θεσσαλονίκη και τα Τρίκαλα μέχρι τα Χανιά και την Πάτρα).  

«Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να ξυπνήσουν οι πολιτικοί» λέει η Αριάδνη. «Να τους πούμε: σας παρακαλώ, ακούστε την έρευνα και ό,τι σας λένε οι επιστήμονες». «Εχουν βρεθεί λύσεις εδώ και πολλά χρόνια και η αδιαφορία των πολιτικών μάς οδήγησε σε αυτό το στάδιο» συμπληρώνει η Μαρίλια. Πιστεύετε ότι είναι αδιαφορία ή συμφέροντα; ρωτώ. «Σίγουρα συμφέροντα» απαντά.

«Αγνοια που σκοτώνει»

«Ουσιαστικά η άγνοια είναι που μας σκοτώνει» παρεμβαίνει η Ηλιάνα. «Είναι γνωστό ότι υπάρχει κλιματική κρίση, όμως επειδή δεν είναι ενημερωμένος ο κόσμος για τις συνέπειες της αδιαφορίας του, δεν γίνονται τόσες κινητοποιήσεις και δεν έχει γίνει καμιά αλλαγή τόσα χρόνια». «Οι άνθρωποι θα αφυπνιστούν μόνο όταν καταλάβουν ότι χάνονται ανθρώπινες ζωές. Δεν γίνεται μέσα σε 30 χρόνια να έχουν πεθάνει τόσοι παγκοσμίως από πλημμύρες. Είναι εξωφρενικό. Αν δεν κάνει ο καθένας μας τίποτα, είναι σαν να έχει αίμα στα χέρια του» καταλήγει η Μαρίλια.

Συζητούμε για τις εξορύξεις πετρελαίου και την πράσινη ενέργεια. Η Μαρίλια πιστεύει ότι αν στην Ελλάδα εκμεταλλευόμασταν ηλιακή και αιολική ενέργεια, θα είχαμε δωρεάν ηλεκτρικό ρεύμα και θα κερδίζαμε χρήματα πουλώντας στην υπόλοιπη Ευρώπη. «Και αυτή είναι μια απάντηση», παρεμβαίνει η Αριάδνη, «σε όσους λένε πως αν κάνουμε αλλαγές θα καταστραφεί η οικονομία. Απλώς θα αλλάξει πορεία».

«Η κλιματική αλλαγή έχει κόστος» επανέρχεται η Μαρίλια. «Μέσα σε 30 χρόνια όχι μόνο έχουν χαθεί τόσοι άνθρωποι, αλλά και χρήματα – περισσότερα από 90 δισ. από τις καταστροφές λόγω της κλιματικής κρίσης». Πολλοί κρίνουν αρνητικά τις ανεμογεννήτριες, παρεμβαίνω, γιατί σκοτώνουν τα πουλιά και αλλοιώνουν το τοπίο. Και σε αυτό έχει απάντηση. «Μπορούν να μελετήσουν πού θα τις βάλουν, μακριά από τις διαδρομές των πουλιών. Για τα πουλιά που σκοτώνονται πέφτοντας πάνω στους ουρανοξύστες δεν λέει κανείς τίποτα. Απλώς κάτι θέλουν να βρουν να πουν. Οπως άλλοι λένε για εμάς ότι κάνουμε πορείες για να γλιτώσουμε μάθημα. Η απάντησή μας ήρθε όταν τη δεύτερη Παρασκευή που συναντηθήκαμε μετά το σχολείο, στις 4, μαζευτήκαμε πάλι τα ίδια άτομα».

Αλλαγή ζωής

Μιλούν για την καταστροφή των δασών, τον Αμαζόνιο, τον υπερκαταναλωτισμό («όταν χαλάσει ένα ρούχο, το πετάμε αντί να το μπαλώσουμε και να του αλλάξουμε χρήση όταν φθαρεί»), τη σπατάλη της τροφής και το κόκκινο κρέας. Περιγράφουν τον μαραθώνιο για να πάει κάποιος από την Κηφισιά μέχρι ψηλά στη Μεσογείων – για μια απόσταση που με το αυτοκίνητο χρειάζεσαι 15 λεπτά, πρέπει να πάρεις το μετρό μέχρι Πανόρμου, το λεωφορείο και μετά το μετρό για να ανέβεις ξανά. «Eνα αξιόπιστο σύστημα ΜΜΜ είναι επένδυση για το κλίμα» λέει η Ηλιάνα.