Ο θάνατος της Γκέλι Ράουμπαλ

Τα τελευταία χρόνια συγγραφείς από όλον τον κόσμο, γοητευμένοι από τα γεγονότα που τάραξαν τη Γερμανία μετά την ήττα της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την παραίτηση του Κάιζερ Γουλιέλμου Β΄, την κατάλυση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας, και οδήγησαν στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, τη δημιουργία του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, την εξάπλωση του ναζισμού, την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και τελικά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, γράφουν αστυνομικά μυθιστορήματα με φόντο εκείνη την ταραγμένη εποχή. Ενας από τους πρώτους ήταν ο Σκωτσέζος Φίλιπ Κερ. Ακολούθησαν και άλλοι, ανάμεσά στους οποίους και πολλοί Γερμανοί.

Ερχεται τώρα ο Ιταλός Φαμπιάνο Μάσιμι (Μόντενα, 1977), ο οποίος ασχολείται με την ετοιμοθάνατη Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Το μυθιστόρημα Ο άγγελος του Μονάχου (εκδ. Πατάκη) έχει ως ήρωες ιστορικά πρόσωπα τα οποία εμπλέκονται σε ένα αληθινό έγκλημα, τη δολοφονία της 22χρονης Ανγκελα Ράουμπαλ, γνωστής ως «Γκέλι», ανιψιάς του Χίτλερ. Η μητέρα της ήταν ετεροθαλής αδελφή του Χίτλερ από τον ίδιο πατέρα και άλλη μητέρα. Η κοπέλα βρέθηκε στο αριστοκρατικό διαμέρισμα που της είχε παραχωρήσει ο θείος της, έχοντας δίπλα της ένα πιστόλι, το πιστόλι του. Τι ακριβώς έγινε σ’ εκείνο το διαμέρισμα, στο Μόναχο, το Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 1931; Την υπόθεση αναλαμβάνει ο αστυνομικός Ζίγκφριντ Ζάουερ, ο οποίος συνεργάζεται με τον Χέλμουτ, αλλιώς Μούτι, τον καλύτερο φίλο του, για να εξιχνιάσουν το μυστηριώδες έγκλημα. Είναι η εποχή της ανόδου του ναζισμού, όταν στους δρόμους πολεμοχαρείς άνδρες των Ταγμάτων Εφόδου (SA), της παραστρατιωτικής οργάνωσης του Εθνικοσοσιαλιστικού Kόμματος, οπλισμένοι με κλομπ, κυνηγούν πολίτες. Ο Ζάουερ παίρνει εντολή να κάνει μια σύντομη έρευνα, μάλιστα έχει περιθώριο μέχρι το βράδυ. Ο διευθυντής του είναι σαφής: οποιαδήποτε κατηγορία θα πρέπει να στηρίζεται σε συντριπτικές αποδείξεις, διαφορετικά η υπόθεση θα μπει στο αρχείο.

Η εικόνα της νεκρής δείχνει ότι πρόκειται για αυτοκτονία, το λέει κι ο ιατροδικαστής, ωστόσο ο Ζάουερ έχει σοβαρές αμφιβολίες και συνεχίζει να παίρνει καταθέσεις από ανθρώπους που γνώριζαν το θύμα. Γιατί άραγε μια ωραία κοπέλα, ευλογημένη από την αφοσίωση ενός στοργικού θείου, θα έκλεβε ένα πιστόλι, θα κλεινόταν στο δωμάτιό της και θα σκοτωνόταν με μια σφαίρα στην καρδιά; Κάποιος λέει πως η Γκέλι ήταν έγκυος, άλλος πως είχε πολλούς φίλους, άρα και εραστές. Μία από τις πρώτες απορίες των δύο αστυνομικών ήταν η εξής: Τι απέγινε η χρυσή αλυσίδα με τη σβάστικα, τον αγκυλωτό σταυρό που κρεμόταν στον λαιμό της; Κάποια στιγμή, ο Ζάουερ, ο οποίος αναζητεί την αλήθεια και δεν θέλει να σταματήσει την έρευνα, βρίσκεται μπροστά στον Χίτλερ, που μόλις πληροφορήθηκε το τραγικό συμβάν επέστρεψε βιαστικά από τη Νυρεμβέργη και βεβαιώνει πως έλειπε από το Μόναχο, άρα έχει άλλοθι. Είναι ο πιο πολυσυζητημένος άνδρας της Βαυαρίας και ίσως της Γερμανίας, ο πολιτικός που αναστάτωσε τις περασμένες εκλογές και ετοιμάζεται να θριαμβεύσει στις επόμενες. Και ύστερα αυτοκτονεί ένας από τους μάρτυρες, ο Χάτζκε, κι ο Ζάουερ προβληματίζεται. Αραγε η κοπέλα έπεσε θύμα δολοφονίας; Και τι σχέση έχει με τον θάνατό της η δεύτερη αυτοκτονία;

Με λογοτεχνική επιδεξιότητα, ο Φαμπιάνο Μάσιμι ξεδιπλώνει όλες τις πτυχές του θανάτου της Γκέλι, όπου εμπλέκονται πραγματικά πρόσωπα τα οποία βρίσκονταν δίπλα στον Χίτλερ (Χίμλερ, Χάιντριχ, Χόφμαν, Γκέρινγκ). Δίνει τη δική του εκδοχή για το έγκλημα, δεδομένου ότι ελάχιστοι πιστεύουν πως επρόκειτο για αυτοκτονία. Ετσι, προκύπτει ένα άρτιο αστυνομικό μυθιστόρημα τοποθετημένο στην εποχή που έχουν αρχίσει οι διωγμοί κατά των Εβραίων, όταν εκατομμύρια Γερμανοί πίστευαν πως ο Χίτλερ μπορούσε να διορθώσει τα πράγματα και να κάνει ξανά μεγάλη τη Γερμανία.

{SYG}Φαμπιάνο Μάσσιμι{SYG}{TIT}Ο άγγελος του Μονάχου{TIT}{EKD}Μετάφραση Μαρία Οικονομίδου. Εκδόσεις Πατάκη, 2021, σελ. 656, τιμή 20,90 ευρ{EKD}ώ