Ο ταξίαρχος των εμβολίων

Ο ταξίαρχος Αρίστος Περρής είναι αξιωματικός του ΣΥΠ, του Σώματος Υλικού Πολέμου. Συνεπώς γνωρίζει καλά από διαχείριση υλικών. Το ρητό του; «Αρχή ήμισυ παντός», όπως και το ρητό που συνοδεύει τις στολές των στρατιωτικών του ΣΥΠ, δηλαδή «η καλή αρχή ισοδυναμεί με το μισό του όλου έργου». Η αρχή  ωστόσο έγινε στις 15 Δεκεμβρίου 2020 στο υφυπουργείο Πολιτικής Προστασίας, λίγες μόλις ημέρες πριν από την παραλαβή των πρώτων εμβολίων της Pfizer από το Βέλγιο, όταν οι Ενοπλες Δυνάμεις ανελάμβαναν τον συντονισμό, τον έλεγχο δηλαδή της εφοδιαστικής αλυσίδας και της διαχείρισης των εμβολίων COVID-19. Εκείνη την ημέρα η εντολή δόθηκε: Υπεύθυνος της επιχείρησης «Ελευθερίας θα ήταν ο Μάριος Θεμιστοκλέους. Συντονιστής της αποφασίστηκε να είναι ο ταξίαρχος Αρίστος Περρής.  Εργο τεράστιο, πρωτόγνωρο για τη χώρα μας, που μόνο ένας οργανωμένος φορέας θα μπορούσε να το διεκπεραιώσει – και αυτός ήταν οι Ενοπλες Δυνάμεις.

Αποστολή των στρατιωτικών ήταν αρχικώς να παραλάβουν τα εμβόλια, να φροντίσουν για την ασφάλειά τους, εν συνεχεία να τα αποθηκεύσουν, να τα μεταφέρουν σε όλη την Ελλάδα και να τα παραδώσουν στα εμβολιαστικά κέντρα. Με την ασφαλή παράδοση των εμβολίων στα εμβολιαστικά κέντρα τελείωνε και η εντολή που είχαν πάρει. Από εκεί και πέρα άλλοι αναλαμβάνουν να συνεχίσουν την επιχείρηση «Ελευθερία».

Αποστολές
«καταδικασμένες
να επιτύχουν»

Διπλωματούχος του ΕΜΠ, του Τμήματος Χημικών Μηχανικών, ο ταξίαρχος Περρής προτού εμφανιστεί η πανδημία ήταν υποδιευθυντής στο ΓΕΣ, στη Διεύθυνση Υλικού Πολέμου, αλλά υπηρέτησε παλαιότερα και ως διοικητής στο 691 Εργοστάσιο Βάσεως, που όταν εμφανίστηκε η πανδημία ήταν το εργοστάσιο που παρασκεύασε τα πρώτα αντισηπτικά. Ελεγε μάλιστα στους συναδέλφους του στρατιωτικούς ότι υπάρχουν ορισμένες αποστολές που είναι «καταδικασμένες να επιτύχουν».  Αυτό είναι το σλόγκαν που λέει σήμερα, την ώρα που επιχειρεί να συντονίσει την παραλαβή και διανομή των εμβολίων, τα self tests και τη λειτουργία των εμβολιαστικών κέντρων. Το «στρατηγείο» του ταξιάρχου  βρίσκεται στο υφυπουργείο Πολιτικής Προστασίας, όπου είναι προσωρινά αποσπασμένος, μαζί με τη 13μελή στρατιωτική ομάδα συνεργατών του, και είναι οι μοναδικοί στο κτίριο της λεωφόρου Κηφισίας που κυκλοφορούν με στολή παραλλαγής, αφού είναι εν ενεργεία στρατιωτικοί και θεωρούν τον εαυτό τους ότι βρίσκονται συνεχώς σε εμπόλεμη κατάσταση με την COVID-19.

Συντονισμός
μεταξύ πέντε
υπουργείων

Οταν ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, επέλεξε τον ταξίαρχο Περρή για να είναι επικεφαλής της όλης προσπάθειας και παράλληλα σύνδεσμος με το ΓΕΕΘΑ για την υλοποίηση της επιχείρησης «Ελευθερία», δηλαδή της επιχείρησης εμβολιασμού του πληθυσμού, ουδείς γνώριζε τι δυσκολίες που  θα συναντούσαν. Ακόμα και σήμερα, έξι και πλέον μήνες από την παραλαβή και διάθεση των πρώτων εμβολίων, οι συνεργάτες του ταξιάρχου δεν ξέρουν τι θα συναντήσουν. Αυτοί είναι που έχουν το δύσκολο έργο της ευθύνης του συντονισμού της διανομής των εμβολίων και των self tests, να ανοίξουν νέες πλατφόρμες εμβολιασμού, να συνεχίσουν να παραλαμβάνουν εμβόλια και να τα αποστέλλουν με ασφάλεια σε όλη την Ελλάδα. Οι προκλήσεις και οι δυσκολίες που έπρεπε να αντιμετωπιστούν από την αρχή ήταν, σύμφωνα με τον ταξίαρχο του Σώματος Υλικού Πολέμου, και περίπλοκες και πρωτόγνωρες.

Επρεπε, φέρ’ ειπείν, να υπάρξει ομαλή συνεργασία και συντονισμός μεταξύ κρατικών και ιδιωτικών φορέων για την υλοποίηση ενός τεράστιου εγχειρήματος με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και απαιτήσεις σε σύντομο  χρονικό διάστημα. Πράγμα εξαιρετικά δύσκολο, γιατί έπρεπε να συντονιστούν και να συνεργαστούν μεταξύ τους πέντε υπουργεία (Υγείας, Εθνικής Αμυνας, Προστασίας του Πολίτη, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Ναυτιλίας) και τρεις μη κρατικοί φορείς (εταιρείες παραγωγής εμβολίων, κέντρα αποθήκευσης και κέντρων διανομής και μεταφορικές εταιρείες).

Δύσκολες συνθήκες
διαχείρισης
και διακίνησης

Εκείνο που δυσκόλευε την όλη κατάσταση ήταν οι ιδιαίτερες συνθήκες διαχείρισης και διακίνησης των εμβολίων, που ήταν πρωτότυπες ακόμα και για τις εταιρείες παραγωγής τους. Οι συνθήκες, για παράδειγμα, της ψυχρής αλυσίδας του εμβολίου της Pfizer, του πρώτου εμβολίου που είχε παραλάβει η χώρα μας, επέβαλλαν την εξασφάλιση θερμοκρασιών αποθήκευσης στους -80C στις φαρμακαποθήκες και την εν συνεχεία διακίνηση σε ελεγχόμενες και καταγεγραμμένες θερμοκρασιακές συνθήκες (2-8 βαθμούς Κελσίου) έως και την παράδοση στα εμβολιαστικά κέντρα. Επιπλέον, υπήρχαν και χρονικοί περιορισμοί στην ολοκλήρωση της διαδικασίας συσκευασίας (έως και 30 λεπτά), μεταφοράς (έως και 48 ώρες) και χρήσης από τα εμβολιαστικά κέντρα (έως και 120 ώρες). Επρεπε ακόμα να γίνει παράλληλα και ο συντονισμός των πέντε φαρμακαποθηκών, πράγμα όχι τόσο εύκολο, καθότι για να γίνει έπρεπε να υπάρξει λεπτομερής σχεδιασμός, έλεγχος και παρακολούθηση από τους στρατιωτικούς στο Συντονιστικό Κέντρο. Αλλά η επιχείρηση δεν τελείωνε ακόμα…

Επρεπε να εξευρεθεί ένας τρόπος ασφαλούς και σύμφωνα με τις απαιτούμενες συνθήκες «ψυχρής» αλυσίδας αποστολής εμβολίων σε όλα τα νησιά της χώρας από την αρχή της διαδικασίας εμβολιασμών. Η διαδικασία σχεδιάστηκε από τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, τα οποία, αφού πραγματοποίησαν προσομοιώσεις σε διάφορους προορισμούς με τη συνδρομή ιδιωτικών αεροπορικών εταιρειών, πιστοποιήθηκε από την αρμόδια Επιτροπή Διασφάλισης Ποιότητας του υπουργείου Υγείας. Λόγω της σχεδίασης και της ακριβούς εκτέλεσης της επιχείρησης έγιναν έως σήμερα 2.100 αποστολές εμβολίων όλων των εταιρειών στο σύνολο των νησιών της χώρας μας. Συνοπτικά, κάθε αποστολή περιλαμβάνει την κινητοποίηση ενός ολόκληρου στρατού (Ενοπλες Δυνάμεις, Λιμενικό, Πυροσβεστική και Αστυνομία) για την ασφαλή μεταφορά των εμβολίων στα αεροπλάνα και παράδοση στα εμβολιαστικά κέντρα των νησιών. Παράλληλα, έπρεπε να εξασφαλιστούν η μετακίνηση του προσωπικού για τον εμβολιασμό από και προς το νησί και η παραλαβή των εμβολίων στο νησί με προσωπικό και μέσα των Ενόπλων Δυνάμεων, της Πυροσβεστικής και του Λιμενικού.

Ο ΔΥΣΚΟΛΟΣΕΦΟΔΙΑΣΜΟΣΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝΝΗΣΙΩΝ

Σε αρκετές περιπτώσεις, για την εκπλήρωση μίας και μόνης αποστολής εμβολίων χρειάστηκε να υπάρξει συνδυασμός ακτοπλοϊκής και αεροπορικής μεταφοράς. Επιπλέον, για τον εμβολιασμό των κατοίκων στα νησιά (κάτω των 1.000 κατοίκων) συχνά επιστρατεύονταν στρατιωτικά ελικόπτερα και πλοία του Λιμενικού. Και το σημαντικότερο; Η εφοδιαστική αλυσίδα αναπτυσσόταν παράλληλα με το πρόγραμμα εμβολιασμού, η υλοποίηση του οποίου επηρεαζόταν από τις παραλαβές των εμβολίων, από τις διαφορετικές συνθήκες αποθήκευσης (για παράδειγμα, διαφορετικά αποθηκεύονταν τα εμβόλια Pfizer, διαφορετικά τα J&J ή τα AstraZeneca) και διακίνησης αυτών, καθώς και από τη σταδιακή ανάπτυξη και έναρξη της λειτουργίας των εμβολιαστικών κέντρων.

Ακρίβεια στον υπολογισμό των απαιτούμενων δόσεων

Εκείνο που ιδιαιτέρως πρόσεχε η συντονιστική επιτροπή και οι στρατιωτικοί ήταν να γίνεται ακριβής ο υπολογισμός των απαιτούμενων δόσεων με βάση τα ραντεβού, που ως γνωστόν καταγράφονταν μέσω πλατφόρμας που είχε αναπτυχθεί από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής. Και τέλος, φρόντισαν ώστε να υπάρξει ένα σύστημα αναδιανομής όσων εμβολίων είχαν περισσέψει από ακύρωση ραντεβού.