Αλυσίδες εστιατορίων που πίσω τους κρύβονται «νονοί» της νύχτας και «ξέπλυμα χρημάτων» από εκβιάσεις ή εμπόριο ναρκωτικών. Αρτοποιεία της πρωτεύουσας που έχουν ελεγχθεί για σχέσεις με μεγάλο κύκλωμα σωματεμπορίας. Ιδιώτες που βρίσκονται στο πλευρό επιχειρηματιών αλλά και πολιτικών και προχωρούν σε αγορές χώρων νυχτερινής διασκέδασης. Πρατήρια καυσίμων που παραχωρούνται σε μεγαλοποινικούς για ύποπτες επενδύσεις.

Εταιρείες security και προσφοράς υπηρεσιών καθαρισμού σε δημόσια κτίρια όπου εμφανίζονται να συμμετέχουν επιχειρηματίες που ασχολούνται μέχρι και με οπλικά συστήματα ή παράνομο στοίχημα. Αλυσίδες καταστημάτων και γυμναστηρίων που ανήκουν σε άτομα που έχουν φυλακισθεί για εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων κοκαΐνης στην Ελλάδα και βρίσκονται διαρκώς υπό έλεγχο των οικονομικών υπηρεσιών. Κυκλώματα, πολλές φορές, με άνωθεν κάλυψη αλλά και «προσβάσεις» στην ΕΛ.ΑΣ.

Αυτά αποκαλύπτονται στη συνέχεια της μεγάλης έρευνας της ΕΛ.ΑΣ. για το εκτεταμένο λαθρεμπόριο χρυσού από την αλυσίδα ενεχυροδανειστηρίων «Ριχάρδος» και άλλες που ασχολούνται με το εμπόριο χρυσού. Καθότι οι αρχές ασφαλείας έχουν διαπιστώσει ότι πίσω από ορισμένα δίκτυα καταστημάτων που απλώνονται με ταχείς ρυθμούς σε όλη την Ελλάδα, ιδιαίτερα εν μέσω της κρίσης, υποκρύπτονται ύποπτα κεφάλαια.

Σύμφωνα με στελέχη του ΣΔΟΕ και άλλων οικονομικών υπηρεσιών, πρόκειται σε αρκετές περιπτώσεις για οργανωμένα «πλυντήρια» που χρηματοδοτούνται από εγκληματικές δραστηριότητες ή υποκρύπτουν παράνομα κυκλώματα.

Το δίκτυο
«Ριχάρδος»

Είναι ενδεικτική η περίπτωση του 51χρονου ενεχυροδανειστή ο οποίος την τελευταία διετία – όταν και φαίνεται σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ. να συμμετέχει στις παράνομες εξαγωγές χρυσού στην Τουρκία – είχε αρχίσει επέκταση των καταστημάτων του ακόμη και στην τελευταία ελληνική πόλη, υποσχόμενος αγορά κοσμημάτων στις καλύτερες τιμές. Προχωρώντας παράλληλα σε διαρκείς διαφημίσεις και αγορά τηλεοπτικού χρόνου για εκπομπές και πληρωμένες συνεντεύξεις προκειμένου να βρεθούν νέες ποσότητες κοσμημάτων και να προωθήσει την παράνομη δραστηριότητά του. Και όλα αυτά βεβαίως όταν ο κύκλος της πελατείας των ενεχυροδανειστηρίων είχε μικρύνει τα τελευταία χρόνια, γιατί οι απεγνωσμένοι έλληνες πολίτες είχαν σπεύσει να εκποιήσουν κοσμήματα και άλλα τιμαλφή την πρώτη τριετία της κρίσης και δεν φαίνεται να υπήρχαν μεγάλα πλέον αποθέματα στα ελληνικά σπίτια. Ομως αυτή η επέκταση του δικτύου «Ριχάρδος» την περίοδο της… κρίσης στα ενεχυροδανειστήρια είχε κινήσει το ενδιαφέρον της ΕΛ.ΑΣ. που άρχισε να τον ερευνά μεθοδικά στο πλαίσιο της δράσης της «μαφίας των Ρομά», με τις 1.000 περίπου διαρρήξεις σπιτιών στην Αττική, που είχε αποκαλυφθεί τον Νοέμβριο του 2016. Τότε ανάμεσα στα κυκλώματα κλεπταποδόχων με την εμπλοκή 3-4 γνωστών κοσμηματοπωλών ή ενεχυροδανειστών είχαν βρεθεί και ίχνη «ξεπλύματος» χρημάτων και κοσμημάτων από κατάστημα τουρκικών συμφερόντων το οποίο αποδείχθηκε ότι ήταν ο κύριος συνεργός του δικτύου «Ριχάρδος».

Στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. που είχαν αναλύσει το κύκλωμα παραλαβής κλοπιμαίων είχαν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στην εν λόγω αλυσίδα καταστημάτων χρυσού, όπως και εκατοντάδων άλλων ενεχυροδανειστηρίων που είχαν μπει στο ίδιο κόλπο. Οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. έχουν εντυπωσιασθεί από την ταχύτητα δημιουργίας συστήματος ταχυμεταφορέων, «γυρολόγων», οδηγών λεωφορείων αλλά και κινέζων εμπόρων ρούχων που ενεργοποίησε η «μαφία των ενεχυροδανειστηρίων» για να στέλνει μαζικά χρυσό στην Τουρκία, να εισπράττει τεράστια ποσά, να τα μεταφέρει και να τα διανέμει στην Ελλάδα και να προχωρεί σε νέες επενδύσεις. Εχοντας ως βασική κάλυψη «νομιμοποιητικά» έγγραφα που εξέδιδε το κύκλωμα, κι έτσι εξουδετερωνόταν οποιοσδήποτε έλεγχος της Αστυνομίας ή ελεγκτικών υπηρεσιών που δεν εντόπιζαν οποιοδήποτε επιλήψιμο στοιχείο.

Ο «πληροφοριοδότης» αστυνομικός

Επιπλέον, ο 51χρονος ιδιοκτήτης της αλυσίδας των ενεχυροδανειστηρίων είχε ως κύριο πληροφοριοδότη έναν αστυνομικό της ΔΙΑΣ και της Διεύθυνσης Επισήμων της ΕΛ.ΑΣ. Ωστόσο ο αστυνομικός αυτός φαινόταν να είχε εντυπωσιακή ενημέρωση από όσα διαμείβονταν σε συσκέψεις ανωτέρων και ανωτάτων αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ. σχετικά με τον σχεδιασμό των επιχειρήσεων για την εξάρθρωση του κυκλώματος των λαθρεμπόρων χρυσού. Είναι ενδεικτικό ότι όπως κατέθεσε για αυτόν ο αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. κ. Φώτης Τζελέπης, που ήταν προϊστάμενος της έρευνας για το παράνομο κύκλωμα «Ριχάρδος», είχε ενημερωθεί για στοιχεία της προηγηθείσας της επιχείρησης σύσκεψη. Ειδικότερα, μεταφέρθηκε  στον ενεχυροδανειστή ένα νούμερο «500» που αναφέρθηκε στη σύσκεψη και το οποίο πράγματι ειπώθηκε εκεί (πιθανόν αφορά αριθμό εμπλεκομένων καταστημάτων στο κύκλωμα ή άλλα τεχνικά ζητήματα της έρευνας).

Είναι ακόμη χαρακτηριστικό ότι ο 51χρονος ιδιοκτήτης, σαν να ήταν διοικητής αστυνομικής υπηρεσίας, ζητούσε σε άλλη περίπτωση από τον εν λόγω αστυνομικό να μεταβεί με ομάδα άλλων αστυνομικών να διώξουν κάποιους αλλοδαπούς από ακίνητο ιδιοκτησίας του. Και επιπλέον, όταν εκτιμούσε ότι δεν είχε επαρκή πληροφόρηση από τον αστυνομικό, και υπήρξε κάποιος έλεγχος για τον οποίον δεν είχε προειδοποιηθεί, τον απειλούσε με «λύσιμο συνεργασίας». Με αντίστοιχο οργίλο και υποτιμητικό ύφος.

Ο δικηγόρος Πειραιά κ. Ιωάννης Γλύκας σημειώνει μιλώντας στο «Βήμα» ότι «τα στοιχεία που παρουσιάζονται δεν φαίνονται επαρκή και αυτό μπορεί να αναδειχθεί στην περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης». Συμπληρώνεται ακόμη ότι περίπτωση εξαγωγής χρυσών αναθημάτων στην Τουρκία από εκκλησιαστικά ιδρύματα είχε εξετασθεί και προ τριετίας από τις οικονομικές αρχές.

Το «κύκλωμα» των καταστημάτων εστίασης

Ομως δεν είναι μόνο η περίπτωση της αλυσίδας «Ριχάρδος» και άλλων ενεχυροδανειστηρίων αυτές που έχουν κινήσει το ενδιαφέρον των διωκτικών και ελεγκτικών αρχών.

Τις τελευταίες εβδομάδες ο «αποδυναμωμένος» ΣΔΟΕ, στον οποίο δίνουν το «παρών» 70 ελεγκτές, ερευνά αλυσίδες καταστημάτων καφέ, αρτοποιείων, εστιατορίων, ακόμα και ψησταριών που ανοίγουν μαζικά σε πολλά σημεία της χώρας. Με ενδείξεις ότι δεν έχουν στόχο την κερδοφορία και την πώληση των προϊόντων τους αλλά πρόκειται για οργανωμένο «ξέπλυμα» χρήματος από παράνομες δραστηριότητες. Τα στοιχεία που συγκεντρώνονται από την έρευνα και του ΣΔΟΕ υπό την εποπτεία του ειδικού γραμματέα κ. Σταύρου Θωμαδάκη είναι εντυπωσιακά.

Οπως σημειώνει στο «Βήμα της Κυριακής» ανώτατο στέλεχος του ΣΔΟΕ «έχουμε εντοπίσει αρκετές περιπτώσεις τέτοιου είδους σειράς καταστημάτων που δημιουργούνται μέσω Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών με κεφάλαιο από 2.000 ως 10.000 ευρώ και γίνονται τεράστιες επενδύσεις εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Βλέπουμε ότι από αυτές τις μικρές ΙΚΕ ανοίγονται καταστήματα 50 τετραγωνικών μέτρων, με πολυτελείς επιπλώσεις, με παρκαδόρους πολλές φορές και με άλλα δείγματα πολυέξοδων ενεργειών. Χωρίς τον αντίστοιχο κύκλο πελατείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι προ μερικών ημερών είχαμε στείλει ειδικό πραγματογνώμονα σε επιχείρηση στον χώρο της εστίασης που άνοιξε με αρχικό κεφάλαιο 10.000 ευρώ και είχε πολυτελείς εγκαταστάσεις. Μας είπε ότι με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις το κόστος του ακινήτου, των επίπλων κ.λπ. ενός μόνο καταστήματος ανέρχεται στις 250.000 ευρώ. Και αυτό σχεδόν είναι ο κανόνας στους ελέγχους που πραγματοποιούμε. Αναζητούμε αν έχει υπάρξει δανεισμός από τράπεζες. Κάτι που θεωρείται ωστόσο σε όλες τις περιπτώσεις απίθανο, αφού και υπό τις παρούσες συνθήκες κανένα πιστωτικό ίδρυμα δεν θα έδινε τέτοιου είδους δάνειο με αρχικό κεφάλαιο μερικές χιλιάδες ευρώ. Είναι φανερό ότι αυτού του τύπου οι εμπορικές δραστηριότητες και οι επενδύσεις στον χώρο της εστίασης υποκρύπτουν κεφάλαια αγνώστου προέλευσης που προσπαθούμε να εντοπίσουμε».

Σουβλατζίδικα, γυμναστήρια και κατασκευαστικές εταιρείες

Είναι ενδεικτικό ότι σε τρεις διαφορετικές έρευνες η ΕΛ.ΑΣ. ανακάλυψε σχέσεις γνωστής αλυσίδας αρτοποιείων με επιχειρηματίες που είχαν κατηγορηθεί για συμμετοχή σε μεγάλο κύκλωμα σωματεμπορίας. Στην ίδια αλυσίδα καταστημάτων φέρεται να συμμετείχε και γνωστός συνδικαλιστής ΔΕΚΟ. Τμήμα αυτής της δραστηριότητας είχε συσχετισθεί και με μια πτυχή της δολοφονίας του πρώην αξιωματικού της ΕΛ.ΑΣ. Σπύρου Παπαχρήστου την 1η Μαΐου 2018, έξω από ταβέρνα στην Παλλήνη. Ο δολοφονηθείς φέρεται να είχε συνεργασθεί με τους ίδιους επιχειρηματίες σε άνοιγμα εστιατορίου στην περιοχή του Χίλτον. Σημειώνεται ότι για ένα τμήμα των υποθέσεων σωματεμπορίας και «ξεπλύματος» χρήματος για τους εν λόγω ιδιώτες υπήρξε προ μερικών εβδομάδων απαλλακτική απόφαση. Ωστόσο εκκρεμεί η ετυμηγορία δευτεροβάθμιου δικαστηρίου για άλλη πλευρά της υπόθεσης όπου στον πρώτο βαθμό υπήρξε καταδίκη. Σημειώνεται ακόμη ότι σχετικά με τις «επενδύσεις» σε αρτοποιεία, σε αλυσίδες με… σουβλάκια αλλά και σε κλειστό πλέον εμπορικό κέντρο στην εθνική οδό Αθηνών Λαμίας έχουν καταγραφεί από την ΕΛ.ΑΣ. και την ΕΥΠ συνομιλίες κρατούμενων νονών της νύχτας. Οι οποίοι ερίζουν για το μετοχικό κεφάλαιο, τα έσοδα, ενώ φαίνονται να εξοργίζονται με ορισμένες αυθαιρεσίες «αχυρανθρώπων» που εμφανίζονται ως ιδιοκτήτες των καταστημάτων. Μάλιστα ορισμένες από αυτές τις διενέξεις οδηγούν σε εμπρηστικές ή βομβιστικές επιθέσεις σε καταστήματα αυτών των αλυσίδων. Με την ΕΛ.ΑΣ. να αντιλαμβάνεται σε δεύτερη φάση τι ακριβώς υποκρύπτεται πίσω από αυτές τις εχθρότητες και ότι οι εγκληματικές ενέργειες δεν αφορούν ασφαλώς… σουβλάκια, μουστοκούλουρα και μακαρονάδες.

Αντίστοιχες περιπτώσεις έχουν εμφανισθεί με πρατήρια καυσίμων που παραχωρούνται – πάλι μέσω άλλων ιδιωτών – σε ποινικούς για την εκμετάλλευσή τους. Τα στελέχη των οικονομικών υπηρεσιών έχουν ασχοληθεί τα τελευταία χρόνια και με την ιδιοκτησία ορισμένων γυμναστηρίων. Κάποια από αυτά εμφανίζεται να ανήκουν σε επιχειρηματία που είχε καταδικαστεί τη δεκαετία του ‘90 για εκτεταμένο εμπόριο ναρκωτικών (σε συνεργασία με άλλον ιδιοκτήτη γυμναστηρίων στην Ηλιούπολη που είχε κατηγορηθεί και για την κλοπή προ 17 ετών του μουσείου της Κορίνθου). Ο επιχειρηματίας αυτός δεν έχει ωστόσο καμιά πλέον δικαστική εκκρεμότητα.

Επιπλέον, η ΕΛ.ΑΣ. και οι ελεγκτικές υπηρεσίες έχουν καταγράψει τα τελευταία χρόνια περιπτώσεις «νονών» της νύχτας που επένδυαν τα χρήματά τους σε κατασκευαστική εταιρεία που προχωρούσε σε οδικά έργα στη Δυτική Ελλάδα, στην αγορά σκαπτικών μηχανημάτων, σε εταιρείες που ασχολούνται με το υγραέριο ή τη διανομή πετρελαίου, σε αγοραπωλησίες μαρμάρων, σε εταιρείες security, σε αγορές εστιατορίων, καταστημάτων πώλησης χαρτικών ειδών κ.λπ. Ακόμη έχει προκύψει σχέση καρτέλ ναρκωτικών με μπαρ στο κέντρο της Αθήνας, με καταστήματα ρούχων στα νότια προάστια και άλλες περιπτώσεις.