«Ο ΟΠΑΝΔΑ δεν είναι εύκολο στοίχημα»

Βρέθηκε στην κεφαλή του δημοτικού ραδιοφώνου 9.84 για δύο χρόνια και άφησε πολύ καλές εντυπώσεις. Εδώ και τρεισήμισι μήνες βρίσκεται στο τιμόνι του μεγαλύτερου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου στην Ελλάδα, στον δαιδαλώδη ΟΠΑΝΔΑ, τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, ο οποίος είναι πανταχού παρών στην πόλη, αλλά όχι τα πάντα πληρών. Εκείνη, μια μαχόμενη δικηγόρος «και όχι άνθρωπος του πολιτισμού», δηλώνει και μοιάζει αποφασισμένη να το αλλάξει αυτό στον βαθμό που είναι ανθρωπίνως δυνατό και να τα βάλει με τις βαθιά ριζωμένες παθογένειες του Δημοσίου. Είναι νέα (γεννηθείσα το ’85), εργατική (είναι νομικός και έχει εργαστεί ως ελεύθερη επαγγελματίας) και κατοικεί στα Πατήσια, «συγκεκριμένα στον Αγιο Ελευθέριο». Η Νίκη Αραµπατζή γνωρίζει λοιπόν και τις υποφωτισμένες περιοχές της πόλης αλλά και ότι όταν παρουσιάζεται ένα πρόβλημα σηκώνεις τα μανίκια και κάνεις ό,τι μπορείς για να το λύσεις.

Ο ΟΠΑΝΔΑ είναι ένας τεράστιος οργανισμός με ευρύ πλαίσιο δραστηριοτήτων. Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας;

«Κατ’ αρχάς να γνωστοποιήσουμε ότι ο ΟΠΑΝΔΑ περιλαμβάνει το φάσμα του πολιτισμού, του αθλητισμού και της διά βίου μάθησης. Δεδομένου ότι ήδη στον πολιτισμό ανέκαθεν γινόταν μια σημαντική δουλειά, πρωταρχική μου μέριμνα είναι οι αθλητικοί χώροι γιατί βρίσκονται στις γειτονιές, μέσα στην καρδιά της πόλης. Καταφέραμε λοιπόν και εξασφαλίσαμε ως Δημοτική Αρχή τη χρηματοδότηση, περί τα τριάμισι εκατομμύρια ευρώ, από την Περιφέρεια Αττικής προκειμένου να κάνουμε δυο μεγάλες προγραμματικές ριζικής ανακατασκευής όλων των ανοιχτών και κλειστών αθλητικών κέντρων του δήμου. Είμαστε στη φάση της κατάρτισης και υπογραφής τους – αυτό δεν είναι άμεσο και ορατό στον δημότη, το καταλαβαίνετε – η γραφειοκρατία δεν μας αφήνει να κάνουμε πιο γρήγορα. Θα ξεκινήσει αυτή την περίοδο σίγουρα, εύχομαι ένα μεγάλο κομμάτι της να μπορούμε να πούμε ότι θα έχει ολοκληρωθεί στη λήξη της δημοτικής θητείας μας μέχρι τον Νοέμβριο του ’23. Το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που μπορώ να εγγυηθώ από τώρα στον δημότη είναι ότι από τις αρχές του 2022 θα ξεκινήσουν να τρέχουν οι διαδικασίες συντήρησης στα αθλητικά μας κέντρα».

Εξαιτίας της παγιωμένης γραφειοκρατίας οι αθλητικοί χώροι στο κέντρο της Αθήνας είναι σε άθλια κατάσταση. Πόσο πρέπει να περιμένει ένα δημότης για να μπορεί να αθληθεί; – και κυρίως τα παιδιά και οι έφηβοι που χρειάζονται εκτόνωση.

«Για να μπει κανείς στη λογική να ανακατασκευάσει όλα τα αθλητικά κέντρα στην Αθήνα που είναι πολλά και στα εφτά δημοτικά διαμερίσματα χρειάζονται πολλά χρήματα. Την περίοδο της κρίσης, χωρίς να δίνω άλλοθι στην προηγούμενη δημοτική αρχή, δεν υπήρχε χρηματοδότηση για κάτι τέτοιο. Για την ώρα, η υπηρεσία παλεύει κάνοντας μπαλώματα με ίδιους πόρους σε κάθε αθλητική δομή. Οι προγραμματικές που σας είπα συνιστούν μέρος του τεχνικού προγράμματοςτου ΟΠΑΝΔΑ που για φέτος είναι το μεγαλύτερο που έχει καταρτιστεί τα τελευταία δέκα χρόνια».

Στον τομέα του πολιτισμού ποια είναι η στόχευση; Ανακοινώθηκε τόσο το εικαστικό πρόγραμμα όσο και εκείνο του Ολύμπια, και είναι αμφότερα πλούσια και αξιόλογα.

«Θέλουμε να μπούμε ενεργά στην πολιτιστική ατζέντα της πόλης. Αυτή τη χρονιά, για παράδειγμα, που υπάρχουν ορόσημα – π.χ. η επέτειος της Μικρασιατικής Καταστροφής αλλά και έτος Καμπανέλλη – προσπαθούμε σε όλους τους χώρους ο προγραμματισμός να έχει μια ενιαία ταυτότητα ανά χώρο. Είμαστε πολύ τυχεροί που έχουμε τον Χριστόφορο Μαρίνο ως επιμελητή των εικαστικών δράσεων. Νομίζω ότι προσπαθεί να συνδέσει κάθε χώρο του ΟΠΑΝΔΑ με συγκεκριμένες εκθέσεις. Για παράδειγμα, στο Κέντρο Τεχνών πρώτη φορά έχουμε μια ενιαία φιλοσοφία στις εκθέσεις μας, εν προκειμένω νέους φερέλπιδες καλλιτέχνες, ο προγραμματισμός δεν είναι άναρχος. Το δημοτικό θέατρο Ολύμπια θέλουμε να συστήσει την όπερα σε ένα ευρύ κοινό, κάτι που ξεκίνησε από πέρυσι ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Ολιβιέ Ντεκότ, μέσα από οπερέτες, όπερες, λυρικό θέατρο με κύρια θεματική την ελληνική επανάσταση (μέσα στο 2021). Οι τιμές είναι πολύ προσβάσιμες και ξέρετε ότι οι λυρικές παραστάσεις είναι πολύ ακριβές. Ο δήμος επενδύει χρήματα στον πολιτισμό για να παρέχει ένα άρτιο καλλιτεχνικό προϊόν στους δημότες και στους επισκέπτες του».

Στον ΟΠΑΝΔΑ υπάγονται έξι μουσεία, αλλά ο κόσμος αγνοεί την ύπαρξή τους, ας αναφέρω ενδεικτικά το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» στην Πλάκα. Πώς σκοπεύετε να τα καταστήσετε ορατά;

«Το Μουσείο Χατζημιχάλη είναι ένα υπέροχο μουσείο που στεγάζεται σε ένα παλαιό νεοκλασικό στην Πλάκα και εδώ για παράδειγμα χρειαζόμαστε τη σύμπραξη του υπουργείου Πολιτισμού με το οποίο ήδη είμαστε σε συζητήσεις για χρηματοδότηση έτσι ώστε να μπορέσει να συντηρηθεί και αυτό. Πάντως σκοπεύουμε να κάνουμε δράσεις για την Αποκριά, όπως είχαμε κάνει και τα Χριστούγεννα, πετυχημένα μπορώ να πω, δεδομένων των συνθηκών του κορωνοϊού. Εκεί που υστερεί το μουσείο, όπως και τα υπόλοιπα, είναι ότι δεν υπήρχε ποτέ μια στρατηγική στο κομμάτι της επικοινωνίας. Θα σας πω την αλήθεια, ότι αν δεν ερχόμουν πρόεδρος στον ΟΠΑΝΔΑ – είμαι γέννημα θρέμμα Αθηναία, μένω στα Πατήσια, το γραφείο μου είναι στη λεωφόρο Αλεξάνδρας – δεν θα ήξερα όλους τους χώρους του ΟΠΑΝΔΑ. Εχει βέβαια και πάρα πολλές εξωτερικές δομές».

Οσες έχω δει προσωπικά δεν είναι σε κατάσταση εφάμιλλη του υψηλού επιπέδου εικαστικού προγράμματος που φιλοξενούν.

«Θα σας πω το εξής: Είμαι άνθρωπος της αγοράς και ερχόμενη στον πολύ στενό δημόσιο τομέα με τον οποίο δεν είχα καμία επαφή η αλήθεια είναι ότι ταρακουνήθηκα γιατί οι υποδομές τόσο στον πολιτισμό όσο και στον αθλητισμό είναι πεπαλαιωμένες, πολλές έγιναν τις δεκαετίες ’70 και ’80 και χρειάζονται ριζική ανακαίνιση. Για να φτάσει όμως η εικόνα να είναι έτσι όπως την περιγράφετε, να ξέρετε ότι έχουν υπάρξει δεκαετίες εγκατάλειψης, για διάφορους λόγους, αλλά έχουν υπάρξει. Εχουμε φτάσει αυτή τη στιγμή να παλεύουμε για το αυτονόητο, για παράδειγμα τρέχαμε μέσα στην κακοκαιρία του χιονιά να βρούμε μια λύση για το πεπαλαιωμένο σύστημα του καυστήρα στο πολιτιστικό κέντρο της Γκράβας το οποίο λειτούργησε ως θερμαινόμενος χώρος για αστέγους».

Τι θα κάνετε λοιπόν για τις υποδομές;

«Υπάρχει και μια τρίτη προγραμματική για τον πολιτισμό που αφορά τους χώρους πολιτισμού, με τίτλο Culture is Athens που έχει υπογραφεί μεταξύ Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ, Τεχνόπολης) και του υπουργείου Πολιτισμού. Είναι μια μεγάλη χρηματοδότηση και αφορά μεταξύ άλλων τη συντήρηση κάποιων μουσείων τα επόμενα τρία χρόνια. Θέλουμε να υλοποιήσουμε τις προγραμματικές που σας είπα, δίχως βέβαια να παραβλέπουμε το τέρας της γραφειοκρατίας – όχι ότι αυτό μπορεί να γίνει άλλοθι ή δικαιολογία. Πρέπει να πω ότι βρισκόμαστε στο χειρότερο πλαίσιο χρονικής συγκυρίας – με ό,τι μας συμβαίνει με την πανδημία που ακολούθησε τη 10ετία της κρίσης – που έχει υπάρξει ποτέ. Στεκόμαστε όρθιοι – εκτός των lockdowns – και ο ΟΠΑΝΔΑ προσπαθεί να είναι δίπλα σε όλους τους δημότες, είτε επισκέπτες είτε τουρίστες της πόλης, με το πλούσιο πολιτιστικό και αθλητικό πρόγραμμά του τη στιγμή που άλλοι φορείς, ιδιωτικοί ή και δημόσιοι, δεν είναι αντίστοιχα παρόντες».

Είναι όμως ο ΟΠΑΝΔΑ δίπλα στους καλλιτέχνες; Πληρώνονται οι καλλιτέχνες για τα έργα που παρουσιάζονται στο πρόγραμμά του;

«Τα δύο ανοιχτά θέατρα Γκράβας και Κολωνού δόθηκαν διαστήματα του καλοκαιριού του 2020-2021 δωρεάν (ο χώρος, ηχοφωτιστική, φύλαξη και ταξιθεσία) μετά από πρόσκληση του Δήμου για στήριξη καλλιτεχνών (η επιλογή τους έγινε από την επιτροπή δράσεων και εκδηλώσεων της προγραμματικής culture is Athens) που επλήγησαν ανεπανόρθωτα από τον κορωνοϊό. Σύμφωνα με τα παραπάνω, είτε οι καλλιτέχνες θα εισέπρατταν από τα εισιτήρια που θα έκοβαν, είτε εξ αρχής ο ΟΠΑΝΔΑ θα αγόραζε την παράστασή τους εξασφαλίζοντας ένα εισόδημα εκ των προτέρων, και η παράσταση θα ήταν δωρεάν για το κοινό.Το υπόλοιπο διάστημα του καλοκαιριού (των δύο ετών 2020 και 2021) λειτούργησαν τα συγκεκριμένα ανοιχτά θέατρά μας κανονικά και αποφασίστηκε μέσω του ΔΣ τα έσοδα των παραστάσεων του Κολωνού του Σεπτεμβρίου 2021 να διατεθούν για τη στήριξη των πυρόπληκτων της Βορείου Εύβοιας».

Αναφερόμουν κυρίως στα εικαστικά. Γιατί οι εκθέσεις δεν κόβουν εισιτήρια, οπότε δεν γίνεται απόσβεση της παραγωγής τους. Δεν πρέπει οι καλλιτέχνες να πληρώνονται, και όχι να κερδίζουν μόνο την προβολή τους;

«Είναι μια πολύ ωραία κουβέντα την οποία μπορούμε να ξεκινήσουμε με αφορμή το γεγονός ότι πρώτη φορά στον Δήμο αποφασίστηκε ως δράση στήριξης εικαστικών καλλιτεχνών μέσω της προγραμματικής του πολιτισμού η αγορά νέων έργων τέχνης (που θα επιλεχθούν από την επιτροπή εικαστικών της προγραμματικής) για την ανανέωση των συλλογών μας. Να πούμε παράλληλα ότι είναι πολύ σημαντικό να δίνονται και οι χώροι. Για σκεφτείτε να μην έδινε ο Δήμος Αθηναίων τη δυνατότητα σε αυτούς τους ανθρώπους, είτε τους πολύ προβεβλημένους, είτε τους νέους, να παρουσιάσουν τη δουλειά τους».

Τελικά ποιο είναι το αποτύπωμα που θέλετε να αφήσετε στον ΟΠΑΝΔΑ;

«Νομίζω ότι με βάση τα ανωτέρω καταλάβατε ότι έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε και στους τρεις άξονες δραστηριότητας του οργανισμού που έχει να κάνει με την ποιότητα της παροχής των υπηρεσιών του Δήμου στους δημότες του. Επειδή όμως είμαι και δικηγόρος, παράλληλα αγωνίζομαι να εξορθολογίσω και να εκσυγχρονίσω λίγο τις διαδικασίες που αυτή τη στιγμή γίνονται όπως γίνονταν από τότε που προϋπήρχαν οι τρεις οργανισμοί. Δεν είναι εύκολη μάχη, ούτε εύκολο στοίχημα. Οταν έρχεσαι να ταρακουνήσεις κάτι που λειτουργεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο επί δεκαετίες, συναντάς πολλές αντιστάσεις. Για παράδειγμα, θέλω να έχουμε διαφάνεια στις διαδικασίες εναρμονίζοντάς τες με τη σύγχρονη νομοθεσία. Για μένα αυτά είναι πρωτευούσης σημασίας και ξέρω ότι ο αγώνας είναι δύσκολος, θα τις δώσουμε τις μάχες και το αποτέλεσμα θα μας κρίνει».