Νέα πορείαγια το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Ηταν η πιο πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου καθώς όλοι περίμεναν την καλλιτεχνική διευθύντρια του ΕΜΣΤ, Κατερίνα Γρέγου, να ξεδιπλώσει τα χαρτιά της σχετικά με την κατεύθυνση που θέλει να δώσει στο πολύπαθο μουσείο, εννέα μήνες αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά της τον περασμένο Ιούλιο.

Οπως αποκάλυψε στο κατάμεστο αμφιθέατρο την περασμένη Τρίτη, η κυρία Γρέγου έχει έναν ξεκάθαρο στόχο για το μουσείο και δεν είναι άλλος από να το καταστήσει τον κορυφαίο εθνικό θεσμό για τη σύγχρονη τέχνη και τον οπτικό πολιτισμό στην Ελλάδα, ο οποίος θα ηγείται εξίσου δυναμικά στη Νότια Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο,με εστίαση σε κεντρικά ζητήματα της εποχής μας όπως η δημοκρατία, η ισότητα, η οικονομία, το περιβάλλον, η κυριαρχία της τεχνολογίας και η παγκοσμιοποίηση, και με χρονικό άξονα τοποθέτησης όχι μόνο τις βουλές τουzeitgeist αλλά και το παρελθόν από την οπτική γωνία του παρόντος, με το βλέμμα προς το μέλλον.

Διεθνής προοπτική

Το ΕΜΣΤ υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Κατερίνας Γρέγου διεκδικεί τη διεθνή προοπτική αλλά μένει γειωμένο στον γεωπολιτικό του χώρο, ενώ επιπλέον δεσμεύεται να εστιάσει στην καλλιτεχνική κληρονομιά της ελληνικής διασποράς. Κάτι πολύ βασικό το οποίο πρέπει να αναδειχθεί είναι ότι δεσμεύεται να αμείβει όλους τους καλλιτέχνες που εκθέτουν στο μουσείο ή εργάζονται σε αυτό και να ευνοεί τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για τη δημιουργία έργων και να αναλάβει τον ρόλο του ως κατ’ εξοχήν εθνικός φορέας υποστήριξης των καλλιτεχνών. Επίσης αίρει τις ηλικιακές διακρίσεις και τη μανιώδη αναζήτηση πρωτοεμφανιζόμενων καλλιτεχνών, άλλη μία τάση των καιρών μας, και προτίθεται να δίνει ευκαιρίες και σε μεγαλύτερους καλλιτέχνες ή σε εκείνους και εκείνες που βρίσκονται στην αφανή, συνήθως μέση της καριέρας τους. Με πλήρη επίγνωση της σημασίας της αειφορίας την οποία σκοπεύει να επιτύχει στη λειτουργία του μουσείου.

Οσον αφορά την πολιτική της διεύρυνσης της συλλογής, ο θεματικός προσανατολισμός των έργων θα είναι σχετικός με τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας, με προτεραιότητα σε καλλιτέχνες της Μεσογείου και του παγκόσμιου Νότου.Η ίδια η έννοια της «μόνιμης συλλογής» είναι ένα σχήμα οξύμωρο για ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης, σύμφωνα με την κυρία Γρέγου, οπότε δεν θα υπάρχει μια στατική και παγιωμένημουσειολογική μελέτη αλλά μια ευέλικτη επιμελητική προσέγγιση. Να σημειωθεί ότι όπως ανακοίνωσε η Κατερίνα Γρέγου θα καταργηθεί η πολιτική αναζήτησης δωρεών από τους καλλιτέχνες, κάτι που βεβαίως δεν συμβάλλει στην ενίσχυση της αγοράς της τέχνης, μια βασική παράμετρος της αποστολής του μουσείου.

Η οικονομική διαχείριση

Οσον αφορά τη διοικητική και οικονομική διαχείριση, το ΕΜΣΤ έχει για πρώτη φορά προϋπολογισμό που ανέρχεται στα 9.204.854 ευρώ, εκ των οποίων περίπου τα πέντε προέρχονται από ταμειακά διαθέσιμα των προηγούμενων ετών.Σημειωτέον ότι μια άλλη καινοτομία που ανακοινώθηκε στη συνέντευξη Τύπου ήταν πως πλέον το ΕΜΣΤ διαθέτει διοικητικό-οικονομικό διευθυντή, που είναι η κυρία Αθηνά Ιωάννου. Προσδοκία όλων είναι ο συγκεκριμένος προϋπολογισμός να μην είναι ένα νούμερο που δεν θα ξαναδεί το μουσείο, το οποίο στοχεύει ωστόσο σε έσοδα από τα εισιτήρια με την αύξηση της επισκεψιμότητάς του, τις ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις αλλά και την ενοικίαση των χώρων του.

Το ΕΜΣΤ αποκτά και εκδοτικό πρόγραμμα που δεν εξαντλείται στους δίγλωσσους καταλόγους των εκθέσεών του αλλά περιλαμβάνει και ανεξάρτητες εκδόσεις όπως και ένα ψηφιακό περιοδικό πολιτισμικής θεωρίας και κριτικής, με τίτλο του «Το χταπόδι».

Το εκθεσιακό πρόγραμμα

Το πρόγραμμα με τις ατομικές και περιοδικές εκθέσεις αποκτά εννοιολογική συνοχή, η οποία καθορίζεται από τις γενικότερες θεματικές κατευθύνσεις του μουσείου. Επτά είναι οι εκθέσεις που θα πραγματοποιηθούν μέσα στο ’22. Ετσι, στις 16 Ιουνίου ξεκινά η ομαδική έκθεση «Statecraft. Διαμορφώνοντας το κράτος» (ως τις 30/10) με έργα ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών που αφορά τους μηχανισμούς κατασκευής του έθνους και του κράτους, σε επιμέλεια Κατερίνας Γρέγου. Ταυτόχρονα διοργανώνεται έκθεση της φωτογράφου Ειρήνης Βουρλούμη με έργα της σε διάλογο με εκείνα του παππού της, ζωγράφου Ανδρέα Βουρλούμη (1910-1999) (επιμέλεια Σταμάτη Σχιζάκη), όπως και έκθεση του Αντώνη Πίττα, στην οποία έργα του καλλιτέχνη του De Stijl Theo van Doesburg συνομιλούν με έργα του ΕΜΣΤ (επιμέλεια Δάφνη Βιτάλη, 16/6-30/10).

Παράλληλα, συνεχίζεται η παρουσίαση της εγκατάστασης «Το Δέντρο της πλατείας» του Στέφαν Γκόλντραχστον χώρο υποδοχής του ΕΜΣΤ, ενώ η Τζένιφερ Νέλσον παράγει έργα με τα σκουπίδια της οικογένειάς της στο Project Room II του μουσείου. Ο Δημήτρης Τσουμπλέκας βγαίνει εκτός των τειχών του μουσείου, μια άλλη πρακτική που εγκαινιάζεται, και στήνει έναν «Αμαζόνιο» στο κτήμα του Νίκου Κεσσανλή και της Χρύσας Ρωμανού στο ρεύμα Πολυδρόσου στο Μαρούσι (5/5-3/7). Ο δε Λόρενς Αμπού Χαμντάν, νικητής του βραβείου Turner 2019, παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα τις ταινίες του, σχετικές με τα θέματα της ιθαγένειας και της ελεύθερης μετακίνησης (16/6-30/10).

Επονται εκθέσεις όπως η «The Cosmopolitans» με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή και με έλληνες και ξένους καλλιτέχνες από την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου να διερευνούν την έννοια του κοσμοπολιτισμού στο παρελθόν και στο παρόν, η «Modern Love –  H αγάπη στα χρόνια των ψυχρών οικειοτήτων» σε επιμέλεια Κατερίνας Γρέγου για το πώς η τεχνολογία επιδρά στις ανθρώπινες σχέσεις, μια μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στον Ιάνη Ξενάκη σε συνεργασία με τη Philarmonie του Παρισιού, μια θεματική έκθεση για τον συναισθηματικό κόσμο των ζώων και η ατομικήτης Νοτιοαφρικανής με ελληνικές ρίζες Penny Siopis.