Μουσική για την ελευθερία, στη Λέσβο

Ιδιαιτέρως επίκαιρο εφέτος το θέμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Μολύβου, του μουσικού θεσμού που πραγματοποιείται εδώ και επτά χρόνια στη Λέσβο. Αξιόλογοι μουσικοί από όλον τον κόσμο θα συγκεντρωθούν στο ακριτικό νησί για να ερμηνεύσουν έργα εμπνευσμένα από την υψηλή έννοια της Ελευθερίας. Πρόκειται, εκ πρώτης, για ένα μουσικό αφιέρωμα στη επέτειο της Επανάστασης του 1821. Την ίδια στιγμή το σύνολο των δράσεων-συναυλιών ανιχνεύει την προαιώνια ανάγκη του ανθρώπου να ζήσει και να δημιουργήσει ελεύθερος ξεκινώντας από το μαρτύριο του Προμηθέα και φτάνοντας στα χρόνια μας, την εποχή που το θέμα των δικαιωμάτων των ανθρώπων επανέρχεται με συζητήσεις και διαμαρτυρίες σε όλον τον κόσμο αλλά και που εκατομμύρια άνθρωποι έζησαν ή εξακολουθούν να ζουν μέσα σε συνθήκες εγκλεισμού και ανελευθερίας λόγω της COVID-19. «Με την πανδημία αρχίσαμε να σκεφτόμαστε περισσότερο τι σημαίνει ελευθερία και να αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντική είναι» δηλώνουν η Δανάη και η Κυβέλη Ντέρκεν, οι ελληνογερμανίδες πιανίστριες (με καταγωγή από την πλευρά της μητέρας τους από τη Μυτιλήνη) που δημιούργησαν το φεστιβάλ, μαζί με τον Δημήτρη Τρύφωνα, και που έχουν πάντα την καλλιτεχνική διεύθυνσή του.

Το Plan B

Η πανδημία είχε δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα και στην περσινή διοργάνωση. «Είχαμε σχεδιάσει κάτι άλλο που όταν καταλάβαμε πως δεν μπορούσε να γίνει αναγκαστήκαμε να το αλλάξουμε την τελευταία στιγμή» λέει η Κυβέλη, «και να κάνουμε το φεστιβάλ μέσα από το Διαδίκτυο. Εφέτος αποφασίσαμε αρκετά νωρίς ότι δεν άξιζε να περιμένουμε πώς θα εξελιχθεί η κρίση αλλά ότι, αντιθέτως, μέσα στην κρίση έπρεπε να γίνουμε πιο αποφασιστικές». «Ετσι, διοργανώσαμε ένα φεστιβάλ όπως ακριβώς θα το διοργανώναμε αν δεν υπήρχε η πανδημία» συμπληρώνει η Δανάη «έχοντας όμως προβλέψει και κάποια Plan B, λύσεις που θα ενεργοποιηθούν σε περίπτωση που τα πράγματα εξελιχθούν με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που θα θέλαμε».

Από τον Μπετόβεν στον Αστρινίδη

Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν στις 10 Αυγούστου με τις προφεστιβαλικές συναυλίες/εξορμήσεις, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν σε σημεία ιστορικού, πολιτιστικού ή περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος του νησιού. Θα ακολουθήσουν οι «Μουσικές Στιγμές» («Musical Moments»), εκδηλώσεις που θα «αιφνιδιάζουν ευχάριστα τους κατοίκους και τους φιλοξενουμένους του νησιού κατά τη διάρκεια της ημέρας, σε απρόσμενα σημεία της πόλης». Μεταξύ 16-19 Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί το κυρίως τετραήμερο των συναυλιών, με τη συμμετοχή διεθνών σολιστών. Ανάμεσα στις σημαντικότερες στιγμές του φεστιβάλ περιλαμβάνεται η μελοποίηση από την Κωνσταντία Γουρζή του κύκλου ποιημάτων «Lieder der Griechen» («Τραγούδια των Ελλήνων») του μεγάλου γερμανού ποιητή Βίλχελμ Μίλερ. Ο Μίλερ, ποιήματα του οποίου έχουν μελοποιήσει ο Σούμπερτ και ο Μπραμς, υπήρξε ψυχή του φιλελληνικού κινήματος στη Γερμανία. Τις συνθέσεις της Γουρζή θα ερμηνεύσει ο τενόρος Julian Prégardien, με τη Δανάη και την Κυβέλη να τον συνοδεύουν στο πιάνο. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ θα παρουσιαστεί επίσης το έργο του Νικολάου Αστρινίδη «Επανάσταση» από τη «Συμφωνία 1821», γραμμένο από τον ελληνορουμάνο συνθέτη, αρχιμουσικό, πιανίστα και παιδαγωγό το 1971 για τα 150 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, καθώς και το String Octet in C major op. 7 του Τζόρτζε Ενέσκου και «Τα πλάσματα του Προμηθέα» του Μπετόβεν.

«Από την αρχαιότητα μέχρι τα χρόνια της Αναγέννησης και της Γαλλικής Επανάστασης και ως τις ημέρες μας, το θέμα της ελευθερίας μας απασχολεί ακατάπαυστα» σχολιάζουν η Δανάη και η Κυβέλη Ντέρκεν. «Φαίνεται αυτό στην Ιστορία, φαίνεται στη φιλοσοφία… Φαίνεται όμως και στην τέχνη. Είναι πολλοί οι συνθέτες που έχουν γράψει για την ελευθερία και έχει μεγάλο ενδιαφέρον να ανατρέχουμε τώρα στο έργο τους, να αφουγκραζόμαστε τον τρόπο με τον οποίο τη «διαχειρίστηκαν», τον τρόπο με τον οποίο η ελευθερία λειτουργούσε (ή δεν λειτουργούσε) στις εποχές που έζησαν και πώς τους επηρέασε».

Αναζητώντας νέες προκλήσεις

Το Διεθνές Φεστιβάλ Μολύβου το ξεκίνησαν όταν ήταν πολύ νέες και, παρά τις δυσκολίες που συνάντησαν, «θα το ξανακάναμε, θα το ξεκινούσαμε και τώρα από την αρχή. Βεβαίως, τότε δεν γνωρίζαμε τι μας περιμένει, νομίζαμε πως θα καλούσαμε απλώς μερικούς φίλους και θα κάναμε μουσική. Ξεπεράσαμε πολλές δυσκολίες, με τη βοήθεια και της τοπικής κοινωνίας που αγκάλιασε το φεστιβάλ και μας χάρισε, όπως και εξακολουθεί να μας χαρίζει, πολύτιμη βοήθεια. Με τον καιρό και την εμπειρία όλα έγιναν πιο εύκολα, πάντα όμως υπάρχει ευθύνη, πάντα θέλουμε να παρουσιάζουμε το καλύτερο δυνατό».

Καλλιτέχνιδες που πάντα αναζητούσαν κάτι περισσότερο από το «απλώς να εμφανιζόμαστε σε μια αίθουσα και να παίζουμε κλασική μουσική», βρήκαν στη διοργάνωση του φεστιβάλ μεγάλο ενδιαφέρον, έναν σημαντικό στόχο. «Το να κάνεις μουσική σε επαγγελματικό επίπεδο είναι μια διαδικασία που απαιτεί συγκέντρωση, προσήλωση και σκληρή δουλειά», λένε, «όμως ήμασταν προσωπικότητες ανήσυχες, θέλαμε να ψάξουμε και άλλους τομείς σχετικούς πάντα με την τέχνη μας, με την τέχνη γενικότερα. Στο Φεστιβάλ Μουσικής Μολύβου συναντώνται τώρα οι μεγάλες αγάπες της ζωής μας, η αγάπη μας για τη μουσική και η αγάπη μας για το νησί μας! Δεν βλέπουμε την ώρα που θα κατεβούμε και πάλι στη Λέσβο, ευτυχώς ο Αύγουστος δεν είναι πολύ μακριά».

Για το πλήρες πρόγραμμα των εκδηλώσεων θα μπορείτε να ενημερωθείτε σύντομα από το site του Φεστιβάλ, https://www.molyvosfestival.com/