Είναι το διάσημο cult σημειωματάριο με τις στρογγυλεμένες άκρες των σελίδων, το χαρακτηριστικό μπεζ χαρτί, τον υφασμάτινο σελιδοδείκτη, το λαστιχάκι που το κρατάει κλειστό και τη βαθυτυπία με την κλασική υπογραφή στην πίσω σελίδα. Συμπληρώνεις τα στοιχεία σου στις πρώτες σελίδες, ακόμη και ένα ποσό αμοιβής σε περίπτωση απώλειας. Γιατί το Μoleskine είναι πολύτιμο για τους χρήστες του. Ενα χρηστικό σύμβολο status από χαρτί σε μια εποχή που το digital κυριαρχεί. Η Lady Gaga πόσταρε μια φωτογραφία με το αγαπημένο της Moleskine στο Instagram, ο Μπραντ Πιτ δεν το αποχωρίζεται ούτε πάνω στο ποδήλατό του, fashionistas και influencers το κουβαλούν στην πρώτη σειρά των επιδείξεων μόδας και τα αγόρια της Silicon Valley απαρνιούνται για χάρη του τα tablets, κρατώντας σε αυτό τις σημειώσεις τους για το επόμενο app που ετοιμάζουν.
Η ιστορία του χάνεται στα χρόνια. Προάγγελός του ήταν το μεγάλο μαύρο σημειωματάριο όπου κρατούσε σημειώσεις ο Ερνεστ Χεμινγκγουέι, σκίτσαρε ο Βαν Γκογκ και μεγαλουργούσε ο Πικάσο. Αργότερα το κλασικό σημειωματάριο πωλούνταν σε μικρά, χαριτωμένα βιβλιοπωλεία στο Παρίσι. Εκεί το ανακάλυψε και η Ιταλίδα Μαρία Σεμπρεγκόντι. Ηταν 1986 όταν το τελευταίο εργοστάσιο που παρήγε σημειωματάρια τύπου Moleskine έκλεισε στη Γαλλία. Τότε περίπου η Σεμπρεγκόντι εμπνεύστηκε την αναβίωσή του. Το πρώτο Μoleskine ανατυπώθηκε στο Μιλάνο πριν από 21 χρόνια ακριβώς, το 1997, για να γραφτεί ξανά στις σελίδες του Ιστορία.
Συναντάμε τον Ηλία Βλαχάκη, τον άνθρωπο που έφερε τα θρυλικά σημειωματάρια στην Ελλάδα στο atelier Moleskine στα Public Συντάγματος. Μετά το Λονδίνο, το Μιλάνο, τη Μαδρίτη, τη Βουδαπέστη, ήταν καιρός να αποκτήσει και η Αθήνα το δικό της atelier, ενώ έπονται σε λίγες ημέρες τα εγκαίνια και ενός δεύτερου, στη Θεσσαλονίκη, στα Public της Τσιμισκή.
«Η Public συνδέεται άμεσα με τη Moleskine από την πρώτη στιγμή. Δεν είναι μόνο το μεγάλο δίκτυο καταστημάτων της αλλά και η άμεση σχέση της εταιρείας με τον πολιτισμό. Γιατί Μoleskine σημαίνει πολιτισμός, σημαίνει δημιουργία» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ηλίας Βλαχάκης και μας ξεναγεί στο atelier. Πρόκειται για έναν χώρο ιδιαίτερης αισθητικής, σχεδιασμένο και κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου στην Ιταλία. Οι μαύρες βιβλιοθήκες, τις οποίες σηματοδοτεί το φωτεινό λογότυπο της Moleskine, κυριαρχούν. Εκεί φιλοξενείται όλη η γκάμα των προϊόντων της: η classic ή journal σειρά για τις καθημερινές σημειώσεις, τα limited edition ή θεματικά σημειωματάρια για τους συλλέκτες, όπως εκείνο του «Star Wars» και των Βeatles, θήκες εγγράφων, σετ με στιλό και σημειωματάρια, story boxes για την αποθήκευση εγγράφων, βιβλία και σημειωματάρια για τους λάτρεις της τέχνης και της γραφιστικής, αλλά και τσάντες, πορτοφόλια, αξεσουάρ ταξιδιού, θήκες για κινητά και για tablets.
«Σπούδασα αρχιτεκτονική και ασχολήθηκα τελικά με το εμπόριο. Λάτρευα πάντα το χαρτί. Ισως γι’ αυτό αποφάσισα να φέρω τη Μoleskine στην Ελλάδα» αναφέρει ο Ηλίας Βλαχάκης. Επάνω στο τραπέζι είναι ακουμπισμένο το δικό του σημειωματάριο. «Δεν είναι απλά ένα αντικείμενο, είναι ένα σημειωματάριο που κουβαλά τη δική του ιστορία. Την ιστορία του Χεμινγκγουέι, του Βαν Γκογκ, γιατί συνδέεται με τη δημιουργία, το σκίτσο, τη ζωγραφιά. Μια απλή σημείωση που εξελίσσεται σε δημιουργία. Η Μoleskine είναι η εταιρεία που παρήγε πεντάγραμμο, storyboard για σκηνοθέτες, μπλοκ για ακουαρέλα. Πριν από πέντε χρόνια οργανώθηκε έκθεση με ζωγράφους που δημιούργησαν έργα σε σημειωματάρια Μοleskine».
Μου μιλά με πάθος για τις συλλεκτικές εκδόσεις της εταιρείας, είτε για τα τρέχοντα πολιτιστικά γεγονότα είτε για σημαντικές επετείους. Στα ράφια του atelier, μάλιστα, ξεχωρίζει ένα μοναδικό. Γιατί τα Public, άμεσα συνδεδεμένα με τον κόσμο του βιβλίου, σχεδίασαν σε συνεργασία με τη Moleskine ένα ιδιαίτερο σημειωματάριο αφιερωμένο στην επιλογή της Αθήνας ως Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου 2018. Το βιβλιοφιλικό αυτό σημειωματάριο είναι συλλεκτικό και κυκλοφορεί σε μόνο 5.000 αντίτυπα σε όλον τον κόσμο. Στο εξώφυλλο όπου κυριαρχεί το μπλε φιγουράρει μια χρυσή κουκουβάγια, σύμβολο σοφίας, σύνεσης και πνευματικότητας, άρρηκτα συνδεμένο με την Αθήνα.
Ρωτάμε τον κ. Βλαχάκη πώς σε μια εποχή που το digital κυριαρχεί η Moleskine χαράζει τον δικό της δρόμο. «Η προέκταση του χεριού μας δεν μπορεί να είναι το τάμπλετ, αλλά το μολύβι. Τουλάχιστον έτσι πιστεύω. Και η Μoleskine δουλεύει πάνω στη σχέση μας με το χαρτί. Παρ’ όλα αυτά, η εταιρεία αφουγκράζεται τη νέα εποχή. Σε συνεργασία με εταιρείες της Silicon Valley δημιούργησε το λεγόμενο Smart Writing Pen (διατίθεται και στα Public), με το οποίο γράφεις σε ένα σημειωματάριο που φέρει την κλασική μορφή Μoleskine, αλλά μπορείς να μεταφέρεις τις σημειώσεις σου ή το σκίτσο σου κατευθείαν στον υπολογιστή ή στο τάμπλετ σου και να τα επεξεργαστείς εκεί. Υστερα έχεις τη δυνατότητα να τα τυπώσεις ξανά σε χαρτί, σε μια αέναη διάδραση μεταξύ αναλογικού και ψηφιακού κόσμου».
Ποιος είναι, λοιπόν, ο χρήστης της Μοleskine; «Ενας νομάς της πόλης» απαντά ο Ηλίας Βλαχάκης. «Μιλά ξένες γλώσσες, ακούει μουσική, αγαπά το σινεμά, ζει στην πόλη. Μπορεί να είναι ένας μουσικός, αλλά και ένα τραπεζικό στέλεχος. Να κουβαλά χαρτοφύλακα ή σακίδιο. Πέρα από ένα χρηστικό αντικείμενο αποτελεί και ένα σύμβολο status. Mε ρωτούν αν είναι ακριβό ως σημειωματάριο. Θα απαντήσω ότι δεν είναι και φθηνό, αλλά ανταποκρίνεται ακριβώς σε αυτό που σου προσφέρει. Δεν είχαμε ποτέ ελαττωματικά προϊόντα, δεν φθείρεται, μένει ανέπαφο στον χρόνο. Φυλάω όλα τα παλιά Moleskine σημειωματάριά μου. Αποτελούν ένα είδος ημερολογίου. Μπορείς να ανατρέξεις μέσω αυτών πίσω στο παρελθόν. Ναι, δημιουργούν ένα είδος φετιχισμού».
