Μια νέα ματιά για τη Βιολογία

Ο διάλογος μεταξύ της καθηγήτριας Βιολογίας (Τάνιας) και ενός μαθητή (Ηλίας) μας δείχνει πολλά για το μάθημα της Βιολογίας και τη διδασκαλία του.

Τάνια: «Να σου πω, Ηλία, εσύ που έχεις διαβάσει πολύ όλα αυτά τα χρόνια, τι γνώμη έχεις για τη διδασκαλία της Βιολογίας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο;».

Ηλίας: «Γιατί με ρωτάτε;».

Τ.: «Θα πάω για υπουργός και ήθελα τη γνώμη των μαθητών για τα μαθήματα».

Ηλ.: «LOL».

Τ.: «Ωραία, πες τώρα».

Ηλ.: «Η Βιολογία σήμερα προσφέρεται σε μια δύσπεπτη, κατακερματισμένη ύλη που αναλώνεται στην επεξήγηση όρων και επιζητεί την απομνημόνευσή τους. Ειδικά στην Γ’ Λυκείου Προσανατολισμού, αλλά και στις προηγούμενες τάξεις του Λυκείου (κυρίως στην Α’ Λυκείου με το απαράδεκτο εγχειρίδιό της), έχει φτάσει σε έναν απίστευτο βαθμό εμβάθυνσης και απαίτησης κατανόησης και απομνημόνευσης εξειδικευμένων λεπτομερειών. Τα θέματα δε των Πανελλαδικών αποτελούν περισσότερο IQ test παρά εξετάσεις Βιολογίας και οι μαθητές δέχονται μια τεράστια πίεση ήδη από τη Β’ Λυκείου για να καλυφθεί η ύλη της Γ’».

Τ.: «Παιδί μου, τι λες; Εκθεση γράφεις;».

Ηλ: «Ναι, κυρία, έτσι μιλάω τώρα, προετοιμάζομαι για τις Πανελλαδικές».

Τ.: «Καλά, για συνέχισε. Τι είναι η Βιολογία για σένα;».

Ηλ.: «Είναι το κατ’ εξοχήν αντικείμενο που προσφέρεται για μια θεώρηση του ανθρώπου ως μέρος ενός όλου, σαν ένα βήμα στην εξέλιξη και σαν ένα μέλος της βιόσφαιρας».

Τ.: «Και πώς θα έπρεπε να διδάσκεται κατά τη γνώμη σου, ως ειδικού;».

Ηλ.: «Μα, δεν ξέρετε; Καθηγήτρια είστε».

Τ.: «Μέλλουσα υπουργός. Πες μου, παιδί μου τώρα, πώς θα οργάνωνες εσύ το πρόγραμμα σε Γυμνάσιο – Λύκειο;».

Ηλ.: «Στη διάρκεια του Γυμνασίου τα παιδιά θα πρέπει να αποκτήσουν μια αγάπη για όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και μια περιέργεια να τους εξερευνήσουν τόσο στο επίπεδο των οικοσυστημάτων όσο και στο επίπεδο των λειτουργιών, έχοντας πάντα υπ’ όψιν τις διάφορες προσαρμογές τους και την εξελικτική τους πορεία».

Τ.: «Και στο Λύκειο;».

Ηλ.: «Στη διάρκεια του Λυκείου, οι γνώσεις των παιδιών πρέπει μεν να εμβαθύνουν όσο και να διευρύνονται και να αλληλοσυνδέονται. Πάντα πρέπει ο μαθητής να έχει τη γενική εικόνα μέσα στην οποία τοποθετείται, σαν παζλ, το κομμάτι της ύλης που μαθαίνει και να μπορεί να εντοπίζει τις σχέσεις και αλληλεπιδράσεις του με όλα τα υπόλοιπα».

Τ.: «Μήπως θέλεις να μας προτείνεις και μεθοδολογία;».

Ηλ.: «Φυσικά. Ακούστε. Είναι σημαντικό να γίνεται αναφορά στην καθημερινή ζωή σε σχέση με το αντικείμενο του μαθήματος. Πολύ σημαντικό εργαλείο μάθησης είναι οι διδακτικές επισκέψεις, οι συναντήσεις και συζητήσεις με επιστήμονες κάθε κλάδου. Οι επισκέψεις σε μουσεία φυσικής ιστορίας. Οι περίπατοι σε εθνικούς δρυμούς, προστατευόμενες περιοχές, αφού έχει προηγηθεί αρκετή δουλειά στο σχολείο σχετικά με αυτούς. Η διεξαγωγή πειραμάτων (π.χ. με την ανάπτυξη φυτών) και η παρατήρηση. Η εμπλοκή των παιδιών με μελέτες περιπτώσεων (case studies). Η κατάρριψη δοξασιών και παρανοήσεων. Και η χρήση του Διαδικτύου, των βίντεο, animation, ντοκιμαντέρ, ταινιών που αναφέρονται στο αντικείμενο που διδάσκεται κάθε φορά».

Τ.: «Ηλία, με παίρνουν τηλέφωνο από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Σε θέλουν, λέει, να πας για ειδικός σύμβουλος σχετικά με τη διδασκαλία της Βιολογίας».

Ηλ.: «Δεν προλαβαίνω τώρα, πείτε τους. Εχω να δώσω Πανελλαδικές. Επιπλέον, εγώ δίνω Μαθηματικά, όχι Βιολογία».