Μακρύ και δύσβατο το μονοπάτι για τις αγορές

Ενα πρώτο βήμα στο μακρύ και δύσβατο μονοπάτι της ουσιαστικής πρόσβασης της χώρας στις αγορές και της πλήρους επιστροφής της στην κανονικότητα χαρακτηρίζουν αναλυτές, διαχειριστές και επενδυτές τη νέα έκδοση του πενταετούς ομολόγου με την οποία η Ελλάδα άντλησε 2,5 δισ. ευρώ.

Το γεγονός ότι η έκδοση, η πρώτη μετά την ολοκλήρωση του τρίτου μνημονίου, υπερκαλύφθηκε περισσότερο από τέσσερις φορές, αλλά κυρίως η άνοδος των τιμών που ακολούθησε, καθώς η απόδοση του νέου τίτλου αποκλιμακώθηκε από το 3,6% στο 3,2% συμπαρασύροντας και το σύνολο της ομολογιακής αγοράς, με τους 10ετείς τίτλους να υποχωρούν μάλιστα στο 3,87%, ενισχύει τις προσδοκίες για την επόμενη προσφυγή στις αγορές (ακόμα και με δεκαετή τίτλο) τον ερχόμενο Μάρτιο-Απρίλιο.

Αν και ο εκλογικός κύκλος και το ενδεχόμενο προκήρυξης πρόωρων εκλογών βρίσκονται πάνω στο τραπέζι, με τους αναλυτές να «βλέπουν» μάλιστα προσφυγή στις κάλπες τουλάχιστον ως τον Μάιο του 2019, εν τούτοις ο σχεδιασμός του ΟΔΔΗΧ (Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους) για να αντληθούν εφέτος ως 7 δισ. ευρώ απαιτεί δύο-τρεις εξόδους στις αγορές.

Αλλη κατηγορία

Καθώς η πρόσφατη έκδοση απορροφήθηκε κατά 67,5% από χαρτοφυλάκια υψηλής ποιότητας, κατά  19% από τράπεζες, κατά 2,5% από  ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία και μόλις 11% από hedge funds, πηγές κοντά στην έκδοση ανέφεραν πως τα δεδομένα δείχνουν ότι «αλλάζουμε κατηγορία, καθώς μεταβλήθηκε η επενδυτική μας βάση».

Η ζήτηση από «καλής ποιότητος» επενδυτές παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα και μετά το τέλος της έκδοσης, κάτι που δεικνύει πως έγινε με προσεκτικές κινήσεις ώστε να μην υπάρξει επανάληψη του «ατυχήματος» με το επταετές ομόλογο τον Φεβρουάριο του 2018, όπου οι επενδυτές που το εμπιστεύθηκαν είδαν μέσα σε 24 ώρες την απόδοσή του να εκτοξεύεται από 3,5% σε περισσότερο από 4%, ανέφεραν αναλυτές της αγοράς.

Η ζήτηση για τα ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας αυξήθηκε, την ώρα που τα spreads των ελληνικών ομολόγων σε σχέση με τα γερμανικά  bunds υπόσχονταν υψηλά κέρδη για τους επενδυτές, ανέφεραν διαχειριστές χαρτοφυλακίων, σημειώνοντας πως η έκδοση ήταν επίσης και μια «προεκλογική ευκαιρία» για τον Αλέξη Τσίπρα να δείξει ότι η Ελλάδα ανακτά έναν βαθμό οικονομικής κανονικότητας. Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι το πενταετές ομόλογο επί κυβέρνησης Σαμαρά, που εκδόθηκε το 2014 και λήγει τον Απρίλιο, είχε απόδοση 4,95% και το πενταετές ομόλογο επί κυβέρνησης Τσίπρα, που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2017 και καλύφθηκε κατά 50% από «φρέσκο χρήμα» και κατά 50% από ανταλλαγή του ομολόγου Σαμαρά με τον καινούργιο τίτλο, είχε απόδοση 4,625% έδωσε το έναυσμα σε ορισμένους να  πανηγυρίσουν για τον «φθηνότερο» δανεισμό που έχει επιτευχθεί.

Τι και αν πολλές χώρες της ευρωζώνης βρέθηκαν να δανείζονται ακόμα και με αρνητικά επιτόκια, καθώς ο Μάριο  Ντράγκι αγόρασε από τον Μάρτιο του 2015 συνολικά 2,6 τρισ. ευρώ ομόλογα όλων των χωρών της ευρωζώνης εκτός από ελληνικά. Σήμερα επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι για πέντε χρόνια η Ιταλία δανείζεται 2 φορές φθηνότερα από την Ελλάδα, η Κύπρος 3,5 φορές, η Πορτογαλία 6, η Ισπανία 12 και η Ιρλανδία 60 φορές, ενώ αρνητικά είναι τα επιτόκια σε Γερμανία και Γαλλία.

Ωστόσο, αυτό που θα πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι πολλοί επενδυτές εξακολουθούν να νιώθουν το σοκ από το ελληνικό «κούρεμα» χρέους του 2012, κάτι που δεν συνέβη στις άλλες χώρες. Τότε οι ιδιώτες επενδυτές έπρεπε να παραιτηθούν από το 53,5% των απαιτήσεών τους, κάτι που  καθιστά ούτως ή άλλως δύσκολη την πλήρη επιστροφή της Ελλάδας στις κεφαλαιαγορές με κάθε κυβέρνηση.

Σε επαφή

Σε κάθε περίπτωση, πηγές κοντά στον ΟΔΔΗΧ εκτιμούν πως η χώρα θα πρέπει να βγαίνει σε τακτά διαστήματα στις αγορές ώστε να «χτίσει» σταδιακά την επαφή της με τους επενδυτές, καθώς μετά το (αναγκαίο) «κούρεμα» των ομολόγων του PSI οι αγορές θα παραμείνουν εξαιρετικά επιφυλακτικές για μεγάλο διάστημα.

Η καλύτερη αξιολόγηση εξάλλου για την Ελλάδα από τη Fitch τοποθετείται σε ΒΒ-, αλλά ενώ είναι υψηλότερη κατά  μία βαθμίδα σε σχέση με την αξιολόγηση της S&P και δύο βαθμίδες σε σχέση με την αντίστοιχη της  Moody’s, υπολείπεται ακόμα κατά τρεις βαθμίδες από το στάτους της επενδυτικής διαβάθμισης. Δεδομένου ότι απαιτείται δύο από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης να δώσουν αυτό το στάτους, η χώρα θα πρέπει να αναβαθμιστεί επιπλέον τρεις ως πέντε φορές από τους οίκους αυτούς, κάτι που δεν αναμένεται να επιτευχθεί τουλάχιστον στα επόμενα δύο χρόνια.

Tο «μαξιλάρι»

Πηγές κοντά στον ΟΔΔΗΧ σημειώνουν πως το «μαξιλαράκι ασφαλείας» επαρκεί για τέσσερα χρόνια και το διάστημα αυτό θα πρέπει να το εκμεταλλευθεί η Ελλάδα ώστε να αποκαταστήσει τη σχέση της με τις αγορές και να γίνει σταδιακά μια κανονική χώρα. Παρά το «μαξιλάρι», οι κινήσεις της χώρας θα πρέπει να είναι προσεκτικές.

Το «ακριβό» π.χ. χρέος του ΔΝΤ, ύψους 3,8 δισ. ευρώ, θα μπορούσε να αποπληρωθεί μετά την προσφυγή στις αγορές, ώστε να δοθεί και το κατάλληλο σινιάλο στους επενδυτές.

Σε κάθε περίπτωση, με το 80% του δημόσιου χρέους να βρίσκεται στα χέρια των επίσημων πιστωτών, οι σχέσεις της Αθήνας με τους ευρωπαίους πιστωτές θα καθορίσουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους.

Η προθυμία τους να στηρίξουν την Ελλάδα θα παραμείνει καθοριστική για την αξιολόγηση της ικανότητας της χώρας να ανταποκριθεί στις μελλοντικές υποχρεώσεις της.

Η έξοδος της Ελλάδας στις διεθνείς κεφαλαιαγορές είναι πιστωτικά θετική, καθώς αντανακλά τη βελτίωση της επενδυτικής εμπιστοσύνης και ανοίγει τον δρόμο ώστε η χώρα να επιστρέψει πλήρως στη χρηματοδότηση από την αγορά, εκτίμησε η Moody’s.

Ο νέος «Mr Bond» της Ελλάδας

Ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ Δημήτρης Τσάκωνας, ο άνθρωπος ο οποίος αντικατέστησε τον Στέλιο Παπαδόπουλο στον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους όταν αυτός πήγε στην JP Morgan, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην έκδοση. Ο νέος «Mr Bond», παρότι δημόσιος υπάλληλος με θητεία στη διαχείριση χρέους από 1994, έχει εξάλλου καλό όνομα στην αγορά, ενώ έπαιξε σημαντικό ρόλο και στο αποκαλούμενο και ως «swap του PSI», δηλαδή στην εθελοντική ανταλλαγή των 20 ομολόγων που προέκυψαν μετά το κούρεμα του ελληνικού χρέους που κατείχαν ιδιώτες το 2012 (PSI).
Το 2018 κέρδισε το βραβείο Sovereign Risk Manager of the year, το οποίο απέσπασε ο ΟΔΔΗΧ στο Λονδίνο σε έναν διαγωνισμό που διεξάγει κάθε χρόνο το risk.net., για την αντιστάθμιση (hedging) του επιτοκιακού κινδύνου του μεγαλύτερου μέρους των 52 δισ. ευρώ των δανείων GLF που χορήγησαν διακρατικά προς την Ελλάδα τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, ώστε η χώρα να είναι «ασφαλισμένη» από τον κίνδυνο πληρωμών τόκων σε περίπτωση που όπως αναμένεται κάποια στιγμή η ΕΚΤ αυξήσει τα επιτόκια.
Οι στόχοι του ΟΔΔΗΧ όπως τους δημοσιοποίησε προσφάτως σε επενδυτές στη Ν. Υόρκη είναι μεταξύ άλλων η κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών μέσω μιας συνεχούς και μόνιμης πρόσβασης στις κεφαλαιαγορές, η διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων, αλλά και της βραχυχρόνιας ταμειακής ρευστότητας.