Έντυπη Έκδοση Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ: Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους Το αθάνατο ελληνικό… δαιμόνιο «σκόνταψε» στην κτηματογράφηση και στην απειρία των μελετητών κατά τα πρώτα χρόνια των πιλοτικών προγραμμάτων, με συνέπεια σε Λέσβο, Χίο και Λευκάδα το Κτηματολόγιο να βρίσκεται σε εκκρεμότητα πλέον της μιας 20ετίας. «Οι τρεις περιοχές είχαν περιληφθεί στα πιλοτικά προγράμματα του 1995 και του 1997. Τότε ήμασταν όλοι άπειροι. Και εμείς, αλλά και οι πολίτες» αναφέρει στο «Βήμα» ένας από τους μηχανικούς που συμμετείχε τότε στην κτηματογράφηση της Λέσβου.
Υπήρχαν ωστόσο και οι επιτήδειοι. «Αλλοι είχαν δύο στρέμματα και δήλωναν δέκα. Ετσι βρέθηκαν ορισμένες περιοχές να καλύπτουν άλλο ένα νησί. Αλλοι έφερναν δύο ή και τρία τοπογραφικά, με άλλες τοποθεσίες κάθε φορά και διαφορετικά στρέμματα. Αλλοι δεν είχαν συμβόλαια. Ερχονταν και σου έλεγαν έχω ένα χωράφι κάπου εκεί, αλλά δεν μπορούσαν να το ταυτοποιήσουν. Δεν προέβλεπε και το πρόγραμμα αυτοψίες» τονίζει ο ίδιος, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους… σκάλωσε τότε η κτηματογράφηση.
Ολα από την αρχή
Σήμερα, νέοι μελετητές έχουν εγκατασταθεί στα τρία νησιά καθώς ξεκίνησαν τα προγράμματα επαναπροσδιορισμού των ακινήτων στις περιοχές όπου τα λάθη κατά την κτηματογράφηση ξεπερνούν το 30% των ιδιοκτησιών. «Οταν υπάρχουν λάθη στο ένα τρίτο των γεωτεμαχίων, συνεπάγεται ότι επηρεάζεται περίπου το 50% της έκτασης της συγκεκριμένης περιοχής» εξηγεί στο «Βήμα» στέλεχος του Ελληνικού Κτηματολογίου, επισημαίνοντας ότι για αυτόν τον λόγο το 2016 προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για τον επανακαθορισμό της θέσης και των ορίων των γεωτεμαχίων.
Στη Χίο ο επαναπροσδιορισμός των ορίων στις ιδιοκτησίες αφορά εννέα χωριά και περί τα 13.700 γεωτεμάχια, στη Λευκάδα εννέα χωριά και 5.350 γεωτεμάχια και στη Λέσβο 12 χωριά και περίπου 10.500 γεωτεμάχια. Σε Χίο και Λευκάδα έχουν ξεκινήσει οι αυτοψίες, ενώ στη Λέσβο αναμένεται να αρχίσουν σε περίπου έναν μήνα. Ωστόσο, παρότι έχει περάσει σχεδόν μια εικοσαετία, τα προβλήματα που μπλόκαραν την αρχική διαδικασία παραμένουν και αποτελεί ζητούμενο πώς θα ξεπεραστούν. Μπορεί η εμπειρία των μελετητών να είναι σήμερα μεγαλύτερη και οι προδιαγραφές των μελετών πιο αναλυτικές, εξακολουθεί όμως να υπάρχει ένα αναλλοίωτο δεδομένο: η μη συμμετοχή των πολιτών.
«Στη Λευκάδα και στη Χίο όπου οι αυτοψίες ξεκίνησαν εδώ και τουλάχιστον έναν μήνα, η συμμετοχή δεν ξεπερνά το 10%. Οι μελετητές είτε δεν τους βρίσκουν, είτε όταν καταφέρνουν να εντοπίζουν του δικαιούχους, εκείνοι δεν έρχονται στα ραντεβού. Είναι μια διαδικασία που θα έπρεπε να τελειώσει σε τρεις με τέσσερις μήνες, όμως φοβάμαι ότι θα πάρει περισσότερο χρόνο για να καταφέρουμε να καλύψουμε 60% με 70% των ιδιοκτησιών ώστε να έχουμε μια ασφάλεια για να προχωρήσουμε στην ανάρτηση» αναφέρει στο «Βήμα» η διευθύντρια Κτηματογράφησης του Ελληνικού Κτηματολογίου κυρία Αρια Ιωαννίδη.
Οπως επισημαίνει, πρόκειται για περιοχές με μεγάλη φυτοκάλυψη και δασοκάλυψη, οι ιδιοκτησίες έχουν ασαφή όρια στο έδαφος και για τις περισσότερες δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας και τοπογραφικά που να περιγράφουν με ακρίβεια τα σύνορα των ακινήτων. «Εάν κατά την υλοποίηση των πιλοτικών προγραμμάτων τη δεκαετία του ’90 υπήρχε συμμετοχή των πολιτών, το πρόβλημα δεν θα ήταν τόσο εκτεταμένο. Παρότι είχαν περάσει δύο περίοδοι αναρτήσεων δεν υπήρξε συνεργασία για τη διόρθωση των λαθών, ίσως γιατί δεν ήξεραν τα ακριβή όρια των ιδιοκτησιών τους» τονίζει, υπογραμμίζοντας ότι χωρίς τους δικαιούχους των γεωτεμαχίων, αλλά και την παρουσία των όμορων ιδιοκτητών δεν θα μπορέσουν ούτε σήμερα να προχωρήσουν οι διορθώσεις.
Οταν… λείπουν κομμάτια του παζλ
«Οι ιδιοκτήτες άρχισαν να αντιλαμβάνονται το πρόβλημα όταν πήγαιναν να μεταβιβάσουν το ακίνητό τους και ανακάλυπταν ότι υπήρχαν και… συνιδιοκτήτες» επισημαίνει μηχανικός που συμμετείχε στα πιλοτικά προγράμματα. Και αυτό διότι χαλάει όλο το παζλ όταν ένα κομμάτι του τοποθετηθεί λανθασμένα.
«Πρέπει να πάνε όλοι στο ραντεβού και να υποδείξουν τα όριά τους. Μαζί και οι όμοροι ώστε να συναινέσουν σε αυτά. Είναι σαν να κάνουμε ένα νέο τοπογραφικό της περιοχής. Αν δεν συμμετέχουν και δεν ανταποκριθούν, δεν μπορεί να κλείσει το Κτηματολόγιο» σημειώνει η κυρία Ιωαννίδη. Αλλωστε, όπως αναφέρει ένας από τους νέους μελετητές για τους επαναπροσδιορισμούς της Λέσβου, ο κ. Αθανάσιος Παύλου, οι πολίτες έχουν κάθε λόγο να συμμετάσχουν στη διαδικασία. «Θα εξασφαλίσουν την ιδιοκτησία τους και μάλιστα χωρίς να καταβάλουν ούτε ένα ευρώ. Και τον τοπογράφο και τον νομικό τους καλύπτει η μελέτη. Θα τους ειδοποιήσουμε όλους και θα κλεισθούν ραντεβού ώστε να πάμε επιτόπου για την αυτοψία. Αν δεν γνωρίζουν τα όρια, μπορεί να βοηθήσουν οι όμοροι ιδιοκτήτες. Υπάρχουν και κάποια βοηθητικά στοιχεία, όπως οι ξερολιθιές που διαχώριζαν τις ιδιοκτησίες. Σε άλλες περιοχές παραδοσιακά έβαζαν σημάδια στα ελαιόδεντρα, για να ξεχωρίζουν ποιες είναι ποιου. Οι μετρήσεις θα γίνουν με επίγειες μεθόδους, θα γίνονται τα διαγράμματα και κατόπιν οι διορθώσεις στα παλιά διαγράμματα του Κτηματολογίου. Για τις αμφισβητήσεις θα υπάρχει νομικός που θα τις επιλύει. Αν δεν μπορούν να επιλυθούν τότε οι υποθέσεις θα πρέπει να επιλύονται στα δικαστήρια» τονίζει ο κ. Παύλου. Η σύνταξη των μελετών επαναχωροθέτησης έχουν συνολική διάρκεια 21 μήνες (16 μήνες για τις αυτοψίες και 5 για τους ελέγχους).
Υπάρχει η εμπειρία αλλά λείπουν οι τίτλοι…
Η συμμετοχή των πολιτών έχει διαπιστωθεί ότι αποτελεί το βασικό κλειδί για την επιτυχία τόσο στους επαναπροσδιορισμούς όσο και στη νέα γενιά κτηματογράφησης (ΚΤΙΜΑ 16) η οποία «τρέχει» σήμερα για το υπόλοιπο 60% της χώρας και αφορά κυρίως αγροτικές περιοχές. Ωστόσο, την ομαλή εξέλιξη της διαδικασίας μπλοκάρουν η έλλειψη τίτλων ιδιοκτησίας στις αγροτικές περιουσίες, τα δικαιώματα σε ακίνητα που αποκτήθηκαν από κληρονομιά και ο εντοπισμός τους. Πάντως, όπως υπογραμμίζει η διευθύντρια Κτηματογράφησης του Ελληνικού Κτηματολογίου, σήμερα υπάρχει εμπειρία και οι προδιαγραφές των προγραμμάτων για την κτηματογράφηση είναι λεπτομερείς ως προς τα παραδοτέα και τους ελέγχους.
Σήμερα, η συμμετοχή για το ΚΤΙΜΑ 16 είναι υποτονική, ιδιαίτερα μετά τη νομοθετική ρύθμιση που προβλέπει τη δυνατότητα, με απόφαση υπουργού, να δίδονται νέες παρατάσεις πλέον του εξαμήνου για την υποβολή δηλώσεων. Συνολικά από τον περασμένο Δεκέμβριο, οπότε ξεκίνησαν σταδιακά οι μελέτες για το ΚΤΙΜΑ 16, έχει δηλωθεί μόλις στο 18,53% των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας. Ανασταλτικά στους ρυθμούς υποβολής δηλώσεων ιδιοκτησίας επιδρούν και οι συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις.