Σε ασφυκτικές συνθήκες λειτουργούν τα μεγάλα νοσοκομεία της Αττικής – και όχι μόνον – εξαιτίας της έξαρσης των ιώσεων. Τα ράντζα (που δεν έφυγαν ποτέ), οι αναμονές στις εφημερίες και στις λίστες χειρουργείων και τα κενά σε προσωπικό καθιστούν κάθε άλλο παρά… βελούδινη τη μετάβαση του ΕΣΥ στη μετα-πανδημική εποχή, την ώρα που η ηγεσία του υπουργείου Υγείας επιχειρεί να δώσει λύσεις στα «ανοιχτά μέτωπα».

Παράλληλα, ένα κύμα ματαίωσης φαίνεται να σηκώνεται δυναμικά στη δεξαμενή των νοσοκομειακών γιατρών. Περιγράφουν μια αδιέξοδη εργασιακή συνθήκη καθώς αναγκάζονται να υπερβάλλουν των δυνατοτήτων τους κρατώντας όρθιο ένα θνησιγενές σύστημα.

Οι παραιτήσεις και τα χειρουργεία

Η κλιμακούμενη τάση παραιτήσεων αναδεικνύει το αδιέξοδο που βιώνουν αρκετοί νοσοκομειακοί γιατροί. Οπως σημειώνει στο «Βήμα» ο νευροχειρουργός και γ.γ. της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ), Πάνος Παπανικολάου, εντός του περασμένου έτους καταγράφτηκαν συνολικά 350 παραιτήσεις ενώ στον αριθμό αυτόν θα πρέπει να συνυπολογιστούν και ισάριθμες συνταξιοδοτήσεις. «Οι προσλήψεις από την άλλη που έχουν ολοκληρωθεί εκτιμώνται περί τις 400» προσθέτει με νόημα.

Ωστόσο, η έξαρση των ιώσεων κρατά σε υψηλή ζήτηση την ανάγκη νοσοκομειακής περίθαλψης την ώρα που οι γιατροί προσπαθούν να αποσυμπιέσουν τις λίστες αναμονής που συσσωρεύθηκαν λόγω πανδημίας και ελλείψεων σε προσωπικό.

Η μακρά χειρουργική λίστα στο Παίδων «Αγία Σοφία», που επιμηκύνθηκε κυρίως λόγω του κενού σε αναισθησιολόγους, είναι μόνον ένα παράδειγμα. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, η εν λόγω λίστα αριθμούσε περισσότερους από 2.900 μικρούς ασθενείς, ενώ σήμερα – μετά τις παρεμβάσεις του υπουργείου Υγείας – έχει μειωθεί στα 2.200 περιστατικά.

Οπως συμπληρώνει εν τούτοις ο κ. Παπανικολάου, οι αναμονές παραμένουν υψηλές σε αρκετά νοσοκομεία της χώρας. «Στο νοσοκομείο Ρεθύμνου όπως και στην Καλαμάτα ο προγραμματισμός ενός τακτικού ορθοπεδικού χειρουργείου γίνεται έπειτα από ενάμιση χρόνο. Στο νοσοκομείο Νίκαιας η αναμονή για αρθροπλαστική ισχίου ή γόνατος αγγίζει τους 6 μήνες». Στην καρδιοχειρουργική κλινική του «Ευαγγελισμού» η λίστα χειρουργείων αριθμούσε στις αρχές της εβδομάδας 727 περιστατικά, αριθμός που μεταφράζεται σε αναμονή 14-16 μηνών. Για τον λόγο αυτόν μάλιστα ήδη έχει ξεκινήσει μία διαδικασία επικοινωνίας με τους ασθενείς που περιμένουν, ώστε να διαπιστωθεί εάν στο μεταξύ ορισμένοι έχουν διεκπεραιώσει ήδη την επέμβασή τους.

Πλατφόρμα για τα χειρουργεία

Αναγνωρίζοντας τις δυσλειτουργίες η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα προωθεί… θεραπευτικές παρεμβάσεις. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα χειρουργείων που αναμένεται να ενεργοποιηθεί σύντομα έχει ως στόχο να εισαγάγει όρους διαφάνειας στη ροή των περιστατικών και η λειτουργία του θεσμού των απογευματινών χειρουργείων να συρρικνώσει τις αναμονές.

Μια μεγάλη μερίδα των νοσοκομειακών γιατρών εκφράζουν αμφιβολίες εν τούτοις για την αποτελεσματικότητα των αλλαγών ενόσω το σύστημα δεν ενισχύεται με έμψυχο προσωπικό. Παράλληλα, οι εκπρόσωποί τους αντιμετωπίζουν ως «casus belli» το άρθρο 10 του νόμου που ψηφίστηκε στη Βουλή και ανοίγει στους γιατρούς του ΕΣΥ τον δρόμο προς τον ιδιωτικό τομέα, επιμένοντας πως θα απορρυθμίσει περαιτέρω τη λειτουργία των κλινικών.

Μάλιστα ο νομοθέτης προβλέπει πως εκείνοι που θα έχουν παράλληλη απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα οφείλουν να συμμετέχουν στην ολοήμερη, πέραν του τακτικού ωραρίου, λειτουργία του νοσοκομείου, τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Δυσαρέσκεια όμως έχει προκαλέσει και στους γιατρούς που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα κάνοντας λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό. Μάλιστα, το «μέτωπο» αυτό έχει ανοίξει τη κρίσιμη στιγμή, που ο χρόνος μετράει αντίστροφα για την πλήρη εφαρμογή του θεσμού του «προσωπικού γιατρού».

Παρά τις εντατικές προσπάθειες τους τελευταίους έξι και πλέον μήνες δεν έχει ακόμη επιτευχθεί η δημιουργία ενός ισχυρού πρωτοβάθμιου αναχώματος για την αποσυμφόρηση του ΕΣΥ. Σύμφωνα με τα στοιχεία το 46,5% των δικαιούχων δεν έχουν εγγραφεί στο σύστημα, καθώς οι 3.354 γιατροί δεν επαρκούν για τις ανάγκες του συνόλου.

Αλλαγή ρόλου σε δημόσιες μονάδες

Σε εκκρεμότητα βρίσκεται και η χάραξη του νέου υγειονομικού χάρτη υγείας, που προβλέπει μεταξύ άλλων αλλαγή ρόλου στις δημόσιες μονάδες. Ο υπουργός Υγείας επικαλέστηκε πρόσφατα το παράδειγμα της Κρήτης, όπου λειτουργούν συνολικά οχτώ νοσοκομεία εκ των οποίων τα τέσσερα στο Λασίθι.

Και ενώ κάπου υπάρχει υπερπροσφορά υπηρεσιών, αλλού εντοπίζονται «μαύρες τρύπες». Συγκεκριμένα, στη χώρα λειτουργούν 55 κλίνες ΜΕΘ για ανηλίκους, εκ των οποίων το 58% στην Αττική. Οι υπόλοιπες κλίνες λειτουργούν σε Θεσσαλονίκη, Κρήτη και Πάτρα και παρότι σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες του παιδιατρικού πληθυσμού, οι διακομιδές αποτελούν ασφαλή, πλην όμως και αναγκαία λύση, αν και πολλές φορές δεν μπορούν να αποκλείσουν τη μοιραία κατάληξη λόγω καθυστερήσεων.

«Μπήκα στο νοσοκομείο χθες 9 το πρωί, βγήκα σήμερα στις 10»

Η διαχρονική – πανελλαδική – έλλειψη αναισθησιολόγων είναι μία από τις μεγάλες πληγές του ΕΣΥ. Η Αναισθησιολογία είναι μια ειδικότητα που έχει καθοριστική σημασία στην έκβαση ενός χειρουργείου, στην αντιμετώπιση ενός τραυματία, στη φροντίδα ενός βαρέως πάσχοντος. Πολύ απλά, χωρίς αναισθησιολόγο δεν μπορούν να προχωρήσουν πολλές άλλες ιατρικές πράξεις.

Στο Καραμανδάνειο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Πατρών υπάρχει μόνο ένας ειδικευόμενος αναισθησιολόγος για να κάνει χειρουργεία σε παιδιά κάτω των έξι ετών και ο οποίος έρχεται δύο φορές την εβδομάδα από την Κόρινθο. Στη Σύρο οι κάτοικοι είναι ακάλυπτοι από τις 19/12/22 από αναισθησιολόγο, καθώς ο μοναδικός που υπήρχε έλαβε αναρρωτική άδεια. Οπως αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ Μιχάλης Γιαννάκος, δεν μπορεί να γίνει σε έκτακτο περιστατικό άμεσα επέμβαση και απομένει ως μόνη λύση η διακομιδή. Ο διοικητής του νοσοκομείου ανέδειξε το γεγονός με επιστολή του στη διοίκηση της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας.

Η αναισθησιολόγος Χρύσα Μάλλιου καταδεικνύει τη δυσκολία του επαγγέλματος μέσα από το προσωπικό της βίωμα: «Εγώ χθες μπήκα στο νοσοκομείο στις 9.00 το πρωί και βγήκα σήμερα στις 10.00. Αύριο πάλι δουλεύω, μεθαύριο έχουμε ξανά εφημερία, όπως έχουμε και την Κυριακή (σ.σ.: των Χριστουγέννων). Τα παιδιά μου έχουν μεγαλώσει σε αυτό το πλαίσιο. Οταν ήταν μικρά έρχονταν στο νοσοκομείο και κάναμε γιορτές. Τρώγαμε στην τραπεζαρία και όταν δεν είχαμε πολλή δουλειά περνούσαμε χρόνο μαζί. Μόνο και μόνο για να είναι με τη μαμά τους τα Χριστούγεννα. Τώρα που έχουν μεγαλώσει, δεν θέλουν να έρχονται…».