Η στρατηγική πίσω από την «επιστράτευση» Βορίδη

Η αναβάθμιση του Μάκη Βορίδη και η μετακίνηση του από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στο υπουργείο Εσωτερικών ήταν η πλέον θεαματική κίνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη κατά τον πρόσφατο ανασχηματισμό. Σύμφωνα με τις περισσότερες ερμηνείες, η απόφαση αυτή του Πρωθυπουργού σηματοδότησε μία «δεξιά στροφή». Πρόκειται όμως μάλλον για μία επιφανειακή ανάγνωση.

Η «δήλωση μετανοίας»
για το Ισραήλ

Ο κ. Βορίδης είναι γνωστό σε όλους ότι έχει πολύ διαφορετικές πολιτικές αναφορές από τον Πρωθυπουργό και ότι ελάχιστα συγκινείται από τη θεωρία της «κεντρώας μετάλλαξης» της ΝΔ. Εχει υπάρξει γενικός γραμματέας της ΕΠΕΝ, συνδέθηκε ιδεολογικά με το Εθνικό Μέτωπο του Ζαν-Μαρί Λεπέν, προτού προσχωρήσει στον ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη και στη συνέχεια μεταπηδήσει (μαζί με τον Αδωνι Γεωργιάδη) στη ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά την περίοδο των Μνημονίων και συμμετάσχει στην κυβέρνηση υπό τον Λουκά Παπαδήμο. Η τότε υπουργοποίησή του μάλιστα είχε προκαλέσει την έντονη ενόχληση του Ισραήλ και πιο συγκεκριμένα του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, οδηγώντας σε μία «πολιτική δήλωση μετανοίας» εκ μέρους του κ. Βορίδη.

Από την άλλη πλευρά, όλοι γνωρίζουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν προτίθεται να εγκαταλείψει την προσπάθεια προσεταιρισμού του κεντρώου ακροατηρίου. Είτε επειδή αυτό είναι το δικό του πολιτικό DNA είτε επειδή λόγοι εκλογικής τακτικής το επιβάλλουν. Οπως διαφαίνεται και από τα όσα λένε συνομιλητές του Πρωθυπουργού, η κυριαρχία στον χώρο του Κέντρου δεν σημαίνει ότι υπάρχουν περιθώρια για απώλειες από τα δεξιά, όπου αρχίζουν να διαμορφώνονται εστίες δυσαρέσκειας με διάφορες αφορμές (εθνικά θέματα,  διαρκής ένταση με την Εκκλησία με φόντο την πανδημία κ.ά.). Τον σκοπό αυτόν, της διατήρησης της «επικοινωνίας» με το δεξιό ακροατήριο, προφανώς και τον εξυπηρετεί η αναβάθμιση του κ. Βορίδη.

Η «χαμηλή πτήση» στο
Αγροτικής Ανάπτυξης

Με τον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης τον Ιούλιο του 2019, ο Πρωθυπουργός εξέπεμψε όλα τα σήματα της μεταρρυθμιστικής του διάθεσης και της πολιτικής διεύρυνσης. Αυτό όμως, σε συνδυασμό με την επιστράτευση πολλών προσώπων από τον χώρο της Κεντροαριστεράς, ήταν σαφές ότι προκάλεσε δυσφορία σε συγκεκριμένους κύκλους της ΝΔ. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Βορίδης, αν και τον χωρίζει μεγάλη πολιτική απόσταση από τον κ. Μητσοτάκη, τήρησε μία στάση η οποία αξιολογήθηκε και εκτιμήθηκε. Η ανάθεση σε αυτόν του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης τον Ιούλιο του 2019 ήταν μία σαφής επιλογή. Ισοδυναμούσε με πολιτική εξορία, την οποία όμως εκείνος αποδέχθηκε αμέσως. Πολλοί σημείωναν τότε ότι δεν διέπραξε το λάθος της Ολγας Κεφαλογιάννη, η οποία επιχείρησε να διαπραγματευθεί το χαρτοφυλάκιό της, αρνούμενη την πρόταση του Πρωθυπουργού να αναλάβει το υπουργείο Τουρισμού και διεκδικώντας το υπουργείο Πολιτισμού.

Στο διάστημα που ακολούθησε, ήταν σαφές ότι ο κ. Βορίδης ασφυκτιούσε πολιτικά στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Την ίδια στιγμή όμως, το επιτελείο του Πρωθυπουργού παρατηρούσε, αφενός, ότι η διοίκησή του ήταν αποτελεσματική και, αφετέρου, ότι η συνεννόηση και ο συντονισμός με τη δομή του επιτελικού κράτους ήταν αρμονική. Δεδομένου ότι ο ίδιος είναι νομικός, πολλές ήταν οι περιπτώσεις στις οποίες σημειώθηκε ο ικανοποιητικός βαθμός συντονισμού μεταξύ του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και του Μεγάρου Μαξίμου.

Προετοιμασία για
πολιτική σύγκρουση

Είναι σαφές ότι η τοποθέτηση του κ. Βορίδη στη συγκεκριμένη θέση εξυπηρετεί ταυτόχρονα εσωκομματικούς και ευρύτερους πολιτικούς σκοπούς. Δίχως να εγκαταλείπει την φιλελεύθερη πολιτική προσέγγιση, ο κ. Μητσοτάκης αναθέτει ένα κομβικής σημασίας χαρτοφυλάκιο σε έναν κατ’ εξοχήν εκπρόσωπο της δεξιάς πτέρυγας της ΝΔ. Η απόφαση αυτή δεν βασίζεται απλώς στην εξυπηρέτηση εσωκομματικών ισορροπιών, έχει και μία διαφορετική ανάγνωση.

Ως επικεφαλής στο βασικό «εκλογικό» υπουργείο, ο κ. Βορίδης αναμένεται ότι θα κληθεί να διεκπεραιώσει σκληρές συγκρούσεις στο πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Υπό αυτή την έννοια, η επιλογή του κ. Μητσοτάκη φαίνεται ότι έχει και στρατηγικό χαρακτήρα. Ως προς τούτο, ήταν χαρακτηριστικό ότι η «Ομάδα Αλήθειας», ο βασικός προπαγανδιστικός μηχανισμός της ΝΔ στα κοινωνικά δίκτυα, έσπευσε να προβάλει αποσπάσματα από μία τηλεοπτική αντιπαράθεση του κ. Βορίδη με τον Νίκο Φίλη το 2016, λίγο πριν από το δημοψήφισμα, με το σχόλιο: «Γιατί κλαίγονται σήμερα, μετά τον ανασχηματισμό, οι αριστεροί για τον Μάκη Βορίδη; Δείτε ένα παράδειγμα».

Η συνύπαρξη με τον Στέλιο Πέτσα

Η αλλαγή ηγεσίας στο υπουργείο Εσωτερικών έχει και μία άλλη πτυχή. Δεν είναι μόνο η τοποθέτηση εκεί του κ. Βορίδη που διαμορφώνει μία αίσθηση και μία εικόνα. Είναι και η αναβάθμιση του Στέλιου Πέτσα (φωτογραφία) σε θέση αναπληρωτή υπουργού, με αρμοδιότητα την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το δίδυμο έχει ξεκάθαρα κομματικά χαρακτηριστικά και αυτό ενισχύει την εκτίμηση περί εκλογικής προετοιμασίας της κυβέρνησης, έπειτα από αυτόν τον ανασχηματισμό. Το νέο δίδυμο της Βασιλίσσης Σοφίας έχει όμως και  ακόμη μία ιδιαιτερότητα. Ο κ. Πέτσας, μέχρι σήμερα εξωκοινοβουλευτικό κυβερνητικό στέλεχος, αναμένεται να είναι υποψήφιος στην Ανατολική Αττική, όπου εκλέγεται και ο κ. Βορίδης. Υπό αυτό το πρίσμα, αμφότεροι ευνοούνται από τη συνύπαρξη.