Η Σφίγγα της Σουηδίας

Δεν υπέγραφε ποτέ αυτόγραφα, δεν απαντούσε στα αμέτρητα γράμματα των θαυμαστών της και δεν έβλεπε τα rushes, όπως αποκαλούνται οι σκηνές των κινηματογραφικών ταινιών την ημέρα που γυρίζονται. Σε κάθε περίπτωση, ήταν πάρα πολύ αυστηρή με τον εαυτό της και σπανίως ικανοποιημένη από το τελικό αποτέλεσμα. Από κάποια στιγμή και μετά δεν εμφανιζόταν καν στις λαμπερές πρεμιέρες των ταινιών της. Θα πήγαινε, ίσως, σε μια απογευματινή προβολή, σε κάποια απομακρυσμένη αίθουσα, ινκόγκνιτο φυσικά, για να παρακολουθήσει μια ταινία της. Με λίγο κόσμο και ενώ η ταινία ήδη παιζόταν για αρκετό καιρό στα σινεμά. Και δεν θα έφευγε ποτέ πριν από τους τίτλους τέλους. Ενα μαντίλι θα κάλυπτε το κεφάλι της, σκούρα γυαλιά θα έκρυβαν τα μάτια της.

Η απόλυτη σταρ
που σπανίως γελούσε

Αίνιγμα. Η γυναίκα που μια φορά και έναν καιρό το Βιβλίο Ρεκόρ Γκίνες θα ψήφιζε ως «η ομορφότερη γυναίκα που έζησε ποτέ» ήταν επίσης ένα από τα πιο μυστηριώδη πρόσωπα που πέρασαν ποτέ από το σελιλόιντ.

Το Πρόσωπο. Η Σφίγγα της Σουηδίας. La Divina. Ή απλώς η Γκάρμπο. Η απόλυτη σταρ. Η «Βασίλισσα Χριστίνα» και η «Μάτα Χάρι», η «Αννα Κρίστι» (η πρώτη ομιλούσα της ταινία το 1930), η «Κυρία με τας καμελίας», αλλά και η «Νινότσκα», η προτελευταία ταινία της, το 1939, εκείνη στης οποίας την αφίσα ήταν γραμμένη η φράση «Η Γκάρμπο γελάει!». Διότι πράγματι η Γκρέτα Γκάρμπο σπανίως γελούσε – πολύ απλά το γέλιο δεν της ταίριαζε.

Εξαιρετικά τυχερή μέσα στην ατυχία της, η Γκρέτα Λοβίσα Γκούσταβσον μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια, αλλά βρήκε σχετικά σύντομα τον δρόμο προς την επιτυχία. Γεννήθηκε στη Στοκχόλμη και η οικογένειά της ανήκε στα χαμηλά στρώματα της εργατικής τάξης.

Η μητέρα της δούλευε σε εργοστάσιο μαρμελάδας, ο πατέρας της ήταν οικοδόμος. Η Γκάρμπο τον έχασε στα δεκατέσσερά της και η οικογένειά της για ένα μεγάλο διάστημα ζούσε δυστυχισμένα καθότι άπορη. Στην εφηβεία η Γκάρμπο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο και να πιάσει δουλειά υπαλλήλου σε πολυκατάστημα. Ωστόσο, η αδιαμφισβήτητη ομορφιά της τη βοήθησε αμέσως· τη χρησιμοποίησαν ως μοντέλο σε διαφημίσεις στις εφημερίδες. Δεν είχε δείξει καμία επιθυμία για κάτι περισσότερο, πόσω μάλλον για τον κινηματογράφο, μέχρι που έπαιξε σε μια διαφημιστική ταινία για λογαριασμό του ίδιου πολυκαταστήματος.

Τότε την είδε ο σκηνοθέτης Ερικ Πέτσλερ που γύριζε λαϊκές κωμωδίες και της πρόσφερε έναν ρόλο στο φιλμ «Luffar-Petter», που ήταν ο πρώτος της στον κινηματογράφο.

Η κατάκτηση
του Χόλιγουντ

Ηταν καλή σε αυτό που έκανε, γι’ αυτό και κυνήγησε μια υποτροφία στη Δραματική Σχολή της Στοκχόλμης, όπου τελικά φοίτησε. Σύντομα ο κινηματογράφος άρχισε να την αναζητεί και όταν το 1925 η Γκάρμπο έπαιξε στο μελόδραμα «Δρόμος χωρίς χαρά» του Γκ. Παμπστ, το Χόλιγουντ την πρόσεξε. Η ΜGM της πρότεινε συμβόλαιο και η αρχή της στο Χόλιγουντ έγινε με τη βωβή ταινία «Torrent» το 1926.

Την ίδια χρονιά έπαιξε στο μελόδραμα «Πειρασμός» και πριν μπει το 1930 ταινίες της όπως η «Αννα Καρένινα», η «Μοιραία αγάπη» και η «Αννα Κρίστι» την είχαν πια καταξιώσει ανάμεσα στις μεγάλες σταρ της εποχής. Το 1930 με την «Κρίστι» και το «Ρομάντζο» η Γκάρμπο κέρδισε διπλή υποψηφιότητα για το Οσκαρ Α’ ρόλου, ένα βραβείο που ποτέ δεν θα κέρδιζε, παρότι θα ακολουθούσαν δύο ακόμη υποψηφιότητες για την «Κυρία με τας καμελίας» και τη «Νινότσκα». Το 1955 θα της δινόταν ένα τιμητικό Οσκαρ, το οποίο, όπως θα το περίμενε κανείς, δεν πήγε να παραλάβει.

H απρόσμενη
αποχώρηση

Για λόγους που ακόμα και σήμερα παραμένουν ανεξιχνίαστοι, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Γκρέτα Γκάρμπο αποφάσισε να εγκαταλείψει τον κινηματογράφο. Η απόφασή της αυτή δημιούργησε ένα πέπλο μυστηρίου γύρω από την προσωπικότητά της και πολύ πιθανόν στην καλλιέργεια αυτού του μυστηρίου να οφείλεται ο μύθος που όλοι γνωρίζουμε. Στη δεκαετία του 1950 έφυγε από το Χόλιγουντ και εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη. Ανέπτυξε φιλίες με προσωπικότητες της τζετ σετ κοινωνίας (είχε φιλίες π.χ. με τον Αριστοτέλη Ωνάση) και λέγεται ότι ενώ ήταν καλή στις επενδύσεις, ζούσε εξαιρετικά λιτά, σχεδόν ασκητικά.

Και από κάποια στιγμή και μετά απομονώθηκε πλήρως στο διαμέρισμά της, στο νούμερο 450 στους 52 δρόμους του Ανατολικού Μανχάταν. Εκεί πέθανε από φυσικά αίτια παίρνοντας μαζί της το μεγάλο της μυστικό.

Ενα μυστήριο, αλλά και τι μυστήριο!

Η Γκρέτα Λοβίσα Γκούσταβσον γεννήθηκε στη Στοκχόλμη της Σουηδίας στις 18 Σεπτεμβρίου του 1905.l Η γνωριμία της με τον σκηνοθέτη Μάουριτς Στίλερ ήταν καρμική. Ο κορυφαίος σκηνοθέτης βωβού κινηματογράφου της εποχής έγινε ο πνευματικός της δάσκαλος, τη μετονόμασε σε Γκρέτα Γκάρμπο, της έμαθε τις κινηματογραφικές τεχνικές της υποκριτικής και την έκανε πρωταγωνίστρια στη ταινία του «Ο θρύλος του Γκέστα Μπέρλινγκ»….l Η συνεργασία της με τη MGM μεταφράζεται σε 24 ταινίες, ακριβοπληρωμένα συμβόλαια, δικαίωμα να βάζει ειδικούς όρους, ορισμένες φορές μάλιστα αρκετά ιδιότροπους, οι οποίοι όμως γίνονταν αποδεκτοί.l H βραχνή φωνή της Γκρέτα Γκάρμπο ακούστηκε το 1930.l Η κινηματογραφική προσαρμογή του θεατρικού έργου του Ευγένιου Ο’Νιλ «Αννα Κρίστι» ήταν η πρώτη ομιλούσα ταινία της ηθοποιού.l Ο πρωταγωνιστικός ρόλος στην ταινία «Μάτα Χάρι» ήταν ένας από τους σημαντικότερους της καριέρας της.l Οταν ρωτήθηκε για τους λόγους που αποσύρθηκε, είχε δηλώσει: «Ημουν κουρασμένη από το Χόλιγουντ. Δεν μου άρεσε η δουλειά μου. Υπήρχαν πολλές μέρες που αναγκαζόμουν να πάω στο στούντιο. Αλήθεια, ήθελα να ζήσω μια άλλη ζωή».