Στο εξαιρετικά επιδραστικό βιβλίο «Η αρχιτεκτονική της πόλης» (1966) ο Aldo Rossi υποστηρίζει ότι η πόλη είναι ένας οργανισμός αρχιτεκτονικών επεισοδίων που συνθέτουν την «ακίνητη σκηνογραφία του θεάτρου της ανθρώπινης ζωής». Σε μια περίοδο μεταμοντέρνας κριτικής της δυστοπικής μοντέρνας πόλης, αυτός ο σπουδαίος δάσκαλος της αρχιτεκτονικής υποστήριζε ότι τα νέα κτίρια οφείλουν να συμβάλλουν στον προσδιορισμό της μορφής του άστεως, να αποκτούν την οντότητα του μνημείου και να μετατρέπονται σε συμβολικούς καταλύτες της συλλογικής μνήμης. Βέβαια ο Rossi ήταν Ιταλός απ’ το Μιλάνο και η μεταμοντέρνα ιδέα του για την αρχιτεκτονική ήταν τελείως διαφορετική από εκείνη της ειρωνικής και παιγνιώδους διαχείρισης της ιστορίας, στα όρια ενίοτε του κακού γούστου, των μεταμοντέρνων αμερικανών συναδέλφων του. Ωστόσο, τα ωραία μνημεία μπορούν να προσδιορίσουν τον χαρακτήρα της πόλης, έτσι ώστε να μιλάμε για την πόλη ως έργο τέχνης; Η ωραία πόλη είναι εκείνη με τα ωραία κτίρια;
Η ύπαρξη ενός καλλιτεχνικού αντικειμένου προϋποθέτει τη βούληση της δημιουργίας του ως έργου τέχνης. Ποιος βούλεται τη δημιουργία της πόλης, ποιος είναι ο παραγγελιοδότης της και ποια αισθητική αντίληψη εκφράζει; Παραγγελιοδότης είναι οι πολίτες, η αντίληψη των οποίων συνθέτει την αισθητική ταυτότητα της κοινότητας στην οποία ανήκουν. Οι πολίτες είναι αναγνωρίσιμοι μέσω του συλλογικού τους έργου τέχνης, με κατασκευές που βρίσκονται σε αρμονική αλληλουχία και που αποκτούν βαθιά κοινωνική σημασία, γιατί αυτό και όχι άλλο είναι το είδος του ωραίου που η κοινότητα έχει επιδιώξει και υλοποιήσει. Βέβαια, αντίθετα από ένα έργο τέχνης που είναι εξαρχής τετελεσμένο και ολοκληρωμένο, η πόλη είναι ένα πεδίο συνεχών μεταβολών. Η συνέπεια των συλλογικών αισθητικών προθέσεων στον χρόνο είναι σε θέση να εξασφαλίσει τη συνέχεια του ύφους και του χαρακτήρα της πόλης.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
