Η βία βρίσκεται γύρω μας. Εκτός του σχολείου μας περισσότερο, εντός του σχολικού χώρου άλλες φορές. Οι νέοι δεν μπορούν εύκολα να την αντιμετωπίσουν, πολύ περισσότερο δε να εντοπίσουν τις αιτίες γέννησης ή μετάδοσής της ώστε να τις αποφύγουν. Πώς όμως «θεραπεύουμε» τη βία; Πώς αντιμετωπίζεται να φαινόμενο που συχνά αποτελεί κοινωνική παρενέργεια, τον απόηχο σοβαρότερων προβλημάτων που, ωστόσο, φτάνει στο σχολείο; Στο ερώτημα αυτό ένα 33% των νέων σε έρευνα που έγινε ανώνυμα με δείγμα 57 μαθητών και 91 μαθητριών απαντάει ότι μια στιβαρή λύση είναι η ενεργοποίηση και παρέμβαση των καθηγητών και του διευθυντή του σχολείου. Επόμενο «καταφύγιο» για ένα 32% του δείγματος είναι το να υπάρχει στα σχολεία ψυχολόγος και να αντιμετωπίζει αντίστοιχα προβλήματα.

Πάντως, συνολικά ένα μεγάλο ποσοστό 34% των ερωτηθέντων έχουν αντιληφθεί (συχνά, πολύ συχνά ή μερικές φορές) ένα κρούσμα βίας ενός παιδιού σε βάρος άλλου μέσα στον σχολικό χώρο και ένα 40% σε χώρο εκτός του σχολείου.

Το θετικό εύρημα

Διαπιστώνεται ότι στη μεγάλη πλειοψηφία η μαθητική κοινότητα νιώθει ασφάλεια στο σχολείο και στους χώρους του δεν έχει πέσει θύμα βίας ή εκφοβισμού. Πρόκειται για ένα θετικό εύρημα, το οποίο περιγράφει ότι το σχολείο για τη μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών και μαθητριών είναι ένας τόπος ασφάλειας. Ωστόσο, υπάρχουν περιστατικά βίας ή εκφοβισμού τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις οδήγησαν τα θύματα να απέχουν την επομένη του περιστατικού από το σχολείο. Ενα ποσοστό 20% με 25% έχει υπάρξει θύμα κάποιου περιστατικού βίας ή εκφοβισμού είτε από μαθητή ή μαθήτρια του σχολείου είτε από κάποιο εξωσχολικό πρόσωπο. Διαπιστώνουμε ότι μόλις το 36% δεν αντελήφθη ότι κάποιος μαθητής ή κάποια μαθήτρια δέχθηκε βία από κάποιο άλλο παιδί του σχολείου. Το υπόλοιπο 64% το έχει διαπιστώσει. Οσον αφορά περιστατικά βίας από εξωσχολικά άτομα, εδώ το ποσοστό των παιδιών που το γνώριζε ανέρχεται στο 40%. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από το ότι τα γεγονότα αυτά μπορεί να έλαβαν χώρα εκτός του σχολικού χώρου, από πρόσωπα τα οποία δεν είναι γνωστά στη μαθητική κοινότητα.

Οι προτάσεις για λύσεις

Σχετικά με τις λύσεις για την αποτροπή, την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού, η πλειοψηφία των μαθητών και μαθητριών εκφράζει την ανάγκη για μια πιο θεσμική παρέμβαση στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης του φαινομένου. Και ζητεί να υπάρξει μια αυστηροποίηση της στάσης απέναντι σε τέτοιου είδους ζητήματα από τη διεύθυνση και τους εκπαιδευτικούς. Προς την κατεύθυνση αυτή, είναι αναγκαία η άμεση και διαρκής επικοινωνία των μαθητών και μαθητριών με τους εκπαιδευτικούς και τις εκπαιδευτικούς, καθώς και η εγρήγορση και αφύπνιση από την πλευρά των εκπαιδευτικών. Πρέπει να ενθαρρυνθούν το κλίμα και οι σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στους μαθητές και στις μαθήτριες και στη συνέχεια στις σχέσεις τους με τους καθηγητές και τις καθηγήτριες, ώστε μέσω του διαλόγου να εκφράζονται τα φαινόμενα και τα περιστατικά και να υπάρχει παρέμβαση.

Διάθεση φιλίας και διαλόγου

Αναδεικνύεται επιπρόσθετα η ανάγκη ψυχολογικής στήριξης. Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι το 20% των ερωτηθέντων μιλάει για ειρηνική επίλυση των διαφορών αναδεικνύει ότι μια σημαντική μερίδα των μαθητών και μαθητριών χαρακτηρίζεται από έντονη διάθεση διαμεσολάβησης, φιλίας, διαλόγου και ευγενούς άμιλλας. Η συνεργασία 15μελών και 5μελών συμβουλίων με τη διεύθυνση του σχολείου μπορεί να βοηθήσει σε έναν βαθμό, απαντά μια μεγάλη μερίδα των ερωτηθέντων, γεγονός που κρίνεται θετικό. Ωστόσο, το 38% απαντά απόλυτα ότι δεν βοηθά. Το περιεχόμενο των μαθημάτων που διδάσκονται δεν φαίνεται να βοηθά τους νέους, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών και μαθητριών αποδίδει στις πολιτιστικές δραστηριότητες έναν σχετικό βαθμό αποτελεσματικότητας στην αντιμετώπιση του φαινομένου.

Των Θωμά-Μάριου Αντωνόπουλου, Μαρίας Δεληγιάννη, Βασιλείας Κυρίτση, Κωνσταντίνου Λάσκου, Δημητρίου Μπαντή, Κωνσταντίνου Φαλαγκάρα, Κλεομένη Χολέβα