Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί

Η κινητοποίηση επενδύσεων παραμένει η ασφαλέστερη διαδρομή ανάκαμψης. Είναι κρίσιμη προϋπόθεση για την αναβάθμιση της βιομηχανίας στο 12% του ΑΕΠ (από 9% σήμερα) και την προσαρμογή στις απαιτήσεις του Industry 4.0. Ο ΣΕΒ έχει τονίσει τα οφέλη από την ταχεία κάλυψη του επενδυτικού κενού των 100 δισ. ευρώ.

Οι επενδύσεις σε καινοτομία, σύγχρονο βιομηχανικό εξοπλισμό, προϊόντα με εξωστρεφή προσανατολισμό είναι άμεσα συνδεμένες με ανάπτυξη μεγαλύτερη του 2%. Εχοντας βελτιωμένα δημοσιονομικά, η χώρα πρέπει να πλησιάσει ταχύτερα την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ με μια νέα στρατηγική που όμως σήμερα δεν διαθέτει. Επίσης, πρέπει να αντιμετωπίσει ανατροπές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού λόγω της νέας εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, το Brexit, τις επενδύσεις της Κίνας, την εκ νέου συγκέντρωση επενδύσεων στην Αφρική. Δεν είναι μόνο η προεκλογική περίοδος που ανατρέπει τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Στη μετά τα μνημόνια εποχή η δημόσια διοίκηση συνεχίζει να μην αναγνωρίζει την επενδυτική ανταγωνιστικότητα ως εξαιρετικά σημαντική, έχοντας μηχανισμούς περιορισμένης αποτελεσματικότητας.

Οι «αναπτυξιακοί νόμοι» είναι παρωχημένοι ακόμη και όταν ξεπερνούν τις γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. Το σχέδιο νόμου για τις στρατηγικές επενδύσεις υιοθετεί με θάρρος προτάσεις του ΣΕΒ για φορολογικά κίνητρα (υπέρ και επιταχυνόμενες αποσβέσεις), όμως η περιβαλλοντική αδειοδότηση παραμένει δαιδαλώδης.

Ως αποτέλεσμα, ορισμένες επενδυτικές κατηγορίες είναι θετικές (π.χ. μεταφορές +154,5%, μηχανήματα +18,4%), αλλά συνολικά εμφανίζουν πτώση 23,2%.

Η ανάλυση της Deloitte για τον ΣΕΒ αναγνώρισε πέντε κρίσιμα βήματα και 27 εμπόδια σε κάθε επενδυτική απόφαση. Και στα πέντε αυτά βήματα η δημόσια διοίκηση χρειάζεται μεταρρυθμιστική επιμονή ώστε να αντιστρέψει την πτωτική πορεία.

Ενδεικτικά, η Ελλάδα έχει:

l Δείκτη φορολογικής επιβάρυνσης 40,8% έναντι μέσου όρου 35,9% στις χώρες του ΟΟΣΑ.

l Την 57η θέση στον δείκτη WEF, μείον τέσσερις θέσεις από το 2017. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια μπορεί να εστιάσει στο επιχειρηματικό περιβάλλον, τις δεξιότητες κ.ά. Επιπλέον, επέστρεψε σε προβληματική η εικόνα θεσμικής οργάνωσης (87η θέση). Βελτίωση υπάρχει μόνο στις υποδομές.

l Την 72η θέση στον δείκτη Doing Business, πέντε θέσεις χαμηλότερα από το 2017. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια μπορεί να εστιάσει στην επίλυση δικαστικών διαφορών, σε διασυνοριακές συναλλαγές, διαδικασίες έναρξης επιχείρησης όπου βρισκόμαστε στην 44η θέση, επτά θέσεις χαμηλότερα, χρήσεις γης και μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας, όπου είμαστε ακόμη χαμηλότερα, και διαχείριση πτώχευσης. Βελτίωση παρατηρήθηκε μόνο στην έκδοση οικοδομικής άδειας.

l Την 27η θέση στην ΕΕ στην τεχνολογική ωριμότητα, πάνω μόνο από τη Ρουμανία.

Οι μεταρρυθμίσεις που πρότεινε ο ΣΕΒ στο επενδυτικό συνέδριο του 2018 παραμένουν επίκαιρες. Από τις 70 προτάσεις, η συντριπτική πλειοψηφία (43) δεν παρουσιάζει πρόοδο, μόνο δύο παρουσιάζουν ουσιαστική πρόοδο, ενώ 25 έχουν μικρή πρόοδο. Αυτό το πρόγραμμα μπορεί να μειώσει τα ρυθμιστικά εμπόδια κατά 25%, να εξαλείψει καθυστερήσεις και διοικητικά βάρη στην αδειοδότηση κατά 30%, να ανατρέψει την υπερφορολόγηση κατά 30%, να θέσει κανόνες στη λειτουργία της αγοράς και να μειώσει τον χρόνο επίλυσης δικαστικών διαφορών κατά 35%.

Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί για μεγέθυνση της παραγωγικής βάσης, στήριξη της καινοτομίας, άρση εμποδίων και υπερφορολόγησης, ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας. Αυτές είναι οι προϋποθέσεις για να έχουμε ουσιώδη μεταβολή στον παραγωγικό προσανατολισμό της οικονομίας.

Ο δρ Γιώργος Ξηρογιάννης είναι διευθυντής Βιομηχανίας, Αναπτυξιακών Πολιτικών και Δικτύων, ΣΕΒ.