«Η Ευρώπη πρέπει να ανακαλύψει πάλι την πολιτική»

«Οι νεοεθνικιστές είναι οι λαθροδιακινητές απλουστευτικών λύσεων στα δύσκολα ζητήματα της εποχής μας. Και οι καλύτεροι σύμμαχοί τους είναι ο φόβος, η ανασφάλεια και η ακινησία, το status quo. Θέλουμε μια Ευρώπη που να προστατεύει, αλλά πρέπει να παρουσιάσουμε μια πολιτική και όχι μια στείρα τεχνοκρατική πρόταση». Ο Σάντρο Γκότζι μιλάει με πάθος. Ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών για ευρωπαϊκά θέματα στην κυβέρνηση της Ιταλίας και πριν από αυτό στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (υπήρξε μεταξύ άλλων στέλεχος της ομάδας του πρώην προέδρου της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι) είναι σήμερα πρόεδρος της Ενωσης Ευρωπαίων Φεντεραλιστών (UEF), θέση στην οποία εξελέγη στη Βιέννη τον περασμένο Νοέμβριο, διαδεχόμενος τον βετεράνο γερμανό ευρωβουλευτή Ελμαρ Μπροκ.

Οι πυλώνες στους οποίους
πρέπει να στηριχθούμε

Ο κ. Γκότζι βρίσκεται σε… διαρκή περιοδεία εν όψει των ευρωεκλογών σε μια προσπάθεια να κινητοποιήσει όλες τις υγιείς φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, ώστε να υπάρξει υψηλότερη συμμετοχή στις κάλπες του προσεχούς Μαΐου. Σε αυτό το πλαίσιο βρέθηκε στην Αθήνα πριν από μερικές ημέρες, όπου και μίλησε στο «Βήμα» για την κρίσιμη περίοδο που ακολουθεί για την ενωμένη Ευρώπη. Κατά την παρουσία του στην ελληνική πρωτεύουσα συναντήθηκε τόσο με στελέχη της κυβέρνησης, μεταξύ των οποίων με τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Κατρούγκαλο, όσο και με νέους ανθρώπους από την κοινωνία των πολιτών και τον επιχειρηματικό κόσμο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στη σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση των πολλών διαιρέσεων η επίκληση του όρου «φεντεραλιστής» μπορεί να ηχεί παράξενα σε ορισμένους. «Εμείς υποστηρίζουμε μια κυρίαρχη, δημοκρατική Ευρώπη που πρέπει να ξαναπάρει τον έλεγχο» σημειώνει ο κ. Γκότζι, σε μια αποστροφή που θυμίζει πολύ όσα λέει ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος πρόσφατα παρουσίασε μια νέα εκδοχή του ευρωπαϊκού του οράματος με εκτενές άρθρο του σε ευρωπαϊκές εφημερίδες. Τον ρωτάμε για τους πυλώνες στους οποίους θα πρέπει να στηριχθεί μια τέτοια Ευρώπη. Δεν δυσκολεύεται να απαντήσει: «Το κράτος δικαίου, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ο εκδημοκρατισμός της διακυβέρνησης της ευρωζώνης, μια κοινή πολιτική στο Μεταναστευτικό, μια Ευρωπαϊκή Αμυντική Ενωση και η διαμόρφωση μιας πιο «υπερεθνικής» δημοκρατικής διαδικασίας μέσω κατάρτισης υπερεθνικών λιστών». Οπως προσθέτει, αυτό έχει προταθεί από την UEF σε όλα τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και είναι απαραίτητο να αλλάξει η δομή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου – αν και αυτό μετατίθεται για το μέλλον. «Δεν αρκεί να μιλάμε μόνο για διεύρυνση των συμμαχιών στην Ευρωβουλή. Πρέπει να ξανασκεφτούμε την άσκηση πολιτικής» προσθέτει.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένα από τα θέματα που κυριαρχεί στον προεκλογικό αγώνα εν όψει Μαΐου είναι η σύγκρουση στο εσωτερικό του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος σχετικά με την αποπομπή ή μη του κόμματος του ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν. Ο κ. Γκότζι ελπίζει ότι το ΕΛΚ θα λάβει καθαρή στάση απέναντι στον κ. Ορμπαν, ο οποίος προφανώς ταιριάζει πλήρως στο προφίλ του νεοεθνικιστή που μας έχει περιγράψει. Ο ίδιος επιμένει στην ανάγκη για επιστροφή σε μια πιο πολιτική προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διότι «μόνο με τον τρόπο αυτόν θα χτυπήσουμε την κρίση της εθνικής δημοκρατίας που σήμερα είναι ανίσχυρη να διαχειριστεί υπερεθνικά ζητήματα».

Πώς πρέπει να κινηθεί η σημερινή Ευρώπη για να προσφέρει φυσική, κοινωνική και οικονομική προστασία στους πολίτες της; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι εύκολη, ιδιαίτερα σε έναν κόσμο που επιστρέφει στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων στο εμπόριο ή σε θέματα ασφαλείας. Ο κ. Γκότζι σημειώνει ότι «στην Ευρώπη θέλουμε να διατηρηθεί ο πολυμερής χαρακτήρας του διεθνούς συστήματος, αλλά δεν πρέπει να είμαστε αφελείς». Οπως μας εξηγεί, «η Ευρώπη δεν χρειάζεται τον προστατευτισμό, αλλά πρέπει να προστατεύσει τα επιχειρηματικά της συμφέροντα. Ισως να υπήρξαμε πολύ γενναιόδωροι στην εμπορική μας πολιτική, αλλά τώρα είναι η ώρα για ένα πιο δίκαιο πολυμερές εμπόριο». Η ΕΕ έχει ανάγκη από μια νέα προσέγγιση στη βιομηχανική της πολιτική και στον ανταγωνισμό, άλλωστε «δεν ανταγωνιζόμαστε μόνο σε ευρωπαϊκό ή ευρωατλαντικό επίπεδο, αλλά σε παγκόσμιο» υπογραμμίζει. Με τον τρόπο αυτόν, «οι ευρωπαϊκές πολιτικές θα μπορούσαν να αποκτήσουν και περισσότερη νομιμοποίηση στα μάτια των πολιτών μας».

«Να μη μείνουμε θεατές
στη νέα παγκόσμια αταξία»

Από τη συζήτησή μας δεν θα μπορούσε φυσικά να λείψουν ο Ντόναλντ Τραμπ και η νέα στάση που φαίνεται να υιοθετούν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε διεθνές επίπεδο. «Η Ουάσιγκτον επιστρέφει σε μια λογική ισορροπίας ισχύος και μονομερούς προσέγγισης» παρατηρεί. «Ως Ευρωπαίοι», προσθέτει, «θα πρέπει να αποφύγουμε να είμαστε θεατές στη νέα παγκόσμια αταξία, διότι σε αυτή την περίπτωση οι αποφάσεις θα ληφθούν αλλού και ερήμην μας. Μια κυρίαρχη Ευρώπη είναι κρίσιμη και στο στρατηγικό επίπεδο της ασφάλειας και της άμυνας, διότι η παγκόσμια τάξη που εγκαθιδρύθηκε μετά το 1945 πεθαίνει και θα πρέπει να αναστοχαστούμε» καταλήγει.