Η ευρωπαϊκή ανάκαμψη κόλλησε στην Καρλσρούη

Νέα προσκόμματα στην αλληλέγγυα, κοινοτική αντιμετώπιση των ευρωπαϊκών προβλημάτων θέτει το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας. Αφού αμφισβήτησε τη νομιμότητα της διαδικασίας αγοράς ομολόγων των κρατών-μελών από την ΕΚΤ (το 2014, δύο χρόνια μετά τη σωτήρια για το ευρώ διαβεβαίωση του τότε κεντρικού τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι πως θα πράξει «ό,τι χρειάζεται» για να στηρίξει το νόμισμα), το Δικαστήριο της Καρλσρούης μπλόκαρε την κύρωση από τον πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ της απόφασης του γερμανικού Κοινοβουλίου για τη συμμετοχή της χώρας στο ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.

Προσφυγή πέντε προσώπων

Επειτα από προσφυγή πέντε φυσικών προσώπων, η ταυτότητα των οποίων δεν έχει αποκαλυφθεί, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο γερμανός πρόεδρος δεν μπορεί να κυρώσει το νομοθέτημα προτού αυτό αποφανθεί αν η συμμετοχή της Γερμανίας στο Ταμείο των 750 δισ. ευρώ που αποφάσισαν να συστήσουν οι «27» για αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας αντίκειται ή όχι στην απαγόρευση από τις ευρωπαϊκές συνθήκες της ανάληψης από ένα κράτος-μέλος χρεών άλλου κράτους-μέλους (bailout).

Αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες εξέφρασαν φόβους ότι αν δεν ξεπεραστεί το αδιέξοδο θα καθυστερήσουν κατά ένα τρίμηνο ή και περισσότερο οι εκταμιεύσεις κονδυλίων (τόσο υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί μέχρι να αποφανθεί η Καρλσρούη, η οποία ασφαλώς θα μπορούσε να υιοθετήσει μια πιο παρελκυστική διαδικασία).

Ευρωπαϊκό φιάσκο

Θα πρόκειται, βέβαια, για ένα ευρωπαϊκό φιάσκο μεγαλύτερο από τη διαχείριση των εμβολιασμών, που είχε ως συνέπεια μεγάλες υστερήσεις της ΕΕ στην προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας συγκριτικά με χώρες όπως οι ΗΠΑ ή το Ισραήλ. Και θα ενθαρρύνει επίσης τις εθνικές κυβερνήσεις της ΕΕ να αναλάβουν πρωτοβουλίες κατά της πανδημίας σε εθνικό επίπεδο – μια τάση που φάνηκε εξάλλου με το ιδιότυπο «κρυφτό» που έπαιξαν για να εξασφαλίσουν επαρκή αριθμό εμβολίων.

Ασφαλώς τον τελευταίο λόγο για την ερμηνεία των ευρωπαϊκών συνθηκών έχει το εδρεύον στο Λουξεμβούργο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο – κάτι το οποίο, παρεμπιπτόντως, η Καρλσρούη δεν δέχεται με το σκεπτικό ότι η εθνική διαχείριση του προϋπολογισμού κατοχυρώνεται με θεμελιώδη (άρα μη αναθεωρήσιμη) διάταξη του γερμανικού συντάγματος! Μια προσφυγή στο Λουξεμβούργο όμως θα παρέτεινε δραματικά την οικονομική κρίση, που ήδη απειλεί τις χώρες-μέλη με ομαδικές χρεοκοπίες επιχειρήσεων και εκτίναξη της ανεργίας, όπως έχουν προειδοποιήσει από το περασμένο φθινόπωρο η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τον Δεκέμβριο του 2020 η ΕΚΤ.

Πώς θα μπορούσαν να ξεπεραστούν οι ευρωσκεπτικιστικές εμμονές του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας; Με τον διορισμό σε αυτό νέων δικαστών με φιλοευρωπαϊκές πεποιθήσεις είναι η πρόταση των «Financial Times», δεδομένου ότι «η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι μια χρονοβόρα και αμφίβολη για την έκβασή της υπόθεση», όπως γράφει η εφημερίδα. «Η γερμανική πολιτική τάξη θα έπρεπε να ενθαρρύνει μια τέτοια λύση», κατά τους «FT».