Η εξυγίανση των τραπεζών και το φρένο στην ασυδοσία

Ψηφίστηκε από την Ολομέλεια Μαρτίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο η τροποποίηση του κανονισμού για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) και το περίφημο «backstop» που καθορίζει τα ελάχιστα αποθεματικά κάλυψης (minimum coverage ratios).

Σύμφωνα με τον κανονισμό, οι τράπεζες θα πρέπει να διαχειρίζονται το χαρτοφυλάκιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους εγκαίρως καθώς, σύμφωνα με το «backstop», οι τράπεζες θα υποχρεούνται να αυξάνουν προοδευτικά τα ελάχιστα αποθεματικά εξασφάλισής τους όσο αυξάνει η έκθεσή τους σε ΜΕΔ. Η προοδευτική αύξηση των αποθεματικών θα καθορίζεται από τη φύση του δανείου (αν είναι ασφαλισμένο με εγγύηση ή όχι). Για τα ασφαλισμένα δάνεια η προοδευτική αύξηση των αποθεματικών θα γίνεται σε επτά ή εννιά χρόνια, ενώ τα μη ασφαλισμένα σε τρία χρόνια. Το σημαντικό είναι ότι εγκρίθηκε «κοινό ημερολόγιο» για το πότε ένα δάνειο θα θεωρείται μη εξυπηρετούμενο (90 ημέρες καθυστέρηση πλήρους πληρωμής).

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες αποκτούν αυξημένα κίνητρα είτε να χρησιμοποιούν εταιρείες είσπραξης για αύξηση της πίεσης στους καταναλωτές ή πώλησης των δανείων που είναι μη εξυπηρετούμενα ή όσων φοβούνται ότι θα γίνουν μη εξυπηρετούμενα σε διαχειριστικά funds. Ο κανονισμός αυτός συνοδεύεται από μια Οδηγία που εναρμονίζει τον τρόπο που θα δρουν οι εισπρακτικές και τα διαχειρίστηκα funds εντός της ΕΕ.

Το πρόβλημα με την Οδηγία ήταν ότι ενώ έδινε έμφαση στην εξυγίανση των τραπεζών, δεν προέβλεπε τίποτα για την προστασία των καταναλωτών. Καθώς Ελλάδα και Ιταλία έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα στην ευρωζώνη, πήραμε την πρωτοβουλία μαζί με μια ιταλίδα συνάδελφό μου να κινητοποιήσουμε και άλλους ευρωβουλευτές ώστε, και με την καθοδήγηση της Ομοσπονδίας Προστασίας των Καταναλωτών, να θέσουμε μια agenda για την προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Με τον συντονισμό μας με άλλα μέλη της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων καταρτίσαμε μια στρατηγική στον πυρήνα της οποίας ήταν μια βασική αρχή: Η εξυγίανση των τραπεζών ή θα είναι κοινωνικά δίκαιη ή δεν θα είναι εξυγίανση.

Πετύχαμε πέντε ζωτικές τροπολογίες:

Πρώτον: Να μην ενταχθούν από τις τράπεζες στη διαδικασία των εισπρακτικών ή των funds δάνεια που εξυπηρετούνται.

Δεύτερον: Οι κανονισμοί για την προστασία των καταναλωτών να υπερτερούν του κανονισμού της διαδικασίας εξυγίανσης των τραπεζών.

Τρίτον: Να ισχύουν αυστηρότεροι κανόνες στην αδειοδότηση των εισπρακτικών και των funds που δρουν στην ΕΕ.

Τέταρτον: Να περιλαμβάνεται υποχρεωτικά ρήτρα δίκαιης μεταχείρισης των δανειοληπτών στα συμφωνητικά διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Πέμπτον: Η δικαιοδοσία του κράτους-μέλους να υπερτερεί των δικαιωμάτων των εισπρακτικών και των funds που έχουν «διαβατήριο λειτουργίας» της ΕΕ, όταν αυτές οι εταιρείες συμπεριφέρονται αθέμιτα και καταχρηστικά.

Σε γενικές γραμμές αλλάξαμε το ύφος και τις αρχές δράσης της Οδηγίας. Ωστόσο η επόμενη περίοδος μετά τις ευρωεκλογές είναι κρίσιμη, καθώς υπάρχει μια σειρά κινδύνων που πρέπει να αποφευχθούν και δικαιωμάτων που πρέπει να περιφρουρηθούν, ώστε να αυξηθούν οι δικλίδες ασφαλείας για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Η Οδηγία θέτει υγιείς βάσεις για την προστασία των καταναλωτών που τα κράτη-μέλη θα πρέπει να σεβαστούν, ενώ δίνει και μεγάλη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο το νομικό τους πλαίσιο στη λογική προστασίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα; Οτι δεν υπάρχουν δικαιολογίες αλλά βαρύτατες ευθύνες για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που θέτει σε κίνδυνο τις πιο ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού και αυξάνει το ζωτικό ρίσκο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αφήνοντας να λήξει ο νόμος του ΠαΣοΚ για την προστασία της πρώτης κατοικίας, επιτρέποντας την κατάσχεση σπιτιών για οφειλές 3.000 ή 4.000 ευρώ από κλήσεις στην Τροχαία και αγνοώντας τη μνημονιακή υποχρέωση, όπως μου αποκάλυψε ο Επίτροπος Μοσκοβισί, ότι το κράτος πρέπει να βοηθά τον δανειολήπτη όταν βρίσκεται σε εξαθλίωση.

Εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, λοιπόν, δεν σημαίνει εξαθλίωση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

1) Τα δικαιώματα του καταναλωτή υπερτερούν (σύμφωνα με την Οδηγία που πετύχαμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο).

2) Οι εισπρακτικές εταιρείες δεν μπορούν να κάνουν ψυχολογικούς εκβιασμούς και όταν το κάνουν το κράτος υποχρεούται να τις σταματά, παρά την πανευρωπαϊκή άδεια λειτουργίας τους (σύμφωνα με την Οδηγία που πετύχαμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο).

3) Τέλος, η πρώτη κατοικία δεν είναι το πρωταρχικό ζήτημα προς διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (σύμφωνα με την απάντηση που μου έδωσε η πρόεδρος Νούι του Ενιαίου Μηχανισμού Σταθερότητας).

Με τις νομοθετικές επιτυχίες που εξασφαλίσαμε δείξαμε πώς και γιατί μια συντονισμένη λειτουργία και μια σωστή διαπραγματευτική στρατηγική μπορεί να φέρει κοινωνικά δίκαια αποτελέσματα. Αυτό είναι και το κριτήριο του ποιος είναι προοδευτικός και ποιος όχι. Και αυτή η καλή δουλειά είναι και ασφαλές διαπιστευτήριο δράσης στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η κυρία Εύα Καϊλή είναι ευρωβουλευτής του Κινήματος Αλλαγής