Η Αλβανία μετράει τις πληγές από τα 6,4 ρίχτερ

Τραγωδία δίχως τέλος στην Αλβανία μετά το φονικό χτύπημα του Εγκέλαδου τα ξημερώματα της περασμένης Τρίτης, το οποίο άφησε πίσω του, μέχρι το μεσημέρι της Παρασκευής, 49 νεκρούς, περισσότερους από 900 τραυματίες, εκ των οποίων οι 65 σε σοβαρή κατάσταση.

Εξι λεπτά πριν από τις 04.00, τοπική ώρα, 6,4 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ χτυπούν τη γειτονική χώρα με επίκεντρο 40 χιλιόμετρα βορειοδυτικά των Τιράνων προκαλώντας ανεπανόρθωτες ζημιές στις πόλεις Δυρράχιο και Τουμάνι. Μία ώρα νωρίτερα είχε προηγηθεί σεισμός μικρότερης έντασης, ο οποίος ξύπνησε τους κατοίκους θυμίζοντάς τους τη δόνηση των 5,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που είχε πλήξει την ίδια περιοχή στα τέλη Σεπτεμβρίου. Τίποτε όμως δεν προμήνυε την καταστροφή που θα ακολουθούσε.

Κτίρια κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι εγκλωβίζοντας στα συντρίμμια εκατοντάδες κόσμου. Ανδρες, γυναίκες, ηλικιωμένοι και μικρά παιδιά σκεπάστηκαν από τόνους τσιμέντου. Από την πρώτη στιγμή τα σωστικά συνεργεία έδωσαν μάχη με τον χρόνο για να απεγκλωβίσουν άμεσα συνανθρώπους τους.

Τραγικός
απολογισμός

Ο μέχρι στιγμής απολογισμός είναι τραγικός, με τη λίστα των θυμάτων ολοένα και να μεγαλώνει, ενώ οι συνεχείς μετασεισμικές δονήσεις έχουν ως αποτέλεσμα την κατάρρευση τμημάτων κτιρίων που «παρέμεναν» όρθια, προκαλώντας νέους τραυματισμούς.

Οσον αφορά τις υλικές ζημιές, ο πρωθυπουργός της χώρας Εντι Ράμα, στην πρωινή σύσκεψη της κυβέρνησης την Παρασκευή ανέφερε ότι στο Δυρράχιο έχουν πληγεί 701 κατοικίες, μεταξύ των οποίων 176 πολυκατοικίες. Στα Τίρανα επλήγησαν 202 πολυκατοικίες, με 61 από αυτές να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές και οι οκτώ να θεωρούνται ακατοίκητες. Η κυβέρνηση κάλεσε ομάδες εμπειρογνώμων από διάφορες χώρες για να αξιολογήσουν την κατάσταση των κτιριακών εγκαταστάσεων και να καταγράψουν τις ζημιές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Πρωθυπουργός, μόνο στην πρωτεύουσα οι άστεγοι φτάνουν τους 3.500, ενώ σε Δυρράχιο και Τουμάνι είναι κατά πολύ μεγαλύτερος, με τον συνολικό αριθμό να ξεπερνάει τις 10.000. Ο Εντι Ράμα έδωσε εντολή οι σεισμόπληκτοι να στεγαστούν σε ξενοδοχεία και τουριστικές μονάδες, όμως οι περισσότεροι αρνούνται να φιλοξενηθούν, υπό τον φόβο νέου σεισμού.

Γιατί τέτοια καταστροφή

«Η κατάσταση τώρα έχει αρχίσει να «ομαλοποιείται», με την έννοια ότι τις δύο πρώτες ημέρες είχαμε να κάνουμε με χάος. Παρ’ όλα αυτά, τα τεράστια προβλήματα παραμένουν» αναφέρει στο «Βήμα» ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του ΕΚΠΑ και πρόεδρος του ΟΑΣΠ κ. Ευθύμης Λέκκας, ο οποίος μαζί με τους καθηγητές Σπύρο Μαυρούλη και Παναγιώτη Καρύδη βρίσκονται από την πρώτη ημέρα στο πεδίο.

Σύμφωνα με τον κ. Λέκκα η Αλβανία είχε δώσει σεισμούς στο παρελθόν αρκετά μεγάλους, αλλά δεν έχει τη σεισμικότητα του ελλαδικού χώρου. «Είναι αραιοί και στο ίδιο επίπεδο, θα έλεγε κανείς, από άποψη μεγέθους. Εκείνο το οποίο υπάρχει εδώ είναι ότι έχουμε έναν πολύ άσχημα δομημένο ιστό. Αυτό είναι ένα πρόβλημα» σημειώνει, εξηγώντας ότι οι κατασκευές βόρεια των Τιράνων ήταν σε πολύ κακή κατάσταση, τόσο αυτές των περασμένων δεκαετιών όσο και οι σύγχρονες, καθώς τα οικήματα δεν ήταν δομημένα σύμφωνα με τον ισχύοντα αντισεισμικό κανονισμό.

«Πρώτον, ήταν παλιές κατασκευές από πλίνθους ή τούβλα και κάποιες σε κάποια σημεία μόνο είχαν σιδεροδοκούς. Οι πλάκες στα πολυώροφα κτίρια ήταν προκατασκευασμένες και τοποθετημένες επί των τοίχων. Πολύ αδύναμα κτίρια ουσιαστικά με πολύ μεγάλη τρωτότητα. Είχαμε έναν συνδυασμό αιτιών. Των ιδιόρρυθμων σεισμικών κυμάτων, των ιδιοτήτων των εδαφών θεμελίωσης αλλά και των ίδιων των κατασκευών. Ακόμη και στις καινούργιες κατασκευές λόγω αυτών των αιτιών είχαμε πολλαπλές βλάβες. Οι κατασκευές σε εμάς είναι τελείες διαφορετικές. Δεν είναι καν ο ίδιος τύπος» εξηγεί ο κ. Λέκκας.

Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν όχι μόνο την ανεπάρκεια του αντισεισμικού κανονισμού αλλά και σε μεγάλο βαθμό τη μη τήρησή του, χωρίς να υπάρχουν έλεγχοι ή κυρώσεις. «Είτε δεν τηρείται καθόλου είτε γίνονται μεγάλες παρεμβάσεις στα κτίρια. Για παράδειγμα, είχαν άδεια για 10ώροφο κτίριο και είχαν χτίσει 15» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Μπορεί να
υπάρξει ντόμινο;

Η είδηση του φονικού σεισμού στη γείτονα ξύπνησε μνήμες από τον φονικό σεισμό της Πάρνηθας πριν από 20 χρόνια με πολλούς να αναρωτιούνται εάν το εν λόγω φαινόμενο μπορεί να «ξυπνήσει» τα ρήγματα του ελλαδικού χώρου.

Τις ανησυχίες ενέτεινε και η δόνηση των 6,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που σημειώθηκε στις 9.23 της περασμένης Τετάρτης με επίκεντρο τον θαλάσσιο χώρο βορειοδυτικά της Κρήτης και νότια των Αντικυθήρων, η οποία έγινε ιδιαίτερα αισθητή σε περιοχές της Πελοποννήσου αλλά και στην Αττική.

Ο καθηγητής τόνισε ότι δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ του σεισμού στην Αλβανία και αυτού που εκδηλώθηκε στο Μυρτώο Πέλαγος, δεδομένου ότι, αν και γείτονες, οι δύο χώρες ανήκουν σε δύο διαφορετικά τεκτονικά συστήματα τα οποία δρουν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο.

Αμεση ανταπόκριση για βοήθεια

Αμεση ήταν η ανταπόκριση της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών σε αίτημα των αλβανικών Αρχών, μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, για την αποστολή ειδικού κλιμακίου πολιτικών μηχανικών προκειμένου να πραγματοποιήσουν αυτοψίες στις πληγείσες περιοχές.

Από τις απογευματινές ώρες της περασμένης Τρίτης έφτασαν στην περιοχή οι ομάδες της 1ης και 5ης ΕΜΑΚ, οι οποίες συνέβαλαν στον απεγκλωβισμό δύο ανθρώπων και ανέσυραν άλλους επτά χωρίς τις αισθήσεις τους. Από το απόγευμα της Παρασκευής βρίσκεται επίσης στην περιοχή 16μελής ειδική ομάδα της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών του υπουργείου Υποδομών και του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ).

Την ίδια στιγμή, στην περιοχή βρίσκονται δύο κινητά μαγειρεία του Ελληνικού Στρατού τα οποία θα συμβάλουν στη σίτιση των σεισμοπλήκτων. Η κάθε μονάδα μπορεί να ετοιμάσει 300 μερίδες φαγητού ανά γεύμα, ενώ είδη πρώτης ανάγκης έστειλαν ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και οι Γιατροί του Κόσμου, οι οποίοι βρίσκονται στο Δυρράχιο ώστε να προσφέρουν στοχευμένη ανθρωπιστική βοήθεια.