H «Αντι-Δομή» στη Νέα Ιωνία

Η άρση των περιοριστικών μέτρων μάς δίνει ολοένα και περισσότερη ελευθερία, τα μουσεία έχουν ανοίξει, το εκθεσιακό πρόγραμμα στις γκαλερί και στους χώρους τέχνης των νησιών αναμένεται να «τρέξει» σχεδόν σαν μην προηγήθηκε η χρονιά που μας πέρασε. Το κύμα δραστηριότητας και ενέργειας παρασύρει και τον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ στη Νέα Ιωνία, ο οποίος παρέμενε ανενεργός εκθεσιακά από το 2014, όταν είχε παρουσιαστεί η έκθεση «Macho» του Γιούργκεν Τέλερ. Εκεί λοιπόν ξεκινάει από τις 2 Ιουνίου η έκθεση «Anti-Structure/Aντι-Δομή» σε επιμέλεια Ανδρέα Μελά, στην πρώτη του συνεργασία με το Ιδρυμα του συλλέκτη Δάκη Ιωάννου. Στον δεύτερο όροφο του πρώην εργοστασίου καλτσοποιίας θα παρουσιαστεί η δουλειά 21 καλλιτεχνών από την Ελλάδα και την Κύπρο, ανθρώπων που ανήκουν σε διαφορετικές γενιές και εκφράζονται με εντελώς διαφορετικά εκφραστικά μέσα. Από τον Γιαννούλη Χαλεπά, τον Τάκη Ζενέτο και τον Γιώργο Λάππα ως τη Ραλλού Παναγιώτου, την Αλίκη Παναγιωτοπούλου και τη Μαρίνα Ξενοφώντος, οι αντιπαραθέσεις και αντιπαραβολές των έργων αποσκοπούν να αναδείξουν το κριτικό μεσοδιάστημα που μπορεί να οδηγήσει σε εντελώς αντιθετικές συνθήκες ύπαρξης, από την τάξη στο χάος, τη στάση στην κίνηση, τη δομή στην αναρχία. «Η «αντι-δομή» είναι ένας όρος που εισήγαγε ο ανθρωπολόγος Βίκτορ Τέρνερ (σ.σ. 1920-1983) το 1983 και αναφέρεται στο μεταιχμιακό στάδιο κάθε τελετής μετάβασης, για παράδειγμα το διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στην αποχώρηση από τον κοινωνικό ιστό και στην επιστροφή σε αυτόν. Σε αυτό το μεσοδιάστημα βιώνει κανείς μια μεγάλη ψυχική και πνευματική ταλάντευση που αντί να τον/την οδηγήσουν στη σύγχυση μπορεί να γίνουν η αφορμή για την εκκίνηση σε μια νέα πραγματικότητα» θα σχολιάσει στο «Βήμα» ο Ανδρέας Μελάς. Αδύνατον βέβαια να μην κάνεις τον συνειρμό της πανδημίας και της «διαβατήριας τελετής» που μας απομόνωσε από τους άλλους προτού τους βρούμε ξανά ανανεωμένοι και λίγο πιο σοφοί (;) σχετικά με τον προσωπικό προσανατολισμό ζωής, για παράδειγμα. «Ναι, αυτό που περάσαμε ήταν ένα είδος αντιδομής, μια και για λίγο σταμάτησαν όλα και τώρα επιστρέφουμε στην αποκαλούμενη «κανονικότητα». Αυτή ωστόσο η διάσταση δεν υπήρχε μέσα στις επιμελητικές μου προθέσεις» θα πει.

Πέντε έργα του Ουρς Φίσερ

Την αφετηρία και το στίγμα της έκθεσης δίνει μια εγκατάσταση πέντε έργων του Ουρς Φίσερ που ανήκουν στη συλλογή του Δάκη Ιωάννου. Τα «Mackintosh Staccato» (2006), «Cioran Handrail» (2006), «Spinoza Rhapsody» (2006), «Abyss / Debauched Oratorio / Roadshow / Abyss» (2007) και «Death of a Moment» (2007) δεσπόζουν στον χώρο και δημιουργούν διαλόγους με έργα όπως το γλυπτό «Η σκέψη» (1933) του Χαλεπά ή το «Πρόπλασμα προτομής» (1888-1902) που φιλοτέχνησε ο ίδιος την περίοδο που είχε σταματήσει να δουλεύει και βρισκόταν στο φρενοκομείο της Κέρκυρας ή η ψηφιακή εκτύπωση του «Λάμπρου (R. R. Hearse) με τη φίλη του Νάνσυ» (1984), μια φωτογραφία του Γιώργου Τουρκοβασίλη από την underground μουσική σκηνή της Αθήνας αλλά και πέριξ στις δεκαετίες ’70 και ’80.

Τα έργα είναι ως επί το πλείστον δανεισμοί, για παράδειγμα από την Εθνική Πινακοθήκη/Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, το Ιδρυμα Ωνάσης, το Ιδρυμα Takis – Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη & τις Επιστήμες, το ΕΜΣΤ, ιδιωτικές συλλογές, αθηναϊκές γκαλερί, ή έρχονται κατευθείαν από τα στούντιο των καλλιτεχνών. Η Ιρις Τουλιάτου έχει δημιουργήσει δύο έργα που θα υποδέχονται τον επισκέπτη στην πρόσοψη του κτιρίου, ενώ στον χώρο της έκθεσης θα κάνει μια αρχιτεκτονική παρέμβαση ο Σωτήρης Κοτούλας.

Μια έκθεση-μινιατούρα στα Σφαγεία

Στην Υδρα, από την άλλη, είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι αναβάλλεται το πρότζεκτ του Τζεφ Κουνς στον χώρο του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ στα Σφαγεία της Υδρας για του χρόνου. Το ίδιο είχε συμβεί και πέρυσι, χρονιά για την οποία είχε προγραμματιστεί αρχικά η έκθεση του Κουνς, όμως όλα ανατράπηκαν από την πανδημία και τελικά διοργανώθηκε η έκθεση «199» με την υπογραφή του εικαστικού Κωστή Βελώνη. Ετσι και εφέτος θα γίνει μια έκθεση στον συγκεκριμένο χώρο. Ο τίτλος της είναι «The Greek gift» (22.6-31.10.21) και τον συντονισμό της έχει αναλάβει ο επιμελητής Μασιμιλιάνο Τζιόνι, καλλιτεχνικός διευθυντής του New Museum και επιμελητής της 55ης Μπιενάλε Βενετίας, καθώς μια ομάδα καλλιτεχνών και φίλων του συλλέκτη Δάκη Ιωάννου και του Ιδρύματος μαζεύτηκαν για να οργανώσουν μια μικρή ομαδική έκθεση. Παλιότερα αλλά και νεότερα έργα, objects trouves αλλά και τεκμήρια αυθόρμητων ανταποκρίσεων των καλλιτεχνών, που, ως γνωστόν, διατηρούν βαθιές σχέσεις με τον Ιωάννου, θα δημιουργήσουν τελικά την προσωπογραφία του όσον αφορά την αισθητική και την κοσμοθεωρία του.

«Anti-Structure/Aντι-Δομή», στο Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ, Φιλελλήνων 11 & Εμμ. Παππά, Νέα Ιωνία, από τις 2 Ιουνίου ως τις 27 Οκτωβρίου.