«γιατι με επελεξαν οι γαλλοι»

Στο πρώτο κινηματογραφικό πλάνο του μαζί του βρισκόταν ο Θανάσης Βέγγος. Ηταν καλοκαίρι του 1990 και ο Μανώλης Μαυροματάκης οδηγούσε το ταξί για τη σκηνή την οποία ο αείμνηστος έλληνας ηθοποιός μοιράζεται μαζί με τη Χρυσούλα Διαβάτη. Ταινία, οι «Ησυχες μέρες του Αυγούστου», σκηνοθέτης ο Παντελής Βούλγαρης. Ο Μαυροματάκης, φρέσκος απόφοιτος της Δραματικής Σχολής, είχε βρεθεί εκεί χάρη στη μεσολάβηση του σκηνοθέτη Περικλή Χούρσογλου, ο οποίος τον πρότεινε στον Βούλγαρη και λίγο αργότερα τον χρησιμοποίησε ο ίδιος στον «Λευτέρη Δημακόπουλο», το σκηνοθετικό ντεμπούτο του στη μεγάλου μήκους ταινία. Ο γνωστός ηθοποιός θυμάται με χαμόγελο και συγκίνηση τις ήσυχες εκείνες ημέρες της πρώτης του ταινίας. «Ηταν ένα γύρισμα που θα ξεκινούσε από την Πατησίων και θα έφτανε στην παραλιακή» θυμάται ο Μαυροματάκης. «Θυμάμαι τον Βέγγο πριν το γύρισμα στον δρόμο να τον σταματούν περαστικοί για να τον χαιρετήσουν κι εκείνος να μοιράζει στα παιδιά καραμέλες τις οποίες είχε μονίμως στην τσέπη του. Να τους χαϊδεύει το κεφάλι. «Ελα, Μανωλάκη, έλα να πάμε τα λόγια μας, κέρδος μας είναι…» μου έλεγε στις πρόβες πριν από το γύρισμα. Ηταν ακριβώς όπως τον ξέραμε από τις ταινίες του».

Από εκείνη την περίοδο μέχρι τις ημέρες μας ο Μαυροματάκης δεν υπήρξε ποτέ ιδιαίτερα δραστήριος στον κινηματογράφο, ίσως επειδή ο ίδιος ο ελληνικός κινηματογράφος δεν υπήρξε ποτέ ιδιαίτερα δραστήριος. Θεατράνθρωπος κυρίως, ο Μαυροματάκης έγινε για πρώτη φορά γνωστός σε όλο το πανελλήνιο από τον πωλητή «βρώμικων» με την ατάκα «ομορφάντρα μου» που υποδύθηκε σε μια όντως επιτυχημένη διαφήμιση γνωστής τηλεφωνικής εταιρείας. Ισως στην αρχή να ενοχλούνταν λίγο βλέποντας ότι η αναγνώριση οφειλόταν κυρίως στη διαφήμιση, αλλά «αργότερα το συνηθίζεις, το αντιμετωπίζεις με συμπάθεια».

«Ανοιγμα» στο εξωτερικό

Την αφορμή ωστόσο για αυτή την κουβέντα μας δίνει η συμμετοχή του Μανώλη Μαυροματάκη σε μια ξένη παραγωγή, τους «Μεταφραστές», που προβάλλεται στις αίθουσες από την περασμένη Πέμπτη. Ο ηθοποιός κρατά έναν βασικό ρόλο στην ταινία του Ρεζίς Ρονάρ που είναι ένα θρίλερ μυστηρίου και όχι μόνον: εννέα μεταφραστές από διαφορετικές χώρες συγκεντρώνονται για να αποδώσει ο καθένας στη γλώσσα του τον τελευταίο τόμο μίας από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η ταυτόχρονη μετάφραση γίνεται για λόγους ασφαλείας και τα πράγματα θα πάρουν άσχημη τροπή όταν κάποιες σελίδες όντως διαρρέουν στο Διαδίκτυο προκαλώντας την οργή του εκδότη (Λαμπέρ Γουιλσόν). Ενας από τους μεταφραστές είναι Ελληνας, ο Μαυροματάκης δίπλα στους Ολγκα Κουριλένκο, Ρικάρντο Σκαρμάτσο, Εδουάρδο Νοριέγκα, Αλεξ Λόθερ, Ανα Μαρία Στουρμ, Φρέντερικ Τσάου, Μαρία Λέιτε και Σίντσε Μπαμπέτ Κνούντσεν.

Ο Μαυροματάκης δεν έμαθε ποτέ πώς ο Ρ. Ρονάρ τον ανακάλυψε και αποφάσισε να τον δοκιμάσει ζητώντας του να στείλει βιντεογραφημένη μια σκηνή της ταινίας. Μια υπόθεσή του είναι ότι πολύ πιθανόν να τον είδαν στην ταινία «Ο εχθρός μου» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου στην οποία ο έλληνας ηθοποιός δίνει την καλύτερη κινηματογραφική ερμηνεία του· μια ιστορία εκδίκησης στηριγμένη σχεδόν ολοκληρωτικά πάνω του. Ολα πάντως με τους «Μεταφραστές» ξεκίνησαν όταν ο Μαυροματάκης δέχθηκε μια κλήση από την παραγωγό Ελένη Κοσυφίδου που τον ρώτησε αν ήθελε να ανταποκριθεί στο ενδιαφέρον που έδειξαν για αυτόν οι άνθρωποι μιας γαλλικής παραγωγής. Θα έπρεπε να στείλει μια σκηνή της ταινίας μιλώντας γαλλικά, γλώσσα την οποία γνωρίζει, όχι όμως και σε σημείο να τη χρησιμοποιεί με άνεση. «Μια μνήμη από το σχολείο την έχω, όπως και ένα ταλέντο να επαναφέρω τον ήχο και τη λογική μιας ξένης γλώσσας, όμως ως εκεί» είπε ο ηθοποιός που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά μεγάλωσε στην Εύβοια και τη Σύρο λόγω της φύσης του επαγγέλματος του πατέρα του. Φρεσκάρισε τη γλώσσα κάνοντας μερικά μαθήματα με έναν παλιό του φίλο, δάσκαλο γαλλικών, ζήτησε από τον σκηνοθέτη Γιάννη Χαριτίδη, με τον οποίο είχε δουλέψει στη μικρού μήκους ταινία «Καουμπόης» να τραβήξει το βίντεο («μου είχαν πει ότι ένα τράβηγμα από την κάμερα του κινητού αρκούσε, δεν ήθελα όμως να κάνει κάτι πρόχειρο») και έστειλε το αποτέλεσμα στην παραγωγή, η οποία έμεινε ικανοποιημένη. Αργότερα πήγε στο Παρίσι για το γύρισμα μίας ακόμη σκηνής μπροστά στον σκηνοθέτη και τον υπεύθυνο κάστινγκ, ο οποίος σε αυτόν τον τομέα έχει μεγαλύτερη δύναμη από τον πρώτο «που όπως είχα καταλάβει με ήθελε πολύ στην ταινία, οπότε έκανε τα πάντα για να κάνω αυτό που έπρεπε, βγάζοντας στη σκηνή αυτά που έπρεπε να βγάλω και μη βγάζοντας αυτά που δεν έπρεπε να βγάλω. Γιατί και τα δύο έχουν σημασία».

Η δοκιμασία του lockdown

Για την περίοδο του εγκλεισμού λόγω της Covid-19 ο Μ. Μαυροματάκης δεν έχει να πει πολλά πράγματα. «Στην αρχή, όπως όλοι, έλεγες «δεν πειράζει, οι άλλοι δεν εργάζονται και εγώ δεν εργάζομαι, επομένως ας είναι». Ομως τελικά πείραζε. Κανείς δεν προχώρησε επειδή τον υποχρέωσαν να μείνει σπίτι του. Και σιγά-σιγά αντιλαμβανόσουν ότι σε αυτή την κοινωνία «με συγκροτεί η δουλειά μου, όχι ο ελεύθερος χρόνος μου». Την ίδια ώρα, ακούγοντας διάφορα του τύπου «μπορούμε να βγούμε και χωρίς πρόγραμμα πολιτισμού» ή «δεν μπορούμε να δώσουμε επίδομα γιατί δεν θέλουμε να παχύνετε» έλεγες «και δεν μπορώ να συγκροτηθώ από μόνος μου και με εμποδίζουν απ’ έξω»».

Αυτή την εποχή ο Μανώλης Μαυροματάκης ασχολείται με τις πρόβες μιας παράστασης των «Βακχών» που σκηνοθετεί ο ηθοποιός Χρήστος Σουγάρης. Κανείς δεν γνωρίζει πότε ή πού ακριβώς θα ανεβεί, το πιθανότερο, σύμφωνα με τον ηθοποιό, είναι η παράσταση να φιλοξενηθεί στο φεστιβάλ Ολυμπίας στις 18 Αυγούστου. Οι βασικοί ρόλοι των «Βακχών» θα αποδοθούν από ένα επιτελείο νέων ηθοποιών, ενώ τους μικρότερους θα υποδυθούν πιο παλιοί ηθοποιοί, όπως ο ίδιος, ο Δημήτρης Ημελλος και η Μυρτώ Αλικάκη. «Είναι μια παραγωγή εκ των ενόντων, ό,τι βγάλουμε θα πάρουμε, αλλά μέσα στον καιρό της καραντίνας και λίγο πριν, ερχόμενος από Θεσσαλονίκη, δεν είχα κάτι άλλο μπροστά μου, οπότε είπα να πάω εκεί. Και σιγά-σιγά μ’ αρέσει όλο και περισσότερο».

Η ταινία «Οι μεταφραστές» προβάλλεται στις αίθουσες από την περασμένη Πέμπτη 18 Ιουνίου.