Ο ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ της Αγγλίας και της Κολομβίας κατά τη διάρκεια του εφετινού Μουντιάλ χαρακτηρίστηκε από έναν υψηλό αριθμό φάουλ από την πλευρά της Κολομβίας. Τουλάχιστον αυτό ήταν το παράπονο των άγγλων φιλάθλων. Γιατί οι κολομβιανοί φίλαθλοι ήταν τόσο βέβαιοι ότι ο διαιτητής ήταν προκατειλημμένος εναντίον τους ώστε να συγκεντρώσουν εκατοντάδες χιλιάδες υπογραφές με αίτημα την επανάληψη του αγώνα. Οι εκ διαμέτρου αντίθετες αντιλήψεις έκαναν πολλούς να αναρωτηθούν αν οι άγγλοι και οι κολομβιανοί φίλαθλοι παρακολούθησαν το ίδιο ματς!
Με αυτό το γεγονός σαν αφορμή, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Γιορκ στην Αγγλία μελέτησαν τι βλέπουν και πώς αντιλαμβάνονται αυτά που βλέπουν οι φίλαθλοι. Εθελοντές για τη μελέτη τους ήταν δύο ομάδες φιλάθλων, η μία υποστήριζε τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η άλλη την Τσέλσι. Οι φίλαθλοι ήταν πραγματικά αφοσιωμένοι: είχαν υπάρξει υποστηρικτές των ομάδων τους για τουλάχιστον 15 χρόνια και είχαν παρακολουθήσει ζωντανά τουλάχιστον 25 αγώνες.
Ο πειραματισμός στον οποίο υποβλήθηκαν και οι δύο ομάδες φιλάθλων ήταν ο ακόλουθος: τους ζητήθηκε να παρακολουθήσουν μια συρραφή από καίρια στιγμιότυπα από παιχνίδια μεταξύ των δύο αντιπάλων ομάδων (αυτό που λέμε «φάσεις»), ενώ καταγραφόταν η ενεργότητα του εγκεφάλου τους. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όντως οι δύο ομάδες φιλάθλων βλέπουν τον ίδιο αγώνα! Δηλαδή, οι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την αισθητηριακή αντίληψη (με την οπτική ικανότητα) ήταν εξίσου ενεργοποιημένες και στις δύο ομάδες φιλάθλων. Ομως υπήρχαν ξεκάθαρες διαφορές στις ανώτερες περιοχές του εγκεφάλου, εκείνες των οποίων η ενεργότητα σχετίζεται με τις γνωστικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που σχετίζονται με την αίσθηση της ταυτότητας, την ευχαρίστηση αλλά και τον έλεγχο της κίνησης.
Με άλλα λόγια, ενώ το οπτικό ερέθισμα ήταν το ίδιο και στις δύο ομάδες φιλάθλων, η επεξεργασία του είχε να κάνει με την προκατάληψη του καθενός υπέρ της δικής του ομάδας.
Καθώς οι περιοχές του εγκεφάλου στις οποίες καταγράφονταν οι μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων φιλάθλων εντοπίζονται στο αρχαιότερο σημείο του (στο κέντρο του, το οποίο εξελικτικά πιστεύεται ότι έχει παραμείνει αναλλοίωτο), οι ερευνητές εκτιμούν ότι η νοοτροπία της ομάδας αποτελεί ένα από τα πλέον πρωτόγονα ανθρώπινα ένστικτα. Το οποίο βέβαια μας βοήθησε να επιζήσουμε όταν κατοικούσαμε στις σπηλιές, αλλά το οποίο στη σημερινή εποχή μάς κάνει πολλές φορές να βλέπουμε (και να ακούμε) ό,τι θέλουμε! Θα είχε πάντως μεγάλο ενδιαφέρον αν οι ερευνητές είχαν προβλέψει να μελετήσουν το ποσοστό των φιλάθλων που μπορούσε να απολαύσει μια καλή φάση, ανεξαρτήτως αν αυτή προερχόταν από την ομάδα τους ή την αντίπαλη. Ισως σε επόμενη μελέτη…
