«Φεύγω γιατί η Μυρσίνη Ζορμπά δεν τήρησε όσα συμφωνήσαμε»

«Κάναμε μια συμφωνία με την υπουργό η οποία δεν τηρήθηκε στο σύνολό της. Τηρήθηκε το ένα της σκέλος, σε ό,τι αφορά την παράταση που ζήτησα για να ολοκληρώσω το εφετινό πρόγραμμα. Το δεύτερο σκέλος, και δεν το βλέπω στην ανακοίνωση του υπουργείου, είναι ότι δήλωσα στην υπουργό ότι δεν ενδιαφέρομαι να ανανεωθεί η θητεία μου γιατί δεν βοήθησε να λυθούν τα προβλήματα που της είχα θέσει για τη βελτίωση του Φεστιβάλ. Και από ό,τι φάνηκε, δεν είχε καμία πρόθεση να τα λύσει. Που θεωρώ ότι αυτός είναι ο σκοπός της προϊστάμενης αρχής, που είναι το υπουργείο Πολιτισμού: Η υποστήριξη του καλλιτεχνικού έργου. Τα προβλήματα αυτά έχουν να κάνουν με καθυστερήσεις αποφάσεων ή μη εκτέλεσή τους, καθώς και δυσλειτουργίες που αφορούν εσωτερικά τον οργανισμό. Δεν θα ήθελα να μπω σε λεπτομέρειες και ονοματολογία, γιατί ως εσωτερικά ζητήματα που είναι η δημοσιοποίησή τους δεν θα ωφελούσε. Αλλωστε δεν θεωρώ ότι είναι αυτοσκοπός η παραμονή ή η κατάκτηση μιας δημόσιας θέσης».

Αυτά δήλωσε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, στο «Βήμα» το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής, αμέσως μετά την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, σύμφωνα με την οποία:

«Παρατείνεται η θητεία του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών, Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, η οποία λήγει στις 29 Απριλίου, έως και την ολοκλήρωση του προγράμματος του Φεστιβάλ, όπως ο ίδιος ζήτησε. Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Μυρσίνη Ζορμπά ευχαριστεί τον κ. Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο για την ανανέωση του Φεστιβάλ και την προσέλκυση ευρύτερου κοινού. Το Υπουργείο, όπως έχει ήδη ανακοινώσει για παρόμοιες θέσεις εποπτευόμενων φορέων, θα προχωρήσει σύντομα σε δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος για τη θέση νέου καλλιτεχνικού διευθυντή, ο οποίος θα αναλάβει από την 1η Σεπτεμβρίου».

Ουσιαστικά η Μυρσίνη Ζορμπά, αν και επικροτεί το έργο που έγινε κατά τη διάρκεια της θητείας του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, δεν εξηγεί τους λόγους που την οδήγησαν στη μη ανανέωση. Μέσα σε ένα γαϊτανάκι λαθών, που περιλαμβάνει από τους ατυχείς χειρισμούς της στο θέμα του ΕΜΣΤ ως την πρόσφατη περιπέτεια του «Δρομέα», μοιάζει σαν να προτιμά να μεταθέτει τα προβλήματα αντί να τα λύνει.

Τρία χρόνια πριν…

Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ανέλαβε το Φεστιβάλ τον Απρίλιο του 2016, επί υπουργίας Αριστείδη Μπαλτά. Είχαν προηγηθεί η αποπομπή του Γιώργου Λούκου και το φιάσκο με τον Γιαν Φαμπρ. Μέσα στα τρία χρόνια που μεσολάβησαν το Φεστιβάλ συνέχισε την ομαλή λειτουργία του, κάλυψε το πρώτο μεγάλο κενό που είχε δημιουργηθεί και μπήκε σε τροχιά ανόδου. Το πρόγραμμα για το καλοκαίρι του 2019 επιβεβαίωσε την καλή πορεία. Εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου στο Ηρώδειο, παραστάσεις που εντάσσονται σε ενιαίο σκεπτικό στην Επίδαυρο, Μεγάλη και Μικρή, συνέχιση του εκπαιδευτικού προγράμματος στο Λύκειο Επιδαύρου. Παράλληλα τα πράγματα κύλησαν ομαλά σε ό,τι έχει να κάνει με τα οικονομικά (το αποτέλεσμα είναι πλεονασματικό), ενώ τα έσοδα από τα εισιτήρια ήρθαν να επιβεβαιώσουν και την επιτυχία των καλλιτεχνικών επιλογών.

Τα όποια προβλήματα είχαν δημιουργηθεί στις σχέσεις ανάμεσα στον καλλιτεχνικό διευθυντή και τον Οργανισμό και το Διοικητικό Συμβούλιο του Φεστιβάλ λύθηκαν με πρωτοβουλίες της τότε υπουργού Πολιτισμού Λυδίας Κονιόρδου.

Πώς φθάσαμε ως εδώ

Η πρώτη συνάντηση ανάμεσα στη νέα υπουργό Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά και τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο έγινε στα τέλη Οκτωβρίου του 2018, έπειτα από πρόσκληση της επικεφαλής του ΥΠΠΟ. Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση του προγράμματος για τις παραστάσεις της Επιδαύρου 2019. Το κλίμα ήταν θετικό και η Μυρσίνη Ζορμπά, επικαλούμενη το επιτυχημένο έργο του, εξέφρασε την πρόθεσή της να ανανεώσει τη θητεία του για την επόμενη τριετία. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος έθεσε τότε υπ’ όψιν της μια σειρά ζητημάτων για να βελτιωθεί η λειτουργία του Οργανισμού, η επίλυση των οποίων θα του επέτρεπε να παραμείνει επικεφαλής. Τα προβλήματα αφορούσαν κυρίως τη δυσλειτουργία του Οργανισμού.

Ωστόσο, από τον Οκτώβριο και ως τις αρχές Φεβρουαρίου το ΥΠΠΟ δεν πήρε καμία πρωτοβουλία κι έτσι τα ζητήματα παρέμεναν μετέωρα. Εν τω μεταξύ, οι σχέσεις ανάμεσα στον καλλιτεχνικό διευθυντή και τον Οργανισμό έπαψαν να είναι ομαλές λόγω μιας σειράς δυσλειτουργιών.

Στις αρχές Νοεμβρίου του 2018 ακολούθησε μια συνάντηση ανάμεσα στην υπουργό με τον τότε πρόεδρο Γιάννη Μηλιό (ο οποίος αργότερα παραιτήθηκε), τον τότε αντιπρόεδρο (και νυν πρόεδρο) Πέτρο Σταυριανό και τη γενική διευθύντρια, στην οποία δεν εκλήθη ο καλλιτεχνικός διευθυντής.

Τον περασμένο Φεβρουάριο ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος έστειλε επιστολή προς την υπουργό (με ημερομηνία 11/2/2019) όπου και επανήλθε, γραπτώς, στα προβλήματα που της είχε αναφέρει προφορικά, υπογραμμίζοντας ουσιαστικά ότι δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος, οπότε και δεν τον ενδιαφέρει η ανανέωση της θητείας του. Παράλληλα επεσήμανε την ανάγκη να παραμείνει επικεφαλής μέχρι τη λήξη του Φεστιβάλ, ώστε να εγγυηθεί, μαζί με τους καλλιτεχνικούς συμβούλους του, την ομαλή διεξαγωγή του.

Χωρίς να λάβει απάντηση ή να έχει ανταπόκριση από πλευράς ΥΠΠΟ, στις 26/2 έκανε την ανακοίνωση του προγράμματος του Φεστιβάλ Αθηνών (Ηρώδειο, Πειραιώς 260 κ.ά.) όπου και δήλωσε ότι «δεν ενδιαφέρομαι για την ανανέωση της θητείας μου υπό αυτές τις συνθήκες» – πλην της ολιγόμηνης παράτασης.

Αρχές Μαρτίου, με δεύτερη επιστολή του (και ημερομηνία 4/3/19) αναφέρθηκε, εκτός των προβλημάτων, και στα οικονομικά του Φεστιβάλ τονίζοντας ότι η διαχείριση του προϋπολογισμού έγινε χωρίς υπερβάσεις ή έκτακτη επιχορήγηση.

Ουσιαστικά όμως έδωσε το στίγμα του λέγοντας ότι θεωρεί άδικο, σε αυτή τη θετική περίοδο που διανύει το Φεστιβάλ, να υπάρχει απόσταση και έλλειψη συνεργασίας ανάμεσα στον Οργανισμό και το υπουργείο. Τόνισε άλλωστε ότι, ως άνθρωπος και καλλιτέχνης, έχει μάθει να δουλεύει σ’ ένα κλίμα εμπιστοσύνης και αποτελεσματικότητας. Και αυτό το κλίμα βρίσκεται στον αντίποδα με το «καφκικό» κλίμα που συχνά επικρατεί στο Δημόσιο. Σε αυτή την επιστολή ξεκαθάρισε και τη στάση του, δηλώνοντας πρόθυμος να θέσει την παραίτησή του στη διάθεση της υπουργού Πολιτισμού.

Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και οι αλλαγές

Στις αρχές του περασμένου Φεβρουαρίου είχε παραιτηθεί ο πρόεδρος του ΔΣ του Φεστιβάλ Γιάννης Μηλιός και λίγες μέρες αργότερα αντικαταστάθηκε από τον αντιπρόεδρο Πέτρο Σταυρινό. Τη θέση του αντιπροέδρου ανέλαβε η Ελευθερία Ράπτου, σύζυγος του βουλευτή Σάμου του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Σεβαστάκη, η οποία ήταν και στο πολιτικό γραφείο της Μυρσίνης Ζορμπά.

Οι αλλαγές αυτές στη σύνθεση του ΔΣ έγιναν χωρίς να ενημερωθεί ο καλλιτεχνικός διευθυντής από την υπουργό Πολιτισμού, κάτι που συνηθίζεται ως δείγμα καλής συνεργασίας. Αντιθέτως ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος έμαθε τις αλλαγές από τα ΜΜΕ καθώς το διάστημα εκείνο ήταν σε επαγγελματικό ταξίδι στην Ιαπωνία.